Kilka lat temu wydana została decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości niezależnie od ustaleń planu. Podział polegał na wydzieleniu z działki A działki budowlanej B (niezbędnej do korzystania ze znajdującego się na niej jednego budynku mieszkalnego). W tej chwili właściciel działki B wystąpił o zatwierdzenie podziału działki B, polegającego ponownie na wydzieleniu działki budowlanej C. Czy zatwierdzenie tego podziału będzie zgodne z prawem?
Podział taki będzie zgodny z prawem w dwóch przypadkach. W pierwszym, jeśli działka C jest zabudowana budynkiem mieszkalnym, a podział taki jest niezbędny do korzystania z tej właśnie działki. W drugim, jeśli inna działka (nieruchomość) granicząca z przyszłą działką C jest zabudowana budynkiem mieszkalnym i razem obie działki mają cechy działki budowlanej na gruncie ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.). W tym wypadku bez znaczenia jest tu fakt, czy działka C i działka sąsiednia zabudowana budynkiem mieszkalnym stanowią własność tego samego właściciela. Przepis w tym zakresie nie zawiera obostrzeń.
W myśl art. 93 ust. 1 u.g.n. podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego. Pod pewnymi warunkami podział nieruchomości jest możliwy także w sytuacji, gdy nieruchomość jest położona na obszarze nieobjętym obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego. W takim wypadku podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli nie jest sprzeczny z przepisami odrębnymi albo jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 94 ust. 1 u.g.n.). Projekt podziału podlega zaopiniowaniu pod względem zgodności z ustaleniami planu miejscowego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta (dalej: wójt) w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie (art. 93 ust. 4 i ust. 5 u.g.n.). Podziału nieruchomości dokonuje się na podstawie decyzji wójta zatwierdzającej podział (art. 96 ust. 1 u.g.n.).
Podział na cele mieszkaniowe
Ustawodawca przewidział, że w pewnych okolicznościach dopuszczalny jest podział nieruchomości niezależnie od ustaleń planu miejscowego, a w przypadku braku planu niezależnie od decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Sytuacje te zostały enumeratywnie wyliczone w art. 95 u.g.n. Stanowi on, że podział nieruchomości jest możliwy niezależnie od ustaleń planu miejscowego wydzielenia działki budowlanej niezbędnej do korzystania z budynku mieszkalnego.
Zobacz: Postępowanie administracyjne
Co istotne, dokonanie bieżącego czy też przyszłych podziałów nieruchomości nie jest uwarunkowane podziałami dokonanymi w przeszłości. Tym samym okoliczności, w jakich została wydzielona działka B, nie mają znaczenia dla jej dalszego podziału. Wykładnia gramatyczna art. 95 u.g.n. wskazuje bowiem, iż ustawodawca, używając liczby pojedynczej, stworzył możliwość wydzielenia niezależnie od ustaleń planu miejscowego, a w przypadku braku planu - niezależnie od decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jedynie jednej działki budowlanej niezbędnej do korzystania z budynku mieszkalnego. Takie stanowisko potwierdza chociażby wyrok WSA w Szczecinie z 19 listopada 2008 r. (sygn. akt II SA/Sz 591/08).
Wydzielenie zdefiniowane w ustawie
Działka B po wydzieleniu z niej działki C nie przestanie istnieć. Użyty przez ustawodawcę w art. 95 budowlanej" ma swoją legalną definicję. Jak stanowi art. 4 pkt 3a u.g.n., przez pojęcie działki budowlanej należy rozumieć zabudowaną działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce. Oznacza to, że w przypadku gdy dotychczasowa, zabudowana już nieruchomość ma być przedmiotem podziału, jest on możliwy, jeśli zmierza do wydzielenia tej części dzielonej nieruchomości, która - tworząc działkę budowlaną w rozumieniu u.g.n. - zapewni zgodne z celem i przeznaczeniem korzystanie z posadowionych na niej budynków i znajdujących się na niej urządzeń. Przy podziale nieruchomości zabudowanej chodzi więc o zapewnienie prawidłowego (zgodnego z celem) i racjonalnego (zgodnego z przeznaczeniem) korzystania z budynków i urządzeń położonych na wydzielanej działce. Innymi słowy, dokonywany w trybie art. 95 pkt 7 u.g.n. podział nieruchomości nie może nastąpić, jeśli wydzielana działka budowlana uniemożliwiałaby zgodne z celem i przeznaczeniem korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce (por. wyrok NSA z 2 października 2009 r., sygn. akt I OSK 5/09).
Z kolei przy ustalaniu tego, czy zlokalizowany na działce (w naszym przypadku działka C) budynek jest budynkiem mieszkalnym, należy mieć na względzie Polską Klasyfikację Obiektów Budowlanych, zgodnie z którą budynkiem mieszkalnym jest obiekt budowlany, w którym co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych.
Może być kilku właścicieli
Warto wskazać na fakt, iż cytowany przepis mówi o wydzieleniu działki budowlanej. Mając na uwadze także to, iż nieruchomość może składać się z jednej działki geodezyjnej lub też z więcej niż jednej działki geodezyjnej, a przepisy ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane umożliwiają dokonanie zabudowy na kilku działkach geodezyjnych, słusznym twierdzeniem jest, iż działka budowlana może składać się z kilku działek geodezyjnych. Analizując powyższe, można zatem przyjąć, że wydzielenie działki C jest możliwe w sytuacji, gdy ona sama nie jest zabudowana, ale łącznie z działką bezpośrednio z nią przylegającą, która jest zabudowana, tworzyć będzie działkę budowlaną w rozumieniu u.g.n. Żaden przepis u.g.n. nie stanowi, że podziału dokonuje się wyłącznie w odniesieniu do nieruchomości stanowiącej przedmiot własności tej samej osoby. Zgodnie z art. 97 ust. 1 u.g.n. podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny. W naszym przypadku oznacza to, że właściciel działki przyległej może wystąpić z wnioskiem o wydzielenie działki C.
We wniosku o zaakceptowanie projektu podziału i o dokonanie podziału wszystkie okoliczności mogące mieć wpływ na organ wydający decyzje powinny być szczegółowo opisane.
Piotr Wancke
specjalista w zakresie prawa administracyjnego i cywilnego
Podstawy prawne
-
art. 4 pkt 3a, art. 93 ust. 1, 4 i 5, art. 94 ust. 1, art. 95, art. 95 pkt 7, art. 96 ust. 1, art. 97 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2147; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2260)
-
rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych - PKOB (Dz.U. nr 112, poz. 1316; ost. zm. Dz.U. z 2002 r. nr 18 poz. 170)