Takie rozwiązanie wprowadza uchwalona 16 maja 2019 r. ustawa o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: nowelizacja). Nowelizacja ta stanowi realizację postulatu zawartego w petycji P9-50/17 wniesionej do Senatu 11 grudnia 2017 r. Autorzy petycji zwrócili się o wprowadzenie zmiany w art. 57 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postepowania administracyjnego (dalej: k.p.a.).
Petycja była uzasadniona potrzebą ułatwienia obywatelom Polski udziału w obrocie prawnym w przypadkach, gdy przebywają na terenie innych państw Unii Europejskiej. Dotychczasowa możliwość złożenia pisma w konsulacie jest niewystarczająca. Autorzy petycji zwracali w szczególności uwagę na okoliczność, że procedury cywilna, karna i sądowoadministracyjna już uwzględniają możliwość nadania pisma w placówce pocztowej w innym państwie należącym do Unii Europejskiej.
Zgodnie z dotychczasowymi przepisami
Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami k.p.a. pismo obywatela skierowane do organu administracji publicznej uważa się za wniesione w terminie, w sytuacji gdy zostało ono nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a.).
CO MÓWIĄ PRZEPISY
Termin na dokonanie czynności uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru;
2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy - Prawo pocztowe;
3) złożone w polskim urzędzie konsularnym;
4) złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej;
5) złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku;
6) złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.
Art. 57 § 5 k.p.a. w brzmieniu dotychczasowym
Z takiego ułatwienia nie mogli korzystać polscy obywatele przebywający za granicą. K.p.a. nie przewidywał bowiem, aby nadanie pisma w zagranicznym urzędzie pocztowym wywoływało ten sam skutek. W efekcie organ administracji, do którego trafiło pismo nadane np. w niemieckim czy angielskim urzędzie pocztowym przed upływem terminu (np. na wniesienie zażalenia czy odwołania), mógł pozostawić je bez rozpatrzenia, jeżeli dotarło ono do niego po upływie terminu.
Co zmienia nowelizacja
Uchwalona 16 maja br. nowelizacja zmieniła brzmienie art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. w ten sposób, że nadanie pisma w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej będzie równoznaczne z wniesieniem pisma do organu.
CO MÓWIĄ PRZEPISY
Termin na dokonanie czynności uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru;
2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe albo placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
3) złożone w polskim urzędzie konsularnym;
4) złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej;
5) złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku;
6) złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.
Art. 57 § 5 k.p.a. w brzmieniu ustalonym nowelizacją z 16 maja 2019 r.
Ponadto przepis rozciąga powyższą zasadę na pisma nadane w placówkach pocztowych Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
Konsekwencją wprowadzenia powyższych zmian jest analogiczna zmiana art. 40 § 4 k.p.a. Ograniczony został zakres zastosowania tego przepisu (nakazującego wskazanie pełnomocnika dla doręczeń) do sytuacji, w której strona ma miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu lub siedzibę w państwie, które nie jest członkiem Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
W rezultacie w stosunkach między organem a stroną mającą miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym konieczne będą tzw. efektywne doręczenia zarówno wówczas, gdy będzie to pierwsze doręczenie (doręczenie skargi lub wniosku), jak i kolejne doręczenia w toku postępowania.
Podobne rozwiązania już obowiązują w wielu ustawach
Wprowadzone do Kodeksu postępowania administracyjnego rozwiązanie nie jest nowe.
Podobne rozwiązanie znajduje się w przepisach ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego. Ustawa ta stanowi, że "oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu" (art. 165 § 2).
A nawet w ustawie z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która w art. 83 § 3 stanowi, że "oddanie pisma w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 lis topada 2012 r. - Prawo pocztowe albo placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, albo polskim urzędzie konsularnym jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu". ©℗
Podstawa prawna
-
art. 57 § 5 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1133)
-
art. 1, art. 2 ustawy z 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1133)
Michał Cyrankiewicz
prawnik, dziennikarz, autor licznych publikacji z zakresu ustroju gmin, finansów publicznych, gospodarki komunalnej i samorządowego prawa pracy