Wywłaszczenia nieruchomości prywatnych na cele publiczne można dokonać, jeżeli cele te nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw właścicieli, a prawa do nieruchomości nie mogą być nabyte w drodze umowy.
Oczywiście, teoretycznie, każdy cel publiczny można zrealizować w jakiś „inny sposób” niż wywłaszczenie. Chodzi jednak o to, by nie realizować go z nieproporcjonalnymi nakładami społecznymi czy też finansowymi.
Cele publiczne są zawarte w art. 6 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.og.n.). Wymienia on 16 grup celów publicznych, wśród których można wyodrębnić m.in. te związane z:
● budową i utrzymaniem infrastruktury,
● opieką nad zabytkami, pomnikami zagłady, miejscami pamięci narodowej, cmentarzami,
● budową i utrzymaniem obiektów administracji, sądów, szkół, placówek ochrony zdrowia,
● budową i utrzymaniem obiektów służących realizacji usług pocztowych, poszukiwaniem, wydobywaniem i rozpoznawaniem kopalin,
● budową i utrzymaniem obiektów ważnych z punktu widzenia obronności oraz ochrony środowiska.
Czytaj także:
Kiedy wywłaszczenie gruntów podlega VAT>>
Planowana jest modernizacja i poszerzenie drogi krajowej. Wzdłuż pasa drogi leżą grunty, których właścicielem jest gmina. W związku z tą inwestycją dojdzie do wywłaszczenia gruntów należących do gminy na rzecz Skarbu Państwa. Przedmiotem wywłaszczenia będzie działka niezabudowana. Z tytułu wywłaszczenia gmina otrzyma od Skarbu Państwa odszkodowanie. Czy w takiej sytuacji dojdzie do opodatkowania czynności wywłaszczenia?
Nowa procedura realizacji inwestycji przeciwpowodziowych>>
Skutki decyzji realizacyjnych wydanych dla inwestycji przeciwpowodziowych na podstawie specustawy są w praktyce nieodwracalne, co ułatwi i przyspieszy realizację takich projektów. Jednak to nie jedyne zalety nowych przepisów.
TK: przepis ws. odszkodowań za grunty na drogi - zgodny z konstytucją>>
Zgodny z konstytucją jest przepis dotyczący terminu ubiegania się o przyznanie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość zajętą na drogę publiczną - orzekł w czwartek Trybunał Konstytucyjny. Wyrok jest prawomocny.