Zgodnie z treścią art. 217 konstytucji, nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Ustawy jako akty prawa powszechnie obowiązującego mogą natomiast zawierać delegacje innych organów do wydania przepisów w określonym zakresie.
Przykładem tego rodzaju upoważnienia jest ustawowa delegacja organów gminy w zakresie podatków i opłat lokalnych. Kompetencje rady gmin w zakresie podatków i opłat lokalnych określone zostały w ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.
Delegacja ustawowa
Ustawodawca, wypełniając zapis konstytucyjny, wszystkie niezbędne elementy podatku zawarł we wspomnianej wyżej ustawie. Pozostałe elementy zostały natomiast przekazane do kompetencji rady gminy.
Jako przykład wskazać można przepisy dotyczące podatku od nieruchomości. Zaznaczyć jednak należy, że kompetencje rady gminy kształtują się identycznie także w zakresie pozostałych podatków i opłat lokalnych.
Uchwały gminne
Zgodnie z art. 5 ust. 1 omawianej ustawy, rada gminy określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie wartości maksymalnych określonych w ustawie. Rada gminy jest uprawniona zatem do obniżania podatków i opłat lokalnych. Należy jednak pamiętać, że stawki określone przez rady gmin będą obowiązywały tylko na ich terenach.
Ponadto, co do zasady, przy określaniu wysokości stawek rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizację, rodzaj prowadzonej działalności i inne cechy charakterystyczne przedmiotu opodatkowania.
Rada gminy może zarządzać pobór podatku od nieruchomości od osób fizycznych w drodze inkasa oraz wyznaczać inkasentów i określać wysokość wynagrodzenia za inkaso.
Dodatkowo określa także w drodze uchwały wzory formularzy podatkowych dotyczących podatków i opłat lokalnych obowiązujących na jej terytorium. Ustawa wskazuje, że w formularzach powinny znaleźć się dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania niezbędne do wymiaru i poboru podatku od nieruchomości.
Do kompetencji rady gminy należy także ustalenie, w drodze uchwały, warunków i trybu składania informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności ich formatu elektronicznego oraz układu informacji i powiązań między nimi zgodnie z przepisami o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, a także sposobu ich przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
KRZYSZTOF KOŚLICKI
krzysztof.koslicki@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o po- datkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.).