Prawo administracyjne określa obowiązek organów administracji publicznej do załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki. Oznacza to, że organ powinien załatwić sprawę bez zwłoki, jeżeli okaże się, że sprawa może zakończyć się przed upływem ustawowych terminów. Dotyczy to spraw, które nie wymagają przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, chyba że sprawa załatwiana jest przez organ odwoławczy. Organ administracji publicznej może wydać rozstrzygnięcie na podstawie faktów mu znanych oraz powszechnie znanych a także na podstawie dowodów wniesionych przez stronę, jeżeli uzna je za wystarczające.
Niezałatwienie sprawy w terminie
Obywatel ma prawo wymagać by jego sprawa została załatwiona w terminie. Nieuzasadnione niezałatwienie sprawy przez pracownika organu sprawia, że ten pracownik może ponosić odpowiedzialność na podstawie art.38 KPA. W każdym przypadku gdy sprawa nie może zostać załatwiona z zachowaniem terminu, należy powiadomić stronę. Powiadomienie powinno określać przyczynę zwłoki oraz nowy termin załatwienia strony. Dotyczy to również sytuacji niezałatwienia sprawy z przyczyn niezależnych od organu. Niedopełnienie obowiązku powiadomienia strony przez pracownika organu oraz niezałatwienie sprawy w dodatkowym terminie, również może być podstawą ponoszenia przez niego odpowiedzialności.
Zobacz również: Ustrój i jednostki
Przepisy KPA nie wyznaczają jednego rodzaju odpowiedzialności jaką może ponosić pracownik, który winien jest zaistnienia w/w przesłanek. Art.38 mówi, że pracownik może ponosić odpowiedzialność porządkową lub dyscyplinarną albo innego rodzaju określoną w innych przepisach prawa.
Odpowiedzialność porządkowa
Za niewielkie wykroczenia odpowiedzialność porządkową na podstawie Kodeksu pracy oraz pragmatyk służbowych będzie ponosił pracownik podmiotu, który na mocy prawa lub na podstawie porozumień, został powołany do załatwiania określonych spraw ze sfery publicznej. W przypadku odpowiedzialności porządkowej w zasadzie nie ma postępowania. Kodeks pracy normuje tylko sposób ukarania oraz odwołania się od tej decyzji. Na tej podstawie pracownik może zostać ukarany co najwyżej upomnieniem lub naganą.
Odpowiedzialność dyscyplinarna
Za poważne przewinienia pracownik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Pracownik urzędów państwowych będzie odpowiadał dyscyplinarnie na podstawie ustawy o pracownikach urzędów państwowych natomiast pracownik samorządowy – na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych. Pracownik na podstawie odpowiedzialności dyscyplinarnej, może zostać ukarany:
- naganą;
- naganą z ostrzeżeniem;
- naganą z pozbawieniem możliwości awansowania przez okres do dwóch lat do wyższej grupy wynagrodzenia lub na wyższe stanowisko;
- przeniesieniem na niższe stanowisko;
- wydaleniem z pracy.
W przypadku tego rodzaju odpowiedzialności mamy do czynienia z postępowaniem dyscyplinarnym. Pojawiają się w nim podmioty, których nie ma w typowych zakładach pracy. Należy do nich np. rzecznik dyscyplinarny oraz komisje dyscyplinarne.
Inne rodzaje odpowiedzialności
Omawiany przepis KPA odnosi się także do odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza publicznego. Art.5 ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa określa jakie przesłanki muszą się pojawić by można było pociągnąć funkcjonariusza publicznego do odpowiedzialności majątkowej.
Na pozycję pracownika może również wpłynąć ponoszenie przez niego odpowiedzialności karnej. Pracodawca może zastrzec sobie prawo do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, w razie poniesienia przez pracownika odpowiedzialności karnej.
Opracowano na podstawie:
Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168 z późn. zm.)
Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 z późn. zm.)
Ustawy z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz.U. 2011 nr 34 poz. 173 z późn. zm.)
Ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych(Dz.U. 1982 nr 31 poz. 214 z późn. zm.)
Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. 2008 nr 223 poz. 1458 z późn. zm.)