Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różne normy czasu pracy pracowników samorządowych

Jarosław Żarowski
inforCMS
Wobec pracowników samorządowych możliwe jest stosowanie elastycznych norm czasu pracy. Ważne jest jednak indywidualne podejście do pracownika i dobór odpowiedniej normy pracy w określonej dziedzinie działalności samorządu.

Obowiązująca od początku br. ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa o pracownikach samorządowych) nie określa norm czasu pracy zatrudnionych w samorządach. W tej kwestii należy więc stosować przepisy ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.)

Jest to zasadnicza zmiana w stosunku do obowiązującej do końca ub.r. ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych), która ustalała sztywne normy czasu pracy – nie więcej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień. Nie dotyczyły one tylko zatrudnionych na stanowiskach pomocniczych i obsługi.

W ustawie o pracownikach samorządowych (art. 42 ust. 1) zachowano wymóg, aby regulamin pracy określał rozkład czasu pracy w sposób zapewniający obywatelom załatwianie spraw w dogodnym dla nich czasie.

Elastyczna norma tygodniowa

W podstawowym systemie czasu pracy, określonym w k.p. (art. 129), czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Oznacza to, że tylko dobowa norma czasu pracy musi być sztywna – nie może być nigdy dłuższa niż 8 godzin. Natomiast w niektórych tygodniach czas pracy może przekroczyć 40 godzin i praca może być wykonywana więcej niż przez 5 dni, co powinno zostać zrekompensowane odpowiednio krótszym czasem pracy i większą liczbą wolnych dni w innych tygodniach.

Warunkiem jest, aby okres rozliczania czasu pracy nie był dłuższy niż 4 miesiące. Wydłużenie okresu rozliczeniowego (do 6 miesięcy, a jeżeli jest uzależnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi – do 12 miesięcy) możliwe jest tylko przy pilnowaniu mienia, ochronie osób oraz w rolnictwie i hodowli.

Elastyczna norma dobowa i tygodniowa

W samorządach przydatne jest stosowanie równoważnego systemu czasu pracy, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy nawet do 12 godzin, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją (art. 135 k.p.). Okres rozliczeniowy nie powinien przekraczać miesiąca. Może być wydłużony do:

• 3 miesięcy – w szczególnie uzasadnionych przypadkach,

• 4 miesięcy – przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.

W równoważnym systemie również obowiązuje przeciętna 40-godzinna tygodniowa norma czasu pracy. Przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy musi zostać zrekompensowane skróceniem czasu pracy w inne dni albo dodatkowymi dniami wolnymi.

Możliwe jest też czasami stosowanie innych systemów równoważnego czasu pracy (art. 136 i 137 k.p.) przy:

• pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy – z przedłużeniem dobowego wymiaru czasu pracy maksimum do 16 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym miesiąca,

• pilnowaniu mienia, ochronie osób, w zakładowych strażach pożarnych lub zakładowych służbach ratowniczych – z przedłużeniem dobowego wymiaru czasu pracy maksimum do 24 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym zasadniczo miesiąca (może wynosić 3 miesiące – w szczególnie uzasadnionych przypadkach, 4 miesiące – przy pracach uzależnionych od pór roku lub warunków atmosferycznych).

Przepisy k.p. przewidują ponadto inne systemy czasu pracy zbliżone do równoważnego (art. 143 i 144 k.p.):

• skrócony tydzień pracy – w którym praca wykonywana jest przez mniej niż 5 dni w tygodniu, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy maksimum do 12 godzin;

• tzw. system weekendowy – w którym praca świadczona jest wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta, przy dopuszczeniu wydłużenia dobowego wymiaru czasu pracy nie więcej niż do 12 godzin.

Oba systemy mogą być stosowane wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Okres rozliczeniowy czasu pracy nie może przekroczyć miesiąca.

 

Czytaj także: Wynagrodzenia w samorządzie w pytaniach i odpowiedziach >>

 

 

Dłuższy czas pracy

Przy pracach w tzw. ruchu ciągłym dopuszczalne jest odstąpienie od zasady przeciętnie 40-godzinnego tygodnia pracy. Chodzi o prace, które nie mogą być wstrzymane ze względu na:

• technologię produkcji lub

• konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności.

W takich przypadkach możliwe jest przedłużenie tygodniowego wymiaru czasu pracy przeciętnie do 43 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 tygodni. Jednego dnia w niektórych tygodniach okresu rozliczeniowego dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin. Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę pracownikowi przysługuje 100% dodatek do wynagrodzenia (art. 138 k.p.).

