Odpowiedź: Jest możliwa odpowiedzialność karna w przypadku sprzeczności między wnioskami o:
- dodatek osłonowy i
- dodatek węglowy.
Jest to odpowiedzialność za złożenie fałszywego oświadczenia. Pod takim rygorem składa się wniosek o przyznanie dodatku węglowego. Taki sam rygor dotyczył wniosku o dodatek osłonowy.
Kara pozbawienia wolności jest możliwa w wymiarze od 6 miesięcy do 8 lat.
Prokurator musi udowodnić, że wnioskodawca świadomie podał nieprawdę we wniosku o dodatek węglowy. W praktyce jest to możliwe tylko w przypadkach ekstremalnego nadużycia prawa.
W większości przypadków twierdzenie oskarżonego, że nie zrozumiał trudnej, nie występującej w codziennym użyciu definicji "gospodarstwo domowe", wystarczy do uwolnienia od odpowiedzialności karnej.
Sprzeczność między wnioskami o dodatek osłonowy i węglowy
Odpowiedzialność karna nie grozi w przypadku, gdy zmiany składu rodziny są uzasadnione zmianami, jakie zaszły między złożeniem obu wniosków o dodatki.
Przykład
Styczeń 2022 r. - został złożony jeden wniosek o dodatek osłonowy dla rodziny 5-osobowej. Skład gospodarstwa domowego: mąż (50 lat) i żona (50 lat), syn (25 lat), córka (24 lata).
Sierpień 2022 r. - zostały złożone trzy wnioski o dodatek węglowy. Pierwszy wniosek złożyli mąż i żona. Drugi syn, który skończył studia i rozpoczął w czerwcu 2022 r. pracę (pensja 3600 zł netto). Trzeci wniosek: córka ze świeżo poślubionym mężem.
We wnioskach o dodatki są inne składy rodzin (spod tego samego adresu). W rodzinie zaszły jednak zmiany uzasadniające tą różnicę.
Jeżeli jednak nie ma uzasadnień do zmiany we wniosku o dodatek węglowy stanu gospodarstwa domowego przedstawionego we wniosku o dodatek osłonowy, jest możliwa odpowiedzialność karna.
Jaka grozi odpowiedzialność za nieprawdę we wniosku o dodatek węglowy?
Art. 233 § 6 k.k. reguluje zasady kary za przestępstwa złożenia fałszywego oświadczenia. Z przepisu wynika, że za podanie nieprawdy we wniosku o przyznanie dodatku węglowego grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Odpowiedzialność karna grozi w przypadku złożenia przez syna wniosku o dodatek węglowy z informacją, że tworzy samodzielną rodzinę. A tak naprawdę wciąż tworzy rodzinę z Panią i mężem.
Kiedy można otrzymać dwa dodatki węglowe (6000 zł) na jeden adres?
Syn ma prawo otrzymać osobno od rodziców 3000 zł dodatku węglowego. Musi jednak być osobą samotnie zamieszkującą i gospodarującą (jako gospodarstwo domowe jednoosobowe). Syn nie musi wykazywać tego żadnymi dokumentami w momencie składania wniosku. Obowiązek ten urealni się tylko w przypadku sprawdzenia przez gminę przesłanek otrzymania dodatku węglowego. Wiedzą powszechną jest, że szereg gmin deklaruje, że nie będzie tego robić. Z uwagi na skalę zainteresowania dodatkiem węglowym gminy nie są w stanie skontrolować wszystkich wniosków. Ale takie sprawdzenie może się odbyć nawet kilka lat po przyznaniu świadczenia.
Kłopoty mogą się pojawić, jeżeli tworzycie z synem gospodarstwo domowe wieloosobowe, czyli pozostajecie w faktycznym związku, wspólnie z sobą zamieszkując i gospodarując. A co innego stwierdziliście w dwóch osobnych wnioskach o dodatek węglowy.
W sytuacjach wątpliwych prawie zawsze można znaleźć pośrednie dowody wskazujące na dwa odrębne gospodarstwa domowe w domu zamieszkałym przez syna i jego rodziców. W zależności od sytuacji np. takim dowodem może być to, że syn:
1) buduje (mieszkając czasowo z rodzicami) własny dom systemem gospodarskim,
2) nabył mieszkanie w systemie "dziura w ziemi" i czeka na jego ukończenie,
3) kupił samochód bez udziału środków finansowych rodziców i nie są oni współwłaścicielami samochodu,
4) pokrywa osobno od rodziców wydatki "na życie" (jedzenie, odzież, samochód),
5) syn jest w trakcie rozwodu i wyprowadził się z mieszkania wynajmowanego z żoną,
6) syn stracił pracę i wrócił do rodzinnego domu.