Eksperci portalu RynekPierwotny.pl postanowili zebrać i opisać najważniejsze zasady sprzedaży nieruchomości w ramach licytacji komorniczej. Taki ogólny przewodnik zaciekawi nie tylko osoby posiadające poważne kłopoty z długami. Wiedza o zasadach licytacji komorniczych przyda się też czytelnikom zamierzającym kupić lokum zamieszkiwane przez zadłużoną osobę.
Polecamy: Specustawa mieszkaniowa z wyjaśnieniem rządowym
Wycena rzeczoznawcy jest kluczowym elementem przygotowań
Dokładna regulacja zasad licytacji komorniczej z nieruchomości, została wprowadzona na mocy kodeksu postępowania cywilnego (KPC). Wspomniany akt prawny poświęca sporo miejsca regułom sprzedaży nieruchomości przez komornika (zobacz art. 921 KPC - art. 1040 KPC).
Wedle przepisów KPC, zajęcie nieruchomości jest konsekwencją wniosku wierzyciela posiadającego odpowiedni tytuł wykonawczy przeciwko dłużnikowi. Przed dokonaniem zajęcia, komornik powinien jeszcze raz pisemnie wezwać zadłużoną osobę do spłaty zobowiązań i wyjaśnić, że w przeciwnym razie przystąpi do opisu nieruchomości oraz oszacowania jej wartości. Oprócz wysyłki ostatecznego wezwania do zapłaty, komornik składa wniosek o wpisanie prowadzonej egzekucji do księgi wieczystej nieruchomości.
Brak spłaty zadłużenia przed upływem dwutygodniowego terminu wyznaczonego przez komornika, skutkuje rozpoczęciem opisu i oszacowania lokalu lub działki. W praktyce dłużnicy rzadko mogą sobie pozwolić na spłacenie całego długu i uniknięcie licytacji nieruchomości. Egzekucja z nieruchomości dotyczy zwykle osób trwale niewypłacalnych i nieposiadających znaczących aktywów innych niż działka lub mieszkanie.
Oszacowania wartości działki lub lokalu dokona (na wniosek komornika) specjalista posiadający odpowiednie uprawnienia. Wycena takiego rzeczoznawcy nie będzie wymagana, jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy wartość nieruchomości była już szacowana przez specjalistę (np. przed udzieleniem kredytu bankowego).
Komornik dwa razy spróbuje znaleźć kupca na lokal lub działkę
Warto wiedzieć, że w przypadku zajętych nieruchomości, publiczna licytacja jest jedynym wariantem sprzedaży przez komornika. Uproszczony tryb takiej aukcji, przewidziano dla niezabudowanych gruntów oraz gruntów zabudowanych niewykończonym budynkiem mieszkalnym.
Jak tłumaczą eksperci portalu RynekPierwotny.pl według przepisów kodeksu postępowania cywilnego, publiczna licytacja nieruchomości może zostać przeprowadzona najwcześniej po dwóch tygodniach od uprawomocnienia się opisu i oszacowania lub uprawomocnienia się wyroku będącego podstawą do egzekucji komorniczej. Zwykle później uprawomocnia się opis oraz oszacowanie nieruchomości. Trzeba podkreślić, że komornik jest związany przepisami, które nakazują mu publikację obwieszczeń dotyczących publicznej licytacji nie później niż na dwa tygodnie przed planowanym rozpoczęciem takiej aukcji.
Odpowiednie zainteresowanie licytacją nieruchomości, pozwala na jej zakończenie po pierwszym podejściu. W ramach takiej pierwszej próby, nieruchomość może być sprzedana za kwotę wynoszącą przynajmniej 3/4 oszacowania rzeczoznawcy (cenę wywoławczą). Brak zainteresowania oferowanym gruntem lub lokalem, skutkuje wyznaczeniem drugiego terminu licytacji i obniżeniem minimalnej ceny sprzedaży (ceny wywoławczej) do 2/3 kwoty podanej przez specjalistę. Jeżeli nieruchomość nie sprzeda się też w drugim terminie, to za 2/3 oszacowania może ją przejąć współwłaściciel lub wierzyciel. Brak chętnych do przejęcia, skutkuje umorzeniem licytacji i możliwością ponownego jej przeprowadzenia nie wcześniej niż po 6 miesiącach.
Zwycięski licytant będzie musiał się spieszyć z wpłatą środków
Trzeba podkreślić, że dopiero po terminowej wpłacie całej należnej kwoty (w ciągu 14 dni) ma miejsce tzw. przysądzenie własności wylicytowanej nieruchomości. Po wspomnianym przysądzeniu uwzględnionym w księgach wieczystych, zwycięski licytant staje się właścicielem gruntu lub lokalu. Tylko na wniosek nabywcy nieruchomości, termin płatności może zostać przedłużony do miesiąca (naliczanego od dnia dostarczenia wezwania do zapłaty). Jak tłumaczy portal RynekPierwotny.pl przekroczenie terminu na wpłatę całości środków, skutkuje unieważnieniem wyniku licytacji i przepadkiem rękojmi. Wspomnianą rękojmię wynoszącą 10% ceny wywoławczej gruntu lub lokalu, muszą wnieść wszystkie osoby przystępujące do licytacji. Tylko zwycięski licytant nie otrzymuje zwrotu rękojmi, która zostaje zaliczona na poczet ceny zakupu.
Po przysądzeniu własności lokalu lub gruntu zabudowanego domem, zwycięzca licytacji często musi uczestniczyć w przykrej procedurze. Mowa o eksmisji dotychczasowych użytkowników mieszkania. Koszty takiej procedury powiększają zadłużenie byłego właściciela lokum.
Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl