Od 1 stycznia 2025 r. roku w Polsce przybędzie siedem miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy, które zostały opublikowane 9 lipca 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 7 zmian dotyczących ustalenia granic gmin i 11 zmian dotyczących ustalenia granic miast.
Rozporządzenie to uwzględnić ma wnioski, które od samorządów wpłynęły do resortu spraw wewnętrznych i administracji.
Zmiany granic 7 gmin
Omawiany projekt przewiduje wprowadzenie z dniem 1 stycznia 2025 r. zmian w podziale terytorialnym państwa obejmujących 7 zmian dotyczących ustalenia granic gmin:
- pomiędzy gminą Chełm i miastem Chełm,
- pomiędzy gminą Moszczenica i gminą Biecz,
- pomiędzy gminą Sucha Beskidzka i gminą Zembrzyce,
- pomiędzy gminą Zarzecze i gminą Kańczuga,
- pomiędzy miastem Orzesze i gminą Ornontowice,
- pomiędzy gminą Kaźmierz i gminą Szamotuły,
- pomiędzy miastem Kołobrzeg i gminą Kołobrzeg.
7 nowych miast
Ponadto siedmiu miejscowościom zostanie nadany status miasta. Chodzi o następujące wsie: Końskowola, Kurów, Wąwolnica (te 3 miejscowości leżą w województwie lubelskim), Kazanów (woj. mazowieckie), Kobylnica (woj. pomorskie), Sobków (woj. świętokrzyskie), Zaniemyśl (woj. wielkopolskie).
11 zmian dot. granic miast
Rozporządzenie to wprowadzi również 11 zmian dotyczących ustalenia granic miast (w tym przypadku oprócz ustalenia granic miast wynikających z nadania statusu miasta, ustalenie granic dotyczy miast: Lubsko, Lubień Kujawski, Rejowiec, Olsztyn),
A także nastąpi zmiana dotycząca zmiany siedziby władz gminy Batorz z Batorza na Batorz Pierwszy.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to trzeci kwartał 2024 r.
Tryb nadania praw miejskich
Na podstawie art. 4 ustawy o samorządzie gminnym, do kompetencji Rady Ministrów, realizowanych w drodze rozporządzenia należy:
1) tworzenie, łączenie, dzielenie i znoszenie gmin oraz ustalanie ich granic;
2) nadawanie gminie lub miejscowości statusu miasta i ustalanie jego granic;
3) ustalanie i zmiana nazw gmin oraz siedzib ich władz.
Zmiany takie zawsze następują z dniem 1 stycznia.
Takie rozporządzenie może być wydane z inicjatywy rządu albo na wniosek zainteresowanej rady gminy.
Ustalenie i zmiana granic gmin powinny być dokonywane w sposób zapewniający gminie terytorium możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny, uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający zdolność wykonywania zadań publicznych.
Zaś nadanie gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalenie jego granic i ich zmiana dokonywane być muszą w sposób uwzględniający infrastrukturę społeczną i techniczną oraz układ urbanistyczny i charakter zabudowy.
Tego typu zmiany muszą być poprzedzone zasięgnięciem przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej (MSW) opinii zainteresowanych rad gmin. A te opinie gmin muszą uwzględniać wcześniej przeprowadzone konsultacje z mieszkańcami. W przypadku zmian granic gmin naruszających granice powiatów lub województw, konieczne są dodatkowo opinie odpowiednich rad powiatów lub sejmików województw.