Projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych został w środę skierowany pod obrady Rady Ministrów. Projekt przewiduje również możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego - poinformowało MRiPS.
Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności otrzymają w 2024 r. nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł brutto. Jednocześnie zachowają prawo do innych świadczeń takich jak renta socjalna. Oznacza to możliwość otrzymania przez osobę niepełnosprawną 4765,32 zł brutto przy założeniu, że nie zmieni się kwota tej renty w 2024 r. (dziś 1588,44 zł brutto).
Polecamy kompendium o świadczeniu wspierającym:
Ceną jest brak świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna, który ma - według założeń rządu - możliwość podjęcia pracy.
Osoba niepełnosprawna i jej opiekun mogą jednak pozostać przy poprzednim systemie: "renta socjalna + świadczenie pielęgnacyjne".
Ta nowość początkowo będzie dostępna dla najbardziej poszkodowanych osób niepełnosprawnych (od 2024 r.). Nowy system będzie rozszerzany w 2025 r. i 2026 r. na osoby niepełnosprawne o mniejszym stopniu uszczerbku zdrowia.
Świadczenie wspierające niezależne od wieku
"Dążymy do tego, by wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami było oparte na stabilnych filarach, adekwatnych do ich indywidualnych potrzeb. Dlatego właśnie po konsultacjach z przedstawicielami wielu środowisk osób z niepełnosprawnością, przygotowaliśmy projekt w sprawie wprowadzenia nowego świadczenia. Rozwiązanie to będzie ukierunkowane na upodmiotowienie osoby z niepełnosprawnością, tak aby to ona mogła rozstrzygać, jak wykorzystywane ma być otrzymywane wsparcie" – powiedziała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Jak zaznaczyła, najważniejszym założeniem projektu jest świadczenie wspierające, kierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, bez względu na wiek tej osoby.
"Będzie ono przysługiwać niezależnie od innych form wsparcia. Osoby, które mają prawo do renty socjalnej, nadal będą ją pobierać" - przekazało MRiPS.
Świadczenie wspierające niezależne od dochodu
Świadczenie będzie przysługiwać bez względu na osiągany przez osobę z niepełnosprawnościami dochód (brak kryterium dochodowego), będzie wolne od egzekucji. W ramach tego świadczenia osoby z niepełnosprawnościami będą mogły dodatkowo otrzymać nawet 200 proc. renty socjalnej.
Można zostać w poprzednim systemie
Jeżeli osoba z niepełnosprawnościami nie będzie pobierała własnego świadczenia wspierającego, to jej opiekun - otrzymujący dotychczas świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna - będzie mógł je dalej pobierać na dotychczasowych zasadach.
Opiekun może dorobić 20 000 zł rocznie
Zaznaczono, że będzie istniała możliwość dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego. "Jeśli osoba z niepełnosprawnościami nie zdecyduje się na własne świadczenie wspierające, wówczas jej opiekun będzie mógł otrzymywać zmodyfikowane świadczenie pielęgnacyjne w dotychczasowej wysokości z możliwością dorabiania do wysokości 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli do ok. 20 tys. zł rocznie" - przekazało MRiPS.
100 mln zł dla opiekunów osób niepełnosprawnych
Dla opiekunów, którzy zaprzestaną sprawowania opieki w związku z wprowadzeniem świadczenia wspierającego dla osób z niepełnosprawnościami, uruchomiony zostanie specjalny program ich aktywizacji z budżetem 100 mln zł rocznie.
Świadczenie wspierające a Trybunał Konstytucyjny
MRiPS wskazuje, że nowe świadczenie realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r., w którym zakwestionowano przepisy różnicujące prawo do wsparcia ze względu na datę powstania niepełnosprawności.
Świadczenie wspierające - od kiedy?
W ramach pierwszego etapu od 1 stycznia 2024 r. świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 200 proc. renty socjalnej.
Drugi etap zakłada, że od 1 stycznia 2025 r. świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami ze średnim poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 100 proc. renty socjalnej.
W trzecim etapie od 1 stycznia 2026 r. świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 50 proc. renty socjalnej.
Nie stajesz przed komisją lekarską
MRiPS podkreśla że "procedura uzyskania oceny nie łączy się w żaden sposób z koniecznością uzyskania nowego bądź zmiany już posiadanego orzeczenia". Zapewniono, że "wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostają bez zmian". "Procedura oparta będzie na od dawna postulowanym ocenianiu funkcjonalnym, opartym na ICF" - przekazał resort.
Co to jest międzynarodowa klasyfikacja ICF?
Wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik wyjaśnił, że jest to międzynarodowa klasyfikacja ICF funkcjonowania, niepełnosprawności i zdrowia (ang. International Classification of Functioning, Disability and Health, w skrócie ICF).
Przypomniał, że "ani renta socjalna, ani żadne inne świadczenie, które istnieje nie ma wbudowanego takiego mechanizmu, który by pozwalał pomoc kierować w sposób adekwatny do zapotrzebowania wynikającego z danej niepełnosprawności".
