Podstawowym obowiązkiem każdego właściciela nieruchomości jest jej przyłączenie do istniejącej sieci kanalizacyjnej (art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; dalej: u.c.p.g.). Z obowiązku przyłączenia do istniejącej kanalizacji są zwolnieni jedynie właściciele nieruchomości, która jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków (wyrok WSA w Opolu z 16 września 2008 r., sygn. akt II SA/Op 124/08).
Niewykonanie przez właściciela ciążącego na nim obowiązku podłączenia do istniejącej sieci kanalizacyjnej uprawnia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (dalej: wójt) do wydania decyzji administracyjnej nakazującej przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej (art. 5 ust. 7 u.c.p.g.). Decyzja ta nie ma charakteru uznaniowego (patrz: Z orzecznictwa).
Uprawnionymi do kontroli przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej są strażnicy gminni (miejscy) oraz pracownicy urzędu gminy (miasta) posiadający upoważnienie od wójta.
Termin podłączenia do sieci
Przepisy nie określają terminu, w jakim powinno nastąpić podłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej. Co do tego zagadnienia wydano wiele orzeczeń sądów administracyjnych. Powszechnie przyjmuje się w nich, że uprawnienia do określenia takiego terminu nie ma również wójt wydający decyzję nakazującą podłączenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, w wyrokach z 4 grudnia 2008 r. (sygn. akt II SA/Gl 479/08) oraz 7 maja 2009 r. (sygn. akt II SA/GL 925/08), stwierdził, że ani art. 5 ust. 7 i ust. 9 ustawy o czystości i porządku, ani żaden inny przepis prawa nie zawiera podstawy prawnej do określenia terminu wykonania obowiązku przyłączenia nieruchomości do sieci (podobnie wyrok WSA w Opolu z 16 września 2008 r., sygn. akt II SA/Op 124/08 i wyrok WSA w Łodzi z 10 grudnia 2008 r., sygn. akt II SA/Łd 680/08).
W wyrokach tych sądy administracyjne wskazywały, że w przypadku decyzji nakazujących podłączenie, zastosowanie mają zasady ogólne wydawania decyzji administracyjnych.
Oznacza to, że decyzja I instancji (czyli wójta) staje się ostateczna, gdy strona nie złoży odwołania w terminie (14 dni), a decyzja II instancji (Samorządowego Kolegium Odwoławczego) od jej doręczenia albo ogłoszenia, bo tu z zasady odwołanie już nie przysługuje (przysługuje tylko skarga do sądu administracyjnego). Decyzja ostateczna podlega wykonaniu w trybie ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u.p.e.a.).
W przypadku decyzji nakazujących przyłączenie do sieci kanalizacyjnych zastosowanie znajdą przepisy dotyczące egzekucji świadczeń niepieniężnych, a zwłaszcza tzw. wykonanie zastępcze. Dotyczy ono prowadzenia egzekucji obowiązków obejmujących czynności, których wykonanie można zlecić za zobowiązanego (czyli właściciela nieruchomości) innej osobie (np. firmie komunalnej podłączającej do sieci). Koszty podłączenia ponosi w takim przypadku właściciel nieruchomości (art. 127 u.p.e.a.).
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>