Radny wydzierżawił od Ośrodka Sportu i Rekreacji teren pod tablice reklamowe – teren ten stanowił więc mienie gminy. Ponieważ rada gminy nie podjęła w terminie uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego, uczynił to wojewoda - wydając zarządzenie zastępcze.
Decyzję swą wojewoda oparł na art. 24f ust. 1 i 1a ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym, radny nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. Jeżeli radny prowadził taką działalność przed rozpoczęciem wykonywania mandatu, jest zobowiązany do jej zaprzestania w ciągu 3 miesięcy o dnia złożenia ślubowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zarządzenie wojewody. Sąd uznał, że chociaż prowadzenie działalności gospodarczej przez radnego z wykorzystaniem mienia gminnego prowadzi do wygaśnięcia mandatu, to problemy pojawiają się przy określeniu w jakich granicach radny prowadzący działalność gospodarczą może w ogóle z mienia gminnego korzystać.
Jak zauważył WSA: „literalne tłumaczenie tego przepisu prowadziłoby do sytuacji absurdalnych, gdyż oznaczałoby to, że radny prowadzący działalność gospodarczą nie mógłby korzystać z dróg gminnych czy komunikacji miejskiej.” Przy ustalaniu zakresu dopuszczalnego korzystania z mienia gminnego z pomocą przychodzi orzecznictwo TK. Trybunał wskazał na dwa kryteria przesądzające o tym czy działalność gospodarcza jest prowadzona z wykorzystaniem mienia komunalnego czy też nie:
- związek funkcjonalny wykorzystywanego mienia komunalnego z prowadzoną działalnością gospodarczą - mienie musi być niezbędnym elementem wykonywania działalności gospodarczej,
- powszechna dostępność mienia komunalnego i korzystanie z niego w ramach powszechnie dostępnych usług. Zdaniem Trybunału dopuszczalne jest korzystanie z powszechnie dostępnych usług, zakładów, przedsiębiorstw, instytucji i urządzeń miejskich na warunkach ogólnych, dzierżawa drobnych parceli jeżeli najem lub dzierżawa oparte są na warunkach ustalonych powszechnie dla danego typu przedmiotów najmu lub dzierżawy.
W oparciu o powyższe zasady WSA orzekł, że wynajmowanie terenu pod tablice reklamowe nie jest funkcjonalnie związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez radnego - nie doszło więc do wygaśnięcia mandatu.
Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się jednak z powyższym rozumowaniem i uznał, że wspomniany art. 24 f ustawy o samorządzie gminnym nie wprowadza kryterium bezpośredniego związku funkcjonalnego wykorzystywania mienia komunalnego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Korzystanie nie musi stanowić "istoty działalności gospodarczej", może to być korzystanie z mienia komunalnego w celu określonej działalności gospodarczej przez posadowienie tablic informacyjnych na mieniu komunalnym o prowadzeniu działalności gospodarczej. Wykorzystanie mienia komunalnego jest wystarczającą przesłanką do wygaśnięcia mandatu radnego.
Orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 01 lipca 2010 r. II OSK 921/10>>
Czytaj także: Nowy przykład wygaśnięcia mandatu radnego>>
Oprac. Agnieszka Marek