W 2024 r. po deklarowanej przez rząd podwyżce 12,3%, nauczyciel dyplomowany otrzyma zasadniczej pensji netto 3813 zł (podwyżka +381 zł), mianowany 3308 zł (+326 zł), początkujący 3155 zł (+309 zł).
Dla porównania planowana przez rząd pensja minimalna od 1 lipca 2024 r., to 4300 zł brutto i 3261,53 zł netto.
Wynagrodzenie minimalne nauczyciela w 2023 r.
Minimalna pensja nauczyciela w 2023 r. bez dodatków, nadgodzin, dofinansowania z gminy, to:
1) nauczyciel początkujący - 3690 zł brutto (2846 zł netto/na rękę)
2) nauczyciele mianowani - 3890 zł brutto (2982 zł netto/na rękę)
3) nauczyciela dyplomowany - 4550 zł brutto (3432 zł netto/na rękę)
Wynagrodzenie średnie nauczyciela w 2024 r.
Rząd zaproponował nauczycielom podwyżki o 12,3%. Dotyczy to średniego wynagrodzenia. W 2024 r. po zmianie kwoty bazowej na 4471,28 zł, mamy średnie wynagrodzenie dla:
- nauczycieli początkujących 5365,54 zł,
- mianowanych 6438,64 zł i
- dyplomowanych 8227,16 zł.
Wynika to z formuły: "Wynagrodzenie dla:
- nauczyciela początkującego - 120% kwoty bazowej,
- nauczyciela mianowanego - 144% bazowej,
- nauczyciela dyplomowanego - 184% - kwoty bazowej."
WAŻNE! Osoby nie pracujące jako nauczyciele mają często problemy z odróżnieniem "wynagrodzenia średniego" od "rzeczywistego". Wynagrodzenie średnie w oświacie to wynagrodzenie potencjalne do którego dolicza się wszelkie możliwe dodatki i wypłaty. Nawet jeżeli przeciętny nauczyciel ich nie otrzymuje. Nauczyciele bezskutecznie protestują przeciwko podawaniu przez MEiN informacji, że nauczyciel dyplomowany będzie miał w 2024 r. 8200 zł średniego wynagrodzenia brutto w sytuacji, gdy na pasku będzie to tak naprawdę 5109 zł brutto (patrz poniżej).
Dla zrozumienia sytuacji dochodowej nauczycieli warto ostrożnie podchodzić do wynagrodzenia "średniego", a skupiać się na "rzeczywistych" wypłatach "na konto".
Kup teraz: Miesięcznik Poradnik rachunkowości budżetowej
Wynagrodzenie minimalne nauczyciela w 2024 r.
Jak przejść z "wynagrodzenie średnie 2024 r." do "wynagrodzenie minimalne 2024 r."? Upraszczając dla obu rodzajów wynagrodzenia stosujemy ten sam wskaźnik 12,3%. Zakładamy, że minimalne wynagrodzenie także wzrośnie o 12,3%.
Podwyżka minimalnego wynagrodzenia w 2024 r. nauczycieli wyniesie:
1) nauczyciel początkujący w 2024 r. - 4143,87 zł brutto (3155 zł netto/na rękę), podwyżka pensji o około 309 zł netto
2) nauczyciele mianowani w 2024 r. - 4368,47 zł brutto (3308 zł netto/na rękę), podwyżka pensji o około 326 zł netto
3) nauczyciela dyplomowany w 2024 r. - 5109,65 zł brutto (3813 zł netto/na rękę), podwyżka pensji o około 381 zł netto.
Tabela wynagrodzeń netto/brutto dla nauczycieli w 2024 r.
Kwota brutto | Kwota netto | Podwyżka | |
| Nauczyciel początkujący | 4143,87 zł | 3155 zł | 309 zł |
| Nauczyciel mianowany | 4368,47 zł | 3308 zł | 326 zł |
| Nauczyciel dyplomowany | 5109,65 | 3813 zł | 381 zł |
Nauczyciel poniżej pensji minimalnej
Nauczyciel początkujący jest więc w 2024 r. przeszło 100 zł "poniżej" płacy minimalnej 4300 zł brutto (dla 2024 r.). Dotyczy to "gołej" pensji. Jak często może powstać sytuacja "gołej" pensji"?
