„Wyraża się zgodę na udzielenie 95-proc. bonifikaty osobom fizycznym i spółdzielniom mieszkaniowym od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi lub garażami” – to treść pierwszego i kluczowego paragrafu uchwały Rady m.st. Warszawy nr L/1217/2017. Akt ten niedawno umieszczony został w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego i zacznie obowiązywać już w najbliższy wtorek.
Zbieg z ustawą
Ustalona 95-proc. bonifikata z tytułu przekształcenia użytkowania oznacza tyle, że każda osoba fizyczna i spółdzielnia chcąca uwłaszczyć się na gruntach, na których znajdują się jej nieruchomości mieszkalne (czy garaże), będzie musiała zapłacić kwotę równą pięciu dotychczasowym opłatom za użytkowanie. Kryterium dochodowe nie będzie brane pod uwagę. Jest więc to niezwykle korzystna regulacja, która zdecydowanie może obniżyć wpływy do budżetu stolicy z tytuły opłat za użytkowanie.
– Podjęcie tej uchwały uznaję za odważną decyzję. Jest ona bardzo korzystna dla mieszkańców Warszawy – przyznaje Marek Wójcik, pełnomocnik zarządu ds. legislacyjnych ze Związku Miast Polskich. Zastrzega jednak, że miasto miało do niej prawo.
Inna sprawa, że uchwała podjęta została rzutem na taśmę. W warunkach, które mogą świadczyć o tym, że za jej przyjęciem przemówiły bardziej względy polityczne niż merytoryczne.
Od ponad roku na szczeblach rządowych procedowany jest bowiem projekt powszechnej ustawy uwłaszczeniowej dla mieszkaniówki. Zakłada się, że ustawa ta zostanie szybko przeprowadzona przez parlament i wejdzie w życie jeszcze w tym roku (mowa o 1 października lub 1 listopada). – Warszawa proponuje natomiast cztery razy lepsze warunki przekształcenia niż rząd – zauważa radca prawny Konrad Płochocki, dyrektor generalny Polskiego Związku Firm Deweloperskich.
Zobacz również: Finanse
Zgodnie z projektem ustawy osoby fizyczne posiadające mieszkania czy domy na samorządowych gruntach zobligowane będą wnosić opłatę przekształceniową w wysokości 20 dotychczasowych opłat z tytułu użytkowania (uiszczanych do 31 marca każdego roku). Opłata ta będzie rozłożona na 20 lat. W lepszej sytuacji znajdą się osoby posiadające nieruchomości na gruntach Skarbu Państwa. Tacy użytkownicy – jeśli zdecydują się na jednorazowe wniesienie opłaty – otrzymają 50-proc. bonifikatę. Ustawowe przekształcenie nie obejmie garaży.
Czas nagli
Ci, którzy chcieliby skorzystać z propozycji miasta, muszą się jednak spieszyć. Ogólnopolska ustawa uwłaszczeniowa zawiera bowiem przepis, który może pokrzyżować im szyki i spowodować umorzenie niezakończonych postępowań przekształceniowych prowadzonych na podstawie dotychczasowych przepisów.
Mowa mianowicie o art. 13 projektu. W ślad za nim w stosunku do osób, których prawa użytkowania wieczystego objęte są działaniami ustawy zakładającej powszechne uwłaszczenie, nie stosuje się przepisów ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 83 ze zm. – dalej u.p.p.u.w.). Na jego mocy „wszczęte na podstawie tej ustawy postępowania w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w tym prawie w prawo własności lub udziału we własności gruntu (...) stają się bezprzedmiotowe”.
To właśnie na podstawie u.p.p.u.w. działała stołeczna rada miasta, uchwalając w czerwcu system bonifikat. Ustawa ta zawiera jeszcze inne korzystne rozwiązanie. – Na jej podstawie można wystąpić o rozłożenie pięcioprocentowej opłaty, jaką przyjdzie uiścić po uzyskaniu bonifikaty, na raty. Miasto będzie miało obowiązek ten wniosek uwzględnić – wskazuje radca prawny Konrad Płochocki. Zgodnie z art. 4 u.p.p.u.w. opłatę przekształceniową rozkłada się na wniosek użytkownika wieczystego na raty na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 20 lat (chyba że wnioskodawca wystąpi o okres krótszy niż 10 lat). Jednakże przy takim rozbiciu nieuiszczone raty podlegać będą oprocentowaniu z zastosowaniem stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.
Warszawscy użytkownicy wieczyści posiadający mieszkania w kamienicach czy blokach muszą jednak pamiętać, że wniosek o przekształcenie musi złożyć określona liczba osób – suma ich udziałów w nieruchomości powinna wynieść co najmniej połowę. Jeśli nie uzbiera się taka grupa chętnych mieszkańców, może to zablokować cały proces przekształceniowy.
– Rozpatrzenie wniosku nie powinno trwać dłużej niż miesiąc – informuje Płochocki.
Stolica niejedyna
Warszawa nie jest jedynym miastem, które zaoferowało tak atrakcyjny system bonifikat. – Bonifikata od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w wysokości 95 proc. obowiązuje od 2005 r. – wskazuje Dariusz Wołodźko z kancelarii prezydenta Gdańska.
Opłata za przekształcenie w wysokości 5 proc. wartości prawa własności nieruchomości pobierana jest również w Szczecinie. – Jeżeli chodzi o stołeczną uchwałę, jest to indywidualne ustalenie przyjęte przez tamtejszy organ samorządu terytorialnego. Treść procedowanego projektu ustawy o powszechnym uwłaszczeniu dość systematycznie ulega zmianom i korektom, w związku z czym trudno przewidzieć, czy i w jakiej formie ustawa ta wejdzie w życie. Na dzień dzisiejszy obowiązuje ustawa z 29 lipca 2005 r. – komentuje Radosław Sochalski, kierownik referatu przekształceń własnościowych w Urzędzie Miasta Szczecina.
90-proc. upustu udziela też Wrocław. Podobnych rozwiązań do Warszawy nie ma i nie zamierza wprowadzać Lublin, gdzie wysokość bonifikat wynosi 30 proc. dla budownictwa jednorodzinnego oraz 40 proc. dla budownictwa wielorodzinnego. ⒸⓅ