Bardzo szybko potrzebujemy teraz zmian w systemach kadrowo-płacowych. Bieżąca pensja musi bowiem być policzona z uwzględnieniem zmian i czeka nas ręczna dłubanina w potrąceniach niealimentacyjnych…
Na czym dokładnie polegają zmiany? Tego dowiesz się z bieżącej publikacji.
Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Samorząd i administracja. Pakiet e-booków
Zwiększenie kwoty wolnej od potrąceń - kogo dotyczy?
Jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87(1) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.
Ustawowa definicja członka rodziny
Przez członka rodziny, rozumie się odpowiednio:
- małżonka albo rodzica wspólnego dziecka,
- dziecko w wieku do 25. roku życia,
- dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111), albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019 r. poz. 1818).
Przez dziecko, należy rozumieć: dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka.
Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Prawo pracownika-dłużnika do podwyższonej kwoty wolnej od potraceń - dokumentacja
Niestety ustawodawca nie uregulował w przepisach w jaki sposób i w jakim zakresie pracodawca powinien pozyskać od pracownika-dłużnika informacje uprawniające do skorzystania z podwyższonej kwoty wolnej od potraceń.
Najlepszym rozwiązaniem wydaje się jak najszybsze poinformowanie pracowników o przysługujących im uprawnieniach i pozyskanie oświadczenia o liczbie osób nieuzyskujących dochodów, a pozostających na utrzymaniu pracownika, którego:
- objęto obniżonym wynagrodzeniem,
- członek rodziny utracił źródło dochodu.
Mając na uwadze przepisy RODO zbieranie informacji powinno się odbyć poprzez oświadczenie pracownika. Pracodawca nie powinien oczekiwać od pracowników dodatkowych dokumentów na poświadczenie utraty pracy przez członka rodziny oraz liczby osób pozostających na utrzymaniu pracownika- dłużnika.
W przypadku złożenia przez pracownika fałszywego oświadczenia ewentualnymi sankcjami z tego tytułu zajmą się w odpowiednim czasie powołane do tego celu organa administracji publicznej. Weryfikacja wiarygodności składanych oświadczeń to nie zadanie pracodawcy i ich przedstawicieli w zespołach kadrowo-placowych.
Jak rozliczać wynagrodzenia zgodnie z nowymi przepisami - przykłady
Wynagrodzenie pracownika wynosi 2800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 2.061,67 zł (podstawowe koszty i złożony PIT-2). Do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 1795,63 zł.
W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika można potrącić 50% kwoty netto, czyli 1030,84 zł. Jednak ze względu na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto (czyli w tym przypadku 1.920,62 zł) pracodawca w miesiącu kwietniu potrącił pracownikowi maksymalną kwotę 141,05 zł (2 061,67 – 1 920,62). Pozostałą część zajęcia tj. 1654, 58 będzie musiał zrealizować z kolejnych wypłat.
W miesiącu maju pracownik poinformował pracodawcę, że jego współmałżonek (nie posiadają dzieci) na skutek epidemii wywołanej SARS-CoV-2 utracił zatrudnienie.
W takim przypadki kwota wolna od potrąceń ulegnie podwyższeniu o 25% z 1.920,62 zł na 2.400,78 zł. Pracodawca nie potrąci więc pracownikowi z tego tytułu ani grosza w bieżącym miesiącu.
Od 1 kwietnia 2020 r. pracodawca dokonał obniżenia wynagrodzenia wszystkim pracownikom zatrudnionym w firmie o 10%. Aktualne obniżone wynagrodzenie pracownika wynosi 5800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 4.186,39 zł (podwyższone koszty i złożony PIT-2).
W maju 2020 r. do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 50.500 zł. z tytułu niespłaconego kredytu na samochód.
Pracownik ma na utrzymaniu niepracującą żonę, która opiekuje się ich dwójką dzieci w wieku przedszkolnym.
W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika nie można potrącić 50% kwoty netto, czyli 2093,20 zł. jak to wynika z art. 87 § 3 pkt. 2 kodeksu pracy, pomimo zachowania standardowej kwoty wolnej od potrąceń 1.928, 62 zł.
Kwota wolna od potrąceń (w tym przypadku 1.928,62) zostanie zwiększona o 75% = 3 * 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny pozostającego na utrzymaniu pracownika.
Z uwagi na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto z uwzględnieniem postanowień art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (czyli w tym przypadku 1.928,62 zł + 75% = 3.375,09) pracodawca w miesiącu maju potrąci pracownikowi z wynagrodzenia maksymalną kwotę zajęcia egzekucyjnego w wysokości 811,30 zł (4.186,39 – 3.375,09).
Pozostałą część zajęcia tj. 49.688, 70 (10.500 zł – 811,30 zł) pracodawca będzie zrealizował z kolejnych wypłat.
Podstawa prawna:
Art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 875)