Sołtysi i sołtyski to obecnie armia licząca niemal 40,5 tys. osób, od kondycji której w dużym stopniu zależy stan demokracji lokalnej. Stworzenie odpowiednich warunków do wykorzystania tego potencjału powinno przyświecać wszystkim instytucjom i podmiotom zaangażowanym w budowanie społeczeństwa obywatelskiego.
Zgodnie z zapisami ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym sołectwa (a także osiedla i dzielnice w miastach) są jednostkami pomocniczymi gminy. W sołectwie organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie, a wykonawczym – sołtys. Rolą rad sołeckich jest natomiast wspomaganie pracy sołtysa. Szczegółowo zadania sołectw oraz jego organów określa statut danego sołectwa. Najważniejszym faktem, mającym wpływ na ograniczone możliwości sołectw, jest brak osobowości prawnej oraz finansowe uzależnienie od dotacji z budżetu gminy. Sytuacja ta tylko częściowo uległa poprawie w związku z ustawą z 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim.
Czytaj także:
Procedura utworzenia funduszu sołeckiego>>
Utworzenie funduszu sołeckiego daje szansę mieszkańcom sołectw na decydowanie o inwestycjach na własnym terenie, a także sprzyja rozwojowi miejscowości i poprawie jakości życia. Gminy, które chciałyby skorzystać z tego narzędzia rozwoju w 2012 roku, już powinny przygotowywać procedurę powołania takiego funduszu.
Jakie zadania i obowiązki wypełnia sołtys>>
Kontrolę nad działalnością sołtysa w zakresie bieżącego wykonywania zadań statutowych oraz tych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym sprawuje rada gminy. Rada ma prawo żądania w każdym czasie wszelkich niezbędnych informacji dotyczących funkcjonowania i organizacji sołectwa.
Fundusz sołecki>>
Fundusz sołecki tworzony jest przez radę gminy, która podejmuje uchwałę, wyrażającą zgodę, (bądź nie wyraża zgody) na wyodrębnienie w budżecie gminy środków na fundusz sołecki.
Fundusz sołecki – projekt zmian w ustawie>>
Gmina zainteresowana corocznym wyodrębnianiem funduszu sołeckiego nie będzie musiała podejmować uchwały w tej sprawie każdego roku - stanowi projekt zmian w ustawie o funduszu sołeckim przygotowany przez Senat.