Jak co roku pracodawcy z nadejściem nowego roku stają przed problemem ustalania wymiaru czasu pracy pracowników w poszczególnych okresach rozliczeniowych (patrz: tabele 1, 2 i 3). W 2011 roku w obliczeniach należy uwzględnić zmiany wprowadzone ustawą z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy. Wprowadza ona nowy dzień ustawowo wolny od pracy – Święto Trzech Króli – 6 stycznia.
Jednocześnie likwidacji ulega zasada oddawania pracownikom dnia wolnego z tytułu święta wypadającego w innym dniu wolnym niż niedziela. Od 1 stycznia 2011 r. pracownicy nie będą więc mogli już liczyć na to, że jeśli święto wypadnie np. w wolną sobotę, to pracodawca będzie musiał udzielić im dnia wolnego w innym terminie. Ostatnia taka możliwość to odebranie dnia wolnego za 25 grudnia 2010 r. Za 1 stycznia (Nowy Rok wypada w sobotę) pracownicy nie otrzymają już dnia wolnego.
Poza tymi zmianami zasada obliczania wymiaru czasu pracy pozostaje bez zmian.
Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym,
a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.
Ogółem w 2011 roku przypada do przepracowania 252 dni, czyli 2016 godzin (252 dni × 8 godzin). Jest to o jeden dzień pracy mniej niż w latach 2009 i 2010.
Czytaj także: Jak prawidłowo prowadzić ewidencję czasu pracy>>
Od czasu pracy zależy m.in. ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Współczynnik służący do wyliczenia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku kalendarzowego.
Współczynnik ten ustala się, odejmując od liczby dni w danym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość współczynnika obniża się proporcjonalnie do wymiaru jego czasu pracy.
W roku 2011 będzie 365 dni, w tym 113 dni wolnych od pracy (niedziele, święta i dni wolne wynikające z pięciodniowego tygodnia pracy).
W celu obliczenia współczynnika ekwiwalentowego w 2011 roku odejmuje się od 365 dni liczbę 113 dni wolnych od pracy, co daje wynik 252 dni roboczych. Liczbę tę dzielimy przez 12 i otrzymujemy wynik 21. Taki będzie współczynnik dla obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w 2011 roku. Dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy współczynnik ten jest ustalany proporcjonalnie do wymiaru etatu. Przykładowo, współczynnik dla pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu wyniesie 10,5.
Współczynnik ten służy do obliczenia wysokości ekwiwalentu za jeden dzień urlopu wypoczynkowego. Ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy oblicza się:
1) dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń (średnio z trzech miesięcy) przez ten współczynnik, a następnie
2) dzieląc tak otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika, a następnie
3) mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.
Współczynnik dla obliczenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy w roku 2011 wynosi więc 21 dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze oraz proporcjonalnie mniej dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy.
WZÓR NA OBLICZANIE WYMIARU CZASU PRACY
R × 40 + 8 × W
R – oznacza pełne tygodnie okresu rozliczeniowego (w miesięcznym okresie rozliczeniowym, pokrywającym się z miesiącem kalendarzowym, są zawsze 4 pełne tygodnie liczone od 1 do 28 dnia miesiąca);
40 – norma tygodniowa;
8 – norma dobowa;
W – dni wykraczające poza pełne tygodnie przypadające od poniedziałku do piątku (w miesięcznych okresach rozliczeniowych, pokrywających się z miesiącem kalendarzowym, będzie to 29, 30 oraz 31 dzień miesiąca, pod warunkiem że mieści się w przedziale od poniedziałku do piątku).
Tabela 1. Wymiar czasu dla miesięcznych okresów rozliczeniowych w 2011 roku
@RY1@i41/2011/002/i41.2011.002.000.0026.001.jpg@RY2@
Czytaj także: Różne normy czasu pracy pracowników samorządowych>>
Tabela 2. Wymiar czasu dla trzymiesięcznych okresów rozliczeniowych w 2011 roku
@RY1@i41/2011/002/i41.2011.002.000.0026.002.jpg@RY2@
Tabela 3. Wymiar czasu dla czteromiesięcznych okresów rozliczeniowych w 2011 roku
@RY1@i41/2011/002/i41.2011.002.000.0026.003.jpg@RY2@
Podstawy prawne
• Ustawa z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz.U. nr 224, poz. 1459)
• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 135, poz. 912)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 174, poz. 1353)