Kto będzie zdawał maturę na nowych zasadach?
Maturę według nowych zasad zaproponowanych w projekcie zdawać mają uczniowie z obecnych II klas szkół ponadpodstawowych powstałych w wyniku reformy edukacji, czyli 4-letnich liceów ogólnokształcących, 5-letnich techników i przyszli absolwenci szkół branżowych II stopnia.
Egzaminy maturalne według nowych zasad dla absolwentów 4-letniego liceum ogólnokształcącego będą przeprowadzane, począwszy od roku szkolnego 2022/2023. Dla absolwentów 5-letniego technikum – od roku szkolnego 2023/2024. Dla absolwentów branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej – od roku szkolnego 2023/2024.
Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2021
Egzaminy w dotychczasowej formule – dla abiturientów, którzy uczą się lub uczyli w szkołach średnich starego typu, czyli sprzed reformy strukturalnej – będą stopniowo wygaszane. Dla absolwentów dotychczasowego 3-letniego liceum ogólnokształcącego matura w obecnej formule przeprowadzana będzie do roku szkolnego 2026/2027, dla absolwentów dotychczasowego 4-letniego technikum do roku szkolnego 2027/2028, a dla absolwentów branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwenci dotychczasowego gimnazjum – do roku szkolnego 2028/2029.
Co się zmieni?
W porównaniu z obowiązującym rozporządzeniem ministra edukacji narodowej w sprawie przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i maturalnego projekt wprowadza zmiany w zakresie przeprowadzania części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego, języka mniejszości narodowej i etnicznej i języka regionalnego, sposobu przeprowadzania egzaminu maturalnego z informatyki i czasu trwania egzaminu maturalnego z niektórych przedmiotów.
Pozostałe warunki i sposób przeprowadzania nowej matury będą podobne do rozwiązań przyjętych w dotychczasowych przepisach, czyli abiturienci będą musieli obowiązkowo przystąpić do trzech egzaminów pisemnych: z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego (obligatoryjne są na poziomie podstawowym, chętni mogą je zdawać także na rozszerzonym) oraz do jednego pisemnego egzaminu z przedmiotu do wyboru (chętni mogli przystąpić jeszcze do pięciu takich egzaminów). Obowiązkowe są też dwa egzaminy ustne z języka polskiego i z języka obcego. Abiturienci ze szkół dla mniejszości narodowych muszą przystąpić także do dwóch egzaminów z języka ojczystego: egzaminu pisemnego i ustnego.
Na nowej maturze na egzaminie ustnym z polskiego zdający będzie losował zestaw zadań egzaminacyjnych. Będą w nim dwa zadania sprawdzające umiejętność tworzenia wypowiedzi na określony temat, w tym wypowiedzi inspirowanej utworem literackim lub jego fragmentem albo innym tekstem kultury, w tym materiałem ikonograficznym lub jego fragmentem. Obecnie zdający mają tylko jedno zadanie na egzaminie ustnym.
Tak jak obecnie maturzysta, po wylosowaniu zestawu zadań, będzie miał nie więcej niż 15 minut na przygotowanie się do udzielenia odpowiedzi na zadania zawarte w wylosowanym zestawie. Na wypowiedź dotyczącą obu wylosowanych zadań będzie miał łącznie 10 minut. Egzaminujący będą mogli mu zadawać pytania, na ten czas egzaminu ustnego przewidziano 5 minut.
Podobne zmiany mają być wprowadzone także na egzaminach ustnych z języków mniejszości narodowej i mniejszości etnicznej oraz z języka regionalnego.
Zadania na egzamin ustny mają być jawne; stosowne zapisy dotyczące jawności zadań znalazły się w projekcie nowelizacji ustawy Karta nauczyciela, który jest procedowany przez Sejm (we wtorek odbyło się jego pierwsze czytanie). W projekcie rozporządzenia zaproponowano przepis wskazujący, że dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej ma ogłosić listę zadań nie później niż do dnia 1 września roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym przeprowadzany jest egzamin.
Ile będą trwać egzaminy?
W projekcie rozporządzenia zaproponowano także, by na nowej maturze egzamin pisemny z informatyki składał się tylko z jednej części – zdający będzie rozwiązywał wszystkie przygotowane zadania egzaminacyjne z wykorzystaniem komputera. MEN tłumaczy to tym, że pozwali to na sprawdzenie stopnia spełniania wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla tego przedmiotu w bezpośrednim działaniu zdającego. Obecnie egzamin maturalny w części pisemnej z informatyki składa się z dwóch części: w części pierwszej zdający rozwiązuje zadania egzaminacyjne bez korzystania z komputera, w części drugiej rozwiązuje zadania egzaminacyjne z wykorzystaniem komputera. Czas trwania egzaminu mimo zmiany ma zostać taki sam, jak obecnie, czyli ma wynosić 210 minut.
Zaproponowano za to wydłużenie czasu części egzaminów pisemnych z innych przedmiotów.
Egzamin pisemny z języka polskiego na poziomie podstawowym ma trwać 240 minut, a na poziomie rozszerzonym – 210 minut (obecnie egzaminy te trwają 170 i 180 minut).Egzamin pisemny z matematyki na poziomie podstawowym ma trwać 180 minut, a na poziomie rozszerzonym – też 180 minut (obecnie egzaminy te trwają 170 i 180 minut). Egzamin pisemny z języka mniejszości narodowej na poziomie podstawowym ma trwać 210 minut, a na poziomie rozszerzonym – również 210 minut (obecnie trwają 170 i 180 minut). Egzamin pisemny z języka mniejszości etnicznej lub z języka regionalnego ma trwać 210 minut (obecnie jest to 180 minut).
Czas trwania egzaminów pisemnych z języka obcego nowożytnego pozostał bez zmian: na poziomie podstawowym – 120 minut, na poziom rozszerzonym – 150 minut, na poziomie dwujęzycznym – 180 minut.
Także czas trwania egzaminów pisemnych z biologii, chemii, filozofii, fizyki, geografii, historii, historii muzyki, historii sztuki, języka łacińskiego i kultura antyczna oraz z wiedzy o społeczeństwie pozostaje bez zmian – wynosi 180 minut.
Wydłużenie czasu trwania egzaminu maturalnego z niektórych przedmiotów wynika z wymagań szczegółowych określonych w nowej podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół ponadpodstawowych.