Od 1 lipca 2009 r. obowiązują przepisy ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. Nr 97, poz. 800), które regulują warunki nabywania i utraty prawa do świadczeń kompensacyjnych, sposobów ich przyznawania oraz wysokości wypłat i finansowania. Art. 2 pkt. 1 ustawy określa podmioty uprawnione do nabycia tego rodzaju świadczeń, którymi są nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych oraz w publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach określonych w ustawie o systemie oświaty (w tym np. w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych). Oznacza to, że świadczenie przysługuje tylko w/w nauczycielom, którzy pozostawali w stosunku pracy w danych placówkach przed zgłoszeniem wniosku o przyznanie świadczenia. Wobec czego nauczyciel, którego stosunek pracy ustał, a przed złożeniem wniosku podjął się innego zatrudnienia bądź rozpoczął działalność nie jest uprawniony do uzyskania świadczenia kompensacyjnego.
Zobacz również: Zasady przyznawania i wypłaty nauczycielom świadczeń kompensacyjnych
Warunki uzyskania świadczenia kompensacyjnego
Świadczenia kompensacyjne stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury na podstawie przepisów ustawy emerytalnej przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według obowiązujących w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie świadczenia tablic średniego trwania życia. Są one finansowane z budżetu państwa.
Świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielom, którzy spełnili określone ustawowo warunki, w tym:
• osiągnęli wymagany wiek,
• posiadają okres składkowy i nieskładkowy (na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS) wynoszący 30 lat, w tym okres 20 lat wykonywania pracy w wymienionych placówkach w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, który powinien zostać osiągnięty najpóźniej w dniu rozwiązania stosunku pracy,
• rozwiązali na swój wniosek stosunek pracy.
Należy zaznaczyć, że świadczenie przysługuje zarówno nauczycielom, którzy rozwiązali stosunek pracy na swój wniosek, jak również tych, których stosunek pracy wygasł z powodu przeniesienia w stan nieczynny oraz odmowy podjęcia pracy przez nauczyciela pozostającego w stanie nieczynnym. Prawo do świadczenia kompensacyjnego przysługuje także nauczycielowi, którego stosunek pracy został rozwiązany w razie:
-całkowitej likwidacji szkoły,
-częściowej likwidacji szkoły albo zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania, które uniemożliwiają dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.
Do 31 grudnia 2014 r. wiek uprawniający do uzyskania świadczenia kompensacyjnego jest jednakowy dla kobiet i mężczyzn i wynosi co najmniej 55 lat. Określony wiek dotyczy nauczycieli, którzy ukończyli 55 lat przed 1 stycznia 2009 r. bądź ukończą wymagany wiek do 31 grudnia 2014 r. Nauczyciel ma prawo do uzyskania świadczenia, jeżeli ukończył:
• co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 56 lat dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2015-2016,
• co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 57 lat dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2017-2018,
• co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 58 lat dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2019-2020,
• co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 59 lat dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2021-2022,
• co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2023-2024,
• co najmniej 56 lat dla kobiet i co najmniej 61 lat dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2025-2026,
• co najmniej 57 lat dla kobiet i co najmniej 62 lata dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2027-2028,
• co najmniej 58 lat dla kobiet i co najmniej 63 lata dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2029-2030,
• co najmniej 59 lat dla kobiet i co najmniej 64 lata dla mężczyzn - w przypadku osiągnięcia tego wieku w latach 2031-2032.
Okres składkowy i nieskładkowy oraz ustalanie stażu pracy
Okresy składkowe to okresy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz okresy, w których nie było obowiązku ich opłacania. Natomiast okresy nieskładkowe to czas braku aktywności zawodowej, za który nie były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne. W odniesieniu do nauczycieli, którzy ubiegają się o przyznanie świadczenia kompensacyjnego wymagany jest 30 – letni staż składkowy i nieskładkowy. Warunkiem nabycia prawa do świadczenia jest również posiadanie co najmniej 20 – letniego okresu pracy nauczycielskiej wykonywanej w określonych placówkach w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć. Nie wlicza się okresów niewykonywania pracy, za które nauczyciel otrzymywał wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego jak również okresu urlopu wychowawczego, bezpłatnego oraz służby wojskowej.
Zadaj pytanie na forum: Samorząd - Oświata