Wspólne inwestycje samorządów z prywatnymi przedsiębiorcami już wkrótce staną się znacznie łatwiejsze. Posłowie uchwalili 21 listopada 2008 r. ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym. Zastąpi ona obecną ustawę o PPP z 2005 r. (Dz.U. z 2005 roku nr 169, poz. 1420), której nigdy dotychczas nie udało się w praktyce zastosować. Na wejście w życie nowego aktu trzeba jeszcze poczekać, gdyż proces legislacyjny trwa. W tym tygodniu ma się nią zająć Senat.
Wspólne inwestycje
Nowe przepisy skierowane są do samorządów oraz urzędów publicznych, które wspólnie z prywatnymi firmami zamierzają realizować inwestycje. Partnerstwo publiczno-prywatne pozwala przedsiębiorcom finansować przedsięwzięcia publiczne. Na świecie dzięki tej formule powstają szkoły, szpitale, więzienia, drogi, linie kolejowe, metro, stadiony oraz budynki rządowe. Korzystając z metody PPP, samorząd będzie mógł zawrzeć umowę z prywatną firmą, która sfinansuje budowę np. parku wodnego. Potem przez określony czas przedsiębiorca będzie zarządzał obiektem i czerpał zyski z jego eksploatacji. Po określonym w umowie terminie park przejdzie na własność gminy.
Mniej formalności
Nowa ustawa likwiduje wiele dotychczasowych barier. Znosi ustawowy obowiązek sporządzania przez urzędników kosztownych analiz planowanych przedsięwzięć (przede wszystkim finansowych) na etapie przygotowania przedsięwzięcia PPP. Decyzja w tej kwestii będzie zależała od samych zainteresowany. Dotąd wiele samorządów nie było w stanie przygotować wstępnej dokumentacji odpowiadającej wymogom ustawy oraz rozporządzenia. Z tego powodu rezygnowano z projektu PPP.
Większość ekspertów wskazuje jednak, że mimo formalnego zniesienia obowiązku przygotowania analiz żaden podmiot nie zdecyduje się na projekty PPP bez analiz.
- Projekty PPP to wieloletnie zobowiązania. Wiąże się z nimi także olbrzymie ryzyko, które bierze na siebie władza publiczna. Dzięki analizom samorząd wie, że wybrał najlepszą metodę realizacji inwestycji - ocenia Irena Herbst, lider projektu powołania Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego.
Znaczenie analiz potwierdza także Adam Szejnfeld, wiceminister gospodarki. - Nie sądzę, aby ktokolwiek zdecydował się na partnerstwo publiczno-prywatne bez niezbędnych analiz - uważa wiceminister. Dodaje jednak, że nie trzeba i nie powinno się tego regulować w ustawie.
Dwa tryby
Nowa ustawa przewiduje, że partner prywatny będzie wybierany na podstawie prawa zamówień publicznych lub planowanej ustawy koncesyjnej (dotyczącej robót i usług budowlanych, która jeszcze jednak nie została uchwalona. Wybór trybu będzie zależał od źródła finansowania przedsięwzięcia. Jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego będzie polegało na prawie do pobierania pożytków z partnerstwa, albo na tym prawie wraz z zapłatą sumy pieniężnej, to urzędnicy będą musieli stosować ustawę o koncesjach na roboty budowlane i usługi. W pozostałych przypadkach trzeba będzie wybierać partnera prywatnego, stosując zasady określone w prawie zamówień publicznych.
Ten dualizm będzie przekładał się także na sposób rozstrzygania sporów dotyczących wyboru firmy do PPP. - Ustawa wprost nie odnosi się do tej kwestii, natomiast w zakresie wyboru partnera prywatnego odsyła do przepisów ustawy o zamówieniach publicznych lub projektowanej ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Zatem kwestionowanie wyboru firmy będzie się odbywać na zasadach określonych w tych ustawach - uważa Bartłomiej Jankowski, adwokat, wspólnik w kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr
Eksperci obawiają się, że taki dualizm może doprowadzić do niespójności systemu.
NAWIĄZYWANIE WSPÓŁPRACY SAMORZĄDU Z PRZEDSIĘBIORCAMI
Tak jest
• samorząd musi przygotować analizy przedwstępne potwierdzające, że metoda PPP jest korzystniejsza od innych metod realizacji inwestycji
• firma do projektu PPP wybierana jest na podstawie prawa zamówień publicznych
Tak będzie
• samorząd nie będzie miał obowiązku sporządzać wstępnych analiz
• firma do projektu PPP będzie wybierana na podstawie prawa zamówień publicznych albo ustawy koncesyjnej
EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVA
Podstawa prawna
• Art. 4 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Ustawą zajmuje się obecnie Senat. Ma wejść w życie po upływie 21 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.