Osoby, które nie wierzą w takie pensje, podnoszą często argument "nauczyciele mają dodatki". Przyjrzyjmy się kilku dodatkom:
1) za wychowawstwo - wynosi 300 zł brutto + ewentualne dopłaty od gmin. I tu jest szansa na poprawę wysokości dodatku w postaci podwyżki jeszcze w 2023 r. do 600 zł brutto (patrz artykuły na końcu publikacji). Trzeba jednak uwzględnić w analizie, że ten dodatek jest za dodatkowe obowiązki. Więc wskazywanie go jest słabym argumentem za tezą, że nauczyciele nie mają źle. Oceniając pensję w danym zawodzie nie powinno się patrzeć, ile finalnie można w nim zarobić. Patrzymy na profity, jakie przynosi dana branża oceniając typowe wykonywanie zawodu bez zrywów w postaci pracy "po godzinach" czy w weekendy. Prawie zawsze bierze się pod uwagę podstawowy nakład pracy. Inna ocena to błąd metodologiczny.
2) za wysługę lat (tzw. stażowy) - 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy, z tym że dodatek ten nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego. W przypadku nauczyciela dyplomowanego z dużym stażem jest to istotny dodatek. W odróżnieniu od bycia wychowawcą klasy nie wiąże się z dodatkowymi obowiązkami. Nie ma jednak znaczenia dla młodego nauczyciela.
Dodatek rośnie do 20%, a potem ta wartość zostaje zamrożona.
Przykład
Anglistka rozpoczęła pracę w liceum w wieku 25 lat. W wieku 45 lat dodatek stażowy wynosi 20% i aż do jej przejścia na emeryturę jego wysokość jest zamrożona.
3) dodatek wiejski - przysługuje na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5000 mieszkańców w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego. I także nie wymaga dodatkowej pracy. Od dekady następuje jednak zjawisko przenoszenia szkół z wsi i małych miasteczek do większych ośrodków. I rola tego dodatku stale maleje. Nauczyciel w Rzeszowie, Tarnowie, Opolu, Krośnie nie otrzyma go.
4) dodatek motywacyjny - ten dodatek jest uznaniowy. Powołane powyżej "za wychowawstwo", "za wysługę lat" i "wiejski" są zapisane co do wysokości i zasad przyznawania w Karcie Nauczyciela. Po spełnieniu przesłanek przez nauczyciela dodatki te należą się automatycznie. Nikt nie wpływa na ich wysokość z wyjątkiem tego, że np. 300 zł dla wychowawcy to minimum, które gmina może podnieść w górę. W bogatych gminach wychowawca może otrzymać już dziś 500 zł brutto.
Dodatek motywacyjny to:
- art. 30 ust. 1 Karty Nauczyciela i
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z 3 kwietnia 2009 r. w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej.
Rozporządzenie wprowadza zasadę: Dodatek motywacyjny przyznaje się na czas określony, nie krótszy niż 2 miesiące i nie dłuższy niż 6 miesięcy, w wysokości nie wyższej niż 50 % otrzymywanego przez nauczyciela wynagrodzenia zasadniczego.
W praktyce dodatek motywacyjny jest dużo niższy niż ww. 50% - zwyczajowo "dobry" dodatek może wynosić około 10% pensji. Najczęściej jest to 1%-3% (często 300 zł). Nauczyciele informują też, że - jeżeli już go otrzymują - to najwyżej przez kwartał. Więcej w poniższym artykule:
Jak prawidłowo przyznawać dodatek motywacyjny dla nauczycieli. Błędy w regulaminach wynagradzania.
W 2023 r. i 2024 r. ważnym problemem nauczycieli jest brak nadgodzin. Zwłaszcza w szkołach podstawowych