Szczególnie wzmocnione muszą być działania na rzecz gatunków, które wyginęły lub są zagrożone. Niezbędne jest też tworzenie banków genów gatunków ginących i odtwarzanie gatunków wymarłych.
1 października – Europejski Dzień Ptaków
W trakcie swojego długiego istnienia ptaki dostosowały się do rozmaitych warunków środowiska, tak że obecnie wykazują one wielką rozmaitość kształtów, budowy dzioba, ubarwienia i sposobów życia.
Za główną przyczynę ogromnego zróżnicowania się gromady ptaków można uznać opanowanie powietrza. W opanowanym środowisku ptaki szybko stworzyły wyspecjalizowane formy, przy czym niektóre z nich wróciły wtórnie do naziemnego lub wodnego trybu życia. Najszybszym w czasie lotu jest sokół w czasie ataku – 280 km/godz. Nawet w czasie wędrówki ptaki lecą niezbyt wysoko, z reguły nie wyżej niż 300 m.
Sądzi się, że naszą planetę zamieszkuje ok. 8650 gatunków ptaków. Najwięcej spośród nich występuje w Afryce i Ameryce Południowej. Liczba gatunków zmniejsza się, niektóre wytępione zostały przez człowieka, większość ginie na skutek przekształceń ich naturalnych środowisk.
Wiele akcji związanych z ochroną i badanie ptaków prowadzi w Polsce Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.
4 października – Dzień Ochrony Zwierząt
Świat zwierząt to ok. 1,5 mln gatunków ( w tym ponad 800 tys. owadów) a główny podział to zwierzęta użytkowe ( hodowlane) i zwierzęta dziko żyjące.
Obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące ochrony zwierząt dziko żyjących dotyczą m.in. określenia czasu ochrony poszczególnych gatunków (okresowy zakaz polowań), dozwolonych sposobów polowań, zwalczania chorób, kłusownictwa. Ochrona ta ma na celu utrzymanie pogłowia zwierzyny na stałym poziomie.
Ochrona zwierząt włączona jest w wiele przepisów sektorowych np: budowlanych – oznaczanie przeszkód (elementy odstraszające), tworzenie tras przemieszczania (tuneli) zwierząt przez drogi, budowanie zapór odgradzających drogi szybkiego ruchu od zwierzęcych siedlisk.
Ochrona zwierząt hodowlanych (ustawa o ochronie zwierząt) polega na; stworzeniu odpowiednich warunków bytowania, humanitarnym procesie zabijania.
Czytaj także: Program usuwania azbestu i jego finansowanie>>
10 października - Światowy Dzień Drzewa
Drzew to roślina trwała o zdrewniałym pędzie głównym ( pień) i pędach bocznych tworzących koronę, której pokrój jest cechą gatunkową.
Wiele drzew osiąga wysokość od 30 do 50m. Występujące w Kalifornii sekwoje osiągają wysokość ponad 100m. Buki i świerki osiągają wiek 200 do 300 lat, lipy i dęby dożywają ponad 500 lat. Najstarszym drzewem jest sosna oścista licząca 4 700 lat rosnąca w górach Białych należących do pasma Sierra Nevada.
Rośliny drzewiaste są najważniejszymi producentami tlenu w środowiskach lądowych. Ich obecność ma podstawowe znaczenie dla funkcjonowania biosfery. Pod wpływem roślinności drzewiastej powstało wiele nowych środowisk oraz elementów krajobrazu. Oprócz produkcji tlenu, drzewa spełniają funkcje ekologiczne kształtujące jakość i stan środowiska, zwłaszcza na terenach miejskich.
Drzewa wpływają na gospodarkę wodną, temperaturę, wilgotność i ruch powietrza, zmniejszają zanieczyszczanie powietrza, chronią glebę przed erozją, stwarzają refugium i środowisko życia dla wielu gatunków zwierząt. Drzewa sadzone w grupach pełnią funkcje techniczne jak tłumienie hałasu, osłony przeciwśnieżne, osłony przeciwolśnieniowe.
W miarę wzrostu poziomu wiedzy ekologicznej uświadamia się obecnie potrzebę zachowania, kształtowania i odtwarzania środowisk zbliżonych do naturalnych z udziałem rodzimych drzew.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zgoda na usuwanie drzew uwarunkowana jest często nowymi nasadzeniami. Wiele procesów inwestycyjnych obejmuje również projekty zagospodarowania przestrzeni zielenią.
W Polsce wiele programów edukacyjnych promuje nasadzanie drzew: drzewko za makulaturę, upamiętnienie wydarzeń lub zasłużonych ludzi. UE finansuje obecnie zalesianie terenów.
16 październik – Światowy Dzień Żywności
Dzień został ustanowiony w 1988 r przez FAO (agencja ONZ do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa).
Żywność to produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które w stanie naturalnym lub po obróbce stanowią materiał budowlany i energetyczny człowieka.
Dwa główne problemy związane z żywnością, które powinny być promowane jako programy edukacyjne lub wdrażane jako akcje to: likwidacja ubóstwa i świadoma konsumpcja.
Wiele organizacji społecznych w Polsce i na świecie podejmuje działania związane ze zbieraniem i dystrybucją środków lub żywności dla najbardziej potrzebujących czy wręcz głodujących, ze szczególnym uwzględnieniem niedożywionych dzieci. Obowiązkiem każdego mieszkańca Ziemi powinno być wspieranie tych akcji jak również informowanie i zachęcanie do udziału w nich.
Podczas obchodów Dnia Żywności w Polsce powinny być promowane pozytywne, świadome postawy konsumenckie. Robiąc zakupy należy zwracać uwagę na informacje na opakowaniach: nazwa i adres producenta, datę ważności, sposób przechowywania, wagę produktu, skład (użyte substancje smakowe, barwniki, środki konserwujące, oznaczenia E), przeznaczenie, tajemnicze znaki (produkt wykonany zgodnie z prawem UE, opakowanie do recyklingu, rolnictwo ekologiczne, uczciwy handel).
W Dzień Żywności i w każdy dzień roku promowana powinna być „piramida żywności” – czyli sposób zdrowego odżywiania.
Czytaj także: Za i przeciw utworzeniu nowego parku narodowego>>
18 października – Światowy Dzień Monitoringu Wód
Monitoring jest to system ciągłych lub systematycznie powtarzanych pomiarów i obserwacji stanu wybranych cech i właściwości danego środowiska, w oparciu o system stałych punktów pomiarowych przy użyciu aparatury kontrolno - pomiarowej lub rzadziej organizmów bioindykatorów.
Celem monitoringu jest dostarczenie informacji o aktualnym stanie i tendencjach zmian środowiska pod wpływem zanieczyszczeń i innych antropomorficznych czynników, oraz o przewidywanych skutkach użytkowania środowiska.
Monitoring wód obejmuje: wody powierzchniowe, w tym akweny morskie, wody podziemne, wody pitne. Badane są parametry fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne. W Polsce monitoring wód powierzchniowych i podziemnych prowadzony jest przez Wojewódzkie Inspekcje Ochrony Środowiska, instytuty naukowe , uczelnie wyższe,
Wody przeznaczone do picia: studnie, wodociągi monitorują Wojewódzkie Stacje Sanepidu.
dr Hanna Sztrantowicz
samorzad.infor.pl