"Rozwiązanie, które proponujemy, czyli ustalenie poziomu potrzeby wsparcia, wymaga dodatkowej procedury, do której będziemy używać skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania. ICF to narzędzie opracowane przez WHO i pozwala zobaczyć, co człowiek potrafi zrobić sam, a w jakich czynnościach potrzebuje wsparcia" - powiedział.
"To jest dość zobiektywizowana skala i dla osób, które mają najcięższą niepełnosprawność oraz wymagają stałego wsparcia będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 procentom renty socjalnej, które wyniesie 3176 złotych" - podkreślił.
Dodał, że wzorem rozwiązań z Hiszpanii rozważana jest też możliwość, by do osób niepełnosprawnych została skierowana odpowiednia osoba, która umówi się i odwiedzi daną osobę w miejscu zamieszkania celem opisania stanu zdrowia. "W zasadzie jedyne co nas powstrzymuje, to wydłużenie procesu, ale ponieważ i tak będziemy te świadczenia nowe wyrównywać od 1 stycznia 2024 to raczej pewno pójdziemy w tę stronę, choć to nie decyzja, a możliwość.
Według Wdówika skala ICF pozwoli wesprzeć osoby wymagające mniejszego wsparcia i mieszczące się w skali 80 - 90 punktów. "Te osoby otrzymają dodatkowe świadczenie wspierające w wysokości jednej renty socjalnej czyli 1588 zł, a osoby poniżej 80 punków otrzymają świadczenie równe połowie renty socjalnej" - powiedział..
Minister Maląg: o budżecie nowego świadczenia dla osób niepełnosprawnych
Minister Maląg: budżet nowego świadczenia dla osób niepełnosprawnych to około 3 mld zł
Zależy nam, aby na kwietniowym posiedzeniu Sejmu projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie dla osób niepełnosprawnych był już procedowany; budżet tego wsparcia na przyszły rok to około 3 mld zł - poinformowała w środę minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych został w środę skierowany pod obrady Rady Ministrów.
Szefowa MRiPS w Programie Trzecim Polskiego Radia powiedziała, że "jest to nowe, dobre rozwiązanie wypracowane razem ze środowiskami osób niepełnosprawnych".
Podkreśliła, że świadczenie wspierające będzie kierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością.
Minister wyjaśniła, że świadczenie będzie przysługiwać bez względu na osiągany przez osobę z niepełnosprawnościami dochód. W ramach tego świadczenia osoby z niepełnosprawnościami będą mogły dodatkowo otrzymać nawet 200 proc. renty socjalnej.
"W zależności od indywidualnej potrzeby danej osoby, wojewódzkie zespoły będą ustanawiały tę potrzebę wsparcia. To będzie taki arkusz funkcjonalności i będzie określone, jakie wsparcie danej osobie jest potrzebne" - powiedziała minister.
"Orzeczenie o niepełnoprawności, które jest danej osobie przydzielone, absolutnie tutaj nie będzie kolidowało i nie będzie naruszane w żaden sposób" - dodała.
Jeżeli osoba z niepełnosprawnościami nie będzie pobierała własnego świadczenia wspierającego, to jej opiekun - otrzymujący dotychczas świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna - będzie mógł je dalej pobierać na dotychczasowych zasadach.
Szefowa MRiPS poinformowała, że Rada Ministrów ma się zająć projektem "jak najszybciej". "Zależy nam na tym, aby na najbliższym posiedzeniu Sejmu, jeśli będzie taka możliwość i pani marszałek (Elżbieta Witek) to zaakceptuje, ten projekt ustawy był już procedowany, czyli na kwietniowym posiedzeniu Sejmu. Budżet tego wsparcia na przyszły rok to około 3 mld zł" - przekazała minister Maląg.
MRiPS wskazuje, że nowe świadczenie realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r., w którym zakwestionowano przepisy różnicujące prawo do wsparcia ze względu na datę powstania niepełnosprawności.
W ramach pierwszego etapu od 1 stycznia 2024 r. świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 200 proc. renty socjalnej.
Drugi etap zakłada, że od 1 stycznia 2025 r. świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami ze średnim poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 100 proc. renty socjalnej.
W trzecim etapie od 1 stycznia 2026 r. świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 50 proc. renty socjalnej.
MRiPS podkreśla, że "procedura uzyskania oceny nie łączy się w żaden sposób z koniecznością uzyskania nowego bądź zmiany już posiadanego orzeczenia". Zapewniono, że "wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostają bez zmian". "Procedura oparta będzie na od dawna postulowanym ocenianiu funkcjonalnym, opartym na ICF" - przekazał resort.
Zaznaczono, że będzie istniała możliwość dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego. "Jeśli osoba z niepełnosprawnościami nie zdecyduje się na własne świadczenie wspierające, wówczas jej opiekun będzie mógł otrzymywać zmodyfikowane świadczenie pielęgnacyjne w dotychczasowej wysokości z możliwością dorabiania do wysokości 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli do ok. 20 tys. zł rocznie" - przekazało MRiPS.