- Skala dotychczasowego zainteresowania pomocą rządu w modernizacji i budowie dróg lokalnych pokazała, jak bardzo potrzebne było wsparcie samorządów w realizacji ich zadań. Środki przekazane na dofinansowanie inwestycji na drogach powiatowych i gminnych w 2019 i 2020 r. pozwoliły na realizację ok. 7 tys. zadań o długości 10 tys. km. Dzisiaj poszerzamy zakres wsparcia. Z dofinansowania rządowego będą mogły skorzystać samorządy budujące obwodnice na drogach wojewódzkich, dodatkowe środki trafią też na zdania miejskie oraz polegające na poprawie bezpieczeństwa pieszych na przejściach – powiedział wiceminister infrastruktury Rafał Weber.
Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2021
Projekt ustawy zakłada rozszerzenie katalogu zadań mogących uzyskać dofinansowanie z RFRD o:
- zadania obwodnicowe w ciągu dróg wojewódzkich,
- zadania miejskie – polegające na budowie, przebudowie lub remoncie dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych zarządzanych przez prezydenta miasta na prawach powiatu, będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa,
- zadania polegające na poprawie bezpieczeństwa pieszych na przejściach.
Limit środków przeznaczonych na obwodnice na drogach wojewódzkich wyniesie 2 mld zł, natomiast na zadania miejskie 1 mld zł. Nabór wniosków na ww. zadania będzie realizowany przez ministra właściwego do spraw transportu. Listy zadań rekomendowanych do dofinansowania będą zatwierdzane przez Prezesa Rady Ministrów.
Samorząd województwa będzie mógł otrzymać dofinansowanie zadania obwodnicowego albo miejskiego w wysokości do 80 proc. kosztów jego realizacji. W przypadku zadań obwodnicowych kwota przyznanych środków nie może być większa niż 100 mln zł, a w przypadku zadań miejskich – 30 mln zł. Rozwiązanie to ma na celu dofinansowanie zadań prowadzonych przez możliwie największą liczbę jednostek samorządowych, uwzględniając limit środków, którymi będzie dysponował fundusz. RFRD zakłada finansowanie tych zadań jako inwestycji wieloletnich do 2028 r.
Dodatkowe wsparcie przyczyni się do pobudzania aktywności gospodarczej przedsiębiorców i skuteczniejszej walki ze skutkami spowolnienia gospodarczego wywołanego pandemią COVID-19.
Obwodnice na drogach wojewódzkich
Rządowe dofinansowanie będzie przyznawane na realizację obwodnic na drogach wojewódzkich, na których odbywa się ruch tranzytowy. Inwestycje te zminimalizują korki, zmniejszą natężenie ruchu w godzinach szczytu oraz zniwelują hałas związany z komunikacją. Dzięki nowym trasom tranzyt zostanie odseparowany od ruchu lokalnego.
Dofinansowanie budowy i remontów dróg w miastach
Z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg wsparcie finansowe trafi także na budowę, przebudowę lub remont dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych w największych ośrodkach miejskich. Rozwiązanie to jest odpowiedzią na postulaty samorządowców oraz wpisuje się w działania rządu mające na celu poprawę sytuacji ekonomicznej samorządów w związku z kryzysem wywołanym przez pandemię COVID-19. Możliwość dofinansowania inwestycji drogowych w miastach wpłynie na zahamowanie negatywnych skutków spowolnienia gospodarczego na poziomie regionalnym, zwiększy konkurencyjność gospodarczą dużych ośrodków miejskich oraz wpłynie na poprawę jakości życia obywateli.
Poprawa bezpieczeństwa pieszych na przejściach
RFRD będzie dofinansowywał ponadto rozwiązania związane z poprawą bezpieczeństwa pieszych przekraczających jezdnię. W Polsce wskaźnik wypadków z udziałem pieszych jest wyższy niż średnia unijna i wskaźniki większości krajów Unii Europejskiej. W funduszu wyodrębniona zostanie, w ramach zadań powiatowych i gminnych, podkategoria zadań polegająca wyłącznie na poprawie bezpieczeństwa pieszych na przejściach. Dzięki dofinansowaniu będzie można np. realizować inwestycje:
- wymuszające przestrzeganie ograniczeń prędkości w rejonie przejść dla pieszych (np. montaż progów zwalniających czy zmiana geometrii pasa),
- poprawiające widoczność pieszego (np. poprzez doświetlanie przejść dla pieszych wraz ze strefą oczekiwania),
- skracające drogę, jaką muszą pokonać piesi (np. poprzez zawężanie jezdni w miejscu przejścia dla pieszych bądź stosowanie azylów).
***
Fundusz Dróg Samorządowych został utworzony w 2019 r. i cieszy się dużym zainteresowaniem samorządów gmin i powiatów. Wsparcie inwestycji na drogach samorządowych ze środków FDS jest przewidziane do 2028 r. Dotychczas samorządy ukończyły ok. 1700 zadań o łącznej wartości dofinansowania wynoszącej 1,42 mld zł. W realizacji jest obecnie ponad 4,1 tys. inwestycji.
Środki przeznaczone na dofinansowanie zadań drogowych w ramach FDS w latach 2019–2020 pozwalają na dofinansowanie budowy, przebudowy lub remontu blisko 9,5 tys. km dróg lokalnych.
W 2019 r. na realizację dróg lokalnych przeznaczono w sumie 6 mld zł. Dofinansowanie z FDS otrzymało łącznie 4 280 zadań na drogach powiatowych i gminnych o długości 6 tys. km, z tego:
- 3 131 zadań na drogach gminnych - 3 258 km,
- 1 149 zadań na drogach powiatowych - 2 742 km.
W 2020 r. wsparcie rządowe uzyska 2 297 zadań, w tym 623 powiatowe i 1 674 gminne. Realizowana jest budowa, przebudowa lub remont 3 467 km dróg: 1 708 km powiatowych i 1 759 km gminnych.
Łączna wartość środków FDS przeznaczonych na dofinansowanie realizacji inwestycji w 2020 r. to 3,2 mld zł.
W lipcu 2020 r. wojewodowie ogłosili nabór wniosków na dofinansowanie zadań powiatowych oraz zadań gminnych w 2021 roku. Na wsparcie zadań na drogach samorządowych zaplanowano 3,2 mld zł, w tym 2,6 mld zł na dofinansowanie budowy, przebudowy lub remontu dróg gminnych i powiatowych.