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego (dalej: SN) wynika, że stosowanie tego systemu dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy ściśle zachodzą przesłanki określone w k.p. W wyroku z 5 maja 1999 r. (sygn. akt I PKN 671/98) SN uznał, że nie może być on stosowany na stacji paliw CPN.

Dopuszczalne jest więc stosowanie systemu pracy w ruchu ciągłym u takich samorządowych pracodawców, jak np. zakłady wodociągów, zakłady energetyki cieplnej.

Czas pracy wyznaczony zadaniami

W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, powinien ustalić czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań z uwzględnieniem norm czasu pracy określonych w art. 129 k.p. – 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu (art. 140 k.p.).

Przyjmuje się, że system zadaniowy można stosować, gdy nie jest konieczne rozpoczynanie i kończenie pracy o ustalonej porze dnia. Kluczowe jest tu indywidualne zaangażowanie pracownika, a nie praca w zespole pod bezpośrednim nadzorem przełożonego, zapotrzebowanie na pracę jest zmienne (a więc np. niekiedy wobec specjalisty przygotowującego projekty finansowane z funduszy unijnych). Można go też stosować, jeżeli trudno jest kontrolować czas pracy (np. wobec pracowników wykonujących samodzielnie zadania w terenie). Zgodnie z wyrokiem SN z 15 listopada 2006 r. (sygn. akt I PK 117/06) w systemie zadaniowym pracownikowi powinny być wyznaczone do wykonania konkretne zadania, nie zaś obowiązki o charakterze otwartym, które mogą podlegać zmianom w zależności od bieżących potrzeb pracodawcy.

PRZYKŁAD

W urzędzie stanu cywilnego obowiązuje miesięczny okres rozliczeniowy. Zatrudniony w tym urzędzie pan Andrzej w październiku pracował przez 2 tygodnie w miesiącu po 48 godzin (przez 6 dni po 8 godzin). Ile godzin powinien przepracować w pozostałych dwóch tygodniach?

W dwóch ostatnich tygodniach października p. Andrzej powinien pracować po 32 godziny (przez 4 dni po 8 godzin).

Z orzecznictwa

W systemie równoważnego czasu pracy pracą w godzinach nadliczbowych jest praca ponad normę dobową wynikającą z harmonogramu pracy, a także praca w czasie przekraczającym przeciętną normę tygodniową.

Wyrok SN z 10 marca 2005 r., sygn. akt II PK 241/04

PRZYKŁAD

Pracownik jest zatrudniony w ruchu ciągłym w 4-tygodniowym okresie rozliczeniowym. Przez 3 tygodnie pracuje: jednego dnia tygodnia – 12 godzin, w pozostałe 4 dni – po 8 godzin (czyli w tygodniu – 44 godziny). Jak pracuje w ostatnim tygodniu?

W czwartym tygodniu pracownik pracuje po 8 godzin dziennie (40 godzin tygodniowo).

 

Czytaj także: Jak wynagradzać za dodatkowe obowiązki podczas wykonywania pracy >>

 

Z orzecznictwa

Wynikające z art. 140 k.p. wymaganie „porozumienia” z pracownikiem nie oznacza uzgodnienia, lecz konsultację. Brak takiego porozumienia nie powoduje nieskuteczności ustanowienia zadaniowego systemu czasu pracy, ale w razie sporu rodzi po stronie pracodawcy obowiązek wykazania, że powierzone pracownikowi zadania były możliwe do wykonania w granicach norm czasu pracy określonych w art. 129 k.p.

Wyrok SN z 5 lutego 2008 r., sygn. akt II PK 148/07

Jarosław Żarowski

Podstawy prawne:

• Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458)

• Ustawa z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. nr 170, poz. 1218) – nieobowiązująca

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 115, poz. 958)

 

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej. 

    Co to jest wyspa ciepła w miastach? [wywiad]

    W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które - w połączeniu z falami upałów - dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast - mówi Jolanta Orlińska z POLSA.

    Nowy wzór ZUS DRA w PDF dla rozliczenia składki zdrowotnej od 1 maja 2023 r. [zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy]

    Do rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r. wypełnia się blok XII nowego wzoru ZUS DRA. Formularz jest już opublikowany, ale obowiązuje od 1 maja 2023 r.

    ZUS ZSWA do 31 marca 2023 r. Poradnik ZUS [PDF do ściągnięcia]

    31 marca 2023 r. upływa termin na złożenie dokumentu ZUS ZSWA – Zgłoszenie / korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za 2022 rok.

    Nowelizacja Kodeksu wyborczego - Dz.U. poz. 497 [Centralny Rejestr Wyborców]

    Bezpłatne przewozy dla wyborców w gminach bez publicznego transportu, powstanie Centralnego Rejestru Wyborców, zmiany w zasadach nagrywania prac obwodowej komisji wyborczej.

    Skierowanie do sanatorium w formie elektronicznej od 17 marca 2023 r.

    Od piątku, 17 marca, działa e-skierowanie do sanatorium. Przyszły kuracjusz będzie mógł śledzić na Internetowym Koncie Pacjenta, na jakim etapie przetwarzania jest jego e-skierowanie - informuje Centrum e-Zdrowia

    Darowizna na krwiodawstwo

    Honorowy dawca krwi może skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym za 2022 r. Limit darowizn wynosi 6% dochodu/przychodu.

    MRiPS: 3176,88 zł świadczenia wspierającego dla osób niepełnosprawnych. Potrzebne orzeczenie od wojewódzkiego zespołu orzeczniczego

    Od 1 stycznia 2024 r. rząd wprowadzi nowy system pomocy osobom niepełnosprawnym. Będą trzy poziomy wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Na najwyższym osoba niepełnosprawna otrzyma dwukrotność obecnej renty socjalnej, czyli 3176,88 zł brutto.

    Tabletka, kapsułka, czopek, globulka, syrop, zawiesina. Dlaczego lekarstwa mają różną postać?

    Z jakiego powodu lekarstwo jest produkowane w formie tabletki, kapsułki, czopka, syropu? Wyjaśniają to farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w opublikowanym na YouToube filmie "Tabletka tabletce nierówna - czyli o nowoczesnych postaciach leku". 

    Zmiany w umundurowaniu policjantów w 2023 r. Nowy rodzaj spodni ochronnych. Normy dla ubioru ćwiczebnego

    Zostaną wprowadzone spodnie ochronne, które wraz z kurtką ochronną będą stanowiły ubiór przeznaczony dla policjantów oddziałów prewencji Policji i samodzielnych pododdziałów prewencji Policji.

    Egzamin ósmoklasisty z języka obcego [2023 r. i 2024 r., wymogi, podstawa programowa, rozporządzenie]
    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r. i 2024 r.

    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r.

    Egzamin ósmoklasisty z matematyki [wymogi, rozporządzenie]

    Jakie są wymagania dla egzaminu ósmoklasisty z matematyki w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024?

    Nowe zasady wypłaty ekwiwalentu dla strażaków OSP [Nowelizacja, zmiany]

    Do Sejmu trafił projekt nowelizacji ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany dotyczą m.in. możliwości wypłacania ekwiwalentu kandydatom na strażaków OSP uczestniczącym w szkoleniu podstawowym. Będą też nowe zasady naliczania ekwiwalentu za udział w akcji ratowniczej.

    P. Czarnek: Chcesz być lekarzem? Idź na studia. Będą miejsca. Potrzebujemy 60 000 lekarzy

    Min. Czarnek: zwiększamy liczbę osób studiujących na kierunku lekarskim.

    Minister P. Czarnek do rodziców: nie dezerterujcie z waszych obowiązków wychowawczych [wywiad]

    Dzieci rodzą się w rodzinie i ich kondycja - również moralna - zależy od kondycji moralnej rodziny – powiedział PAP szef MEiN Przemysław Czarnek odnosząc się do ostatnich przypadków agresji młodych ludzi wobec rówieśników. I zaapelował: nie możemy dezerterować z naszych obowiązków wychowawczych.

    Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego [wymogi, lektury, rozporządzenie]

    Jakie są wymagania dla egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024?

    OpenAI: nowy GPT-4 zda egzamin prawniczy. Czy za 10 lat zastąpi prawnika, księgową, programistę, dziennikarza?

    Firma OpenAI zaprezentowała najnowszą wersję swojego modelu sztucznej inteligencji, GPT-4. Model językowy ma być m.in. zdolny do zdania egzaminu prawniczego z bardzo dobrym wynikiem i udzielać bardziej poprawnych odpowiedzi niż jego poprzednie wersje, takie jak GPT-3 i ChatGPT. Microsoft poinformował, że na nowym systemie oparł swoją wyszukiwarkę Bing.