Pierwsze działania legislacyjne w kierunku informatyzacji procesu ogłaszania prawa zaowocowały uchwaleniem ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565). Ustawa ta pozwoliła na wydawanie aktów normatywnych w formie elektronicznej, dała możliwość udostępniania tego typu aktów, jak również określiła wymagania techniczne dla elektronicznej formy aktów prawnych.
Finalnym krokiem na drodze do informatyzacji publikacji aktów normatywnych jest bieżąca nowelizacja, która ustanawia dwie generalne zasady:
- dzienniki urzędowe wydaje się w postaci elektronicznej, chyba że ustawa stanowi inaczej.
- dla każdego dziennika urzędowego wydawanego w postaci elektronicznej organ wydający prowadzi odrębną stronę internetową.
Wyjątkowo Monitor Polski B wydawany będzie nadal w postaci papierowej i rozpowszechniany w prenumeracie oraz sprzedawany w stałych punktach sprzedaży - np: w siedzibach niektórych organów administracji rządowej, sądów oraz innych jednostek.
W dotychczas obowiązującym brzmieniu ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych, podstawą do ogłoszenia aktu był jego oryginał podpisany przez upoważniony do wydania tego aktu organ, a w przypadku orzeczenia sądu lub Trybunału Konstytucyjnego - jego odpis. Po wejściu w życie nowelizacji, podstawą do ogłoszenia aktu prawnego będzie jego wersja elektroniczna opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu.
W przypadku orzeczeń, podstawą ogłoszenia będzie jego elektroniczny odpis, zawierający w treści poświadczenie zgodności z oryginałem oraz opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym, a także odpis tego orzeczenia w postaci papierowej.
Czytaj także: Jak sprostować błąd w akcie prawa miejscowego wydanym przez gminę>>
W związku z powyższym, akt normatywny powinien być dostarczony w formie elektronicznej już z wnioskiem o opublikowanie i zawierać w swojej treści poświadczenie zgodności z oryginałem. Powinien też być opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym organu, który wydał ten akt jednakże uchylony został obowiązek znakowania czasem. W przypadku orzeczenia, poświadczenie zgodności z oryginałem, obejmie także oznaczenie organu oraz imiona i nazwiska członków składu orzekającego, który wydał i podpisał orzeczenie.
Obecnie akty kierowane do ogłoszenia zawierają wizę – będącą jest potwierdzeniem skierowania danego dokumentu do publikacji. Nowelizacja ustawy wymaga by w przypadku dokumentów kierowanych do ogłoszenia w formie elektronicznej, wiza także opatrzona była bezpiecznym podpisem elektronicznym organu wydającego dziennik urzędowy.
Po wejściu w życie zmian, urzędy terenowych organów administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego udostępniać będą nieodpłatnie Dziennik Ustaw i Monitor Polski (lub zawarte w nich akty prawne), wyłącznie w formie elektronicznej:
1) do wglądu i do pobrania w formie dokumentu elektronicznego na stronach internetowych tych urzędów;
2) w godzinach pracy tych urzędów, w miejscu do tego przeznaczonym i powszechnie dostępnym.
Nie będzie już więc obowiązku gromadzenia i udostępniania papierowych wersji wymienionych publikatorów.
Starosta, wójt, burmistrz i prezydent miasta staną się odpowiedzialni za prowadzenie zbiorów aktów prawa miejscowego w postaci elektronicznej i udostępnianie ich w formie elektronicznej do wglądu i pobrania na takich samych zasadach jakie dotyczą udostępniania Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego.
Organy wydające dzienniki urzędowe prowadzić mają zbiory tych dzienników wraz ze skorowidzami do nich w formie elektronicznej i także udostępniać je do nieodpłatnego i powszechnego wglądu.
Co istotne, kopie i wydruki aktów prawnych będą odpłatne - cenę ustali kierownik urzędu tak aby kopia lub wydruk mogły być powszechnie dostępne, a cena pokrywała wyłącznie koszty.
Dziennik Ustaw i Monitor Polski, dzienniki urzędowe (inne niż wymienione zbiory aktów prawa miejscowego stanowionych przez powiat lub gminę) albo zawarte w nich akty, udostępnione będą nieodpłatnie do wglądu i do pobrania w formie dokumentu elektronicznego na stronach internetowych RCL, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub informatycznych nośników danych, stosownie do wniosku zainteresowanego podmiotu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej
Ułatwieniem dla Rządowego Centrum Legislacji będzie możliwość zlecenia wyspecjalizowanym podmiotom niektórych czynności związanych z udostępnianiem Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego.
Czytaj także: Od 9 czerwca Profil Zaufany ePUAP>>
Znowelizowana ustawa modyfikuje także zasady publikacji jednolitych wersji ustaw. Dotychczas ustawa publikowana była w wersji tekstu jednolitego jeśli liczba zmian w ustawie lub ilość poprzednich nowelizacji była na tyle znacząca, że mogłaby utrudniać posługiwanie się aktem prawnym. W nowej ustawie wprowadzono generalną zasadę publikacji tekstu jednolitego nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli była ona nowelizowana.
Celem nowelizacji jest przede wszystkim wdrożenie kolejnego etapu informatyzacji procesu ogłaszania aktów prawnych, pozwalającego na znaczne ułatwienie i uproszczenie dostępu do ogłaszanych w dziennikach urzędowych aktów prawnych. Zasadnicze przepisy nowelizacji mają wejść w życie 1 stycznia 2012 r. Realizacja tego procesu, sprawi, że Polska dołączy do grupy państw członkowskich Unii Europejskiej, które są najbardziej zaawansowane w procesie elektronizacji dostępu do prawa.
W okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy akty prawa miejscowego stanowione przez powiat i gminę będą mogły być kierowane do ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym na podstawie dotychczasowych przepisów.
Wojewódzkie dzienniki urzędowe będą mogły być rozpowszechniane na dotychczasowych zasadach, przez maksymalnie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Czytaj także: Nowa instrukcja kancelaryjna - urząd „papierowy” czy „elektroniczny”>>
USTAWA z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw z 8 czerwca 2011 Nr 117 poz. 676)
Tomasz Błotnicki
samorzad.infor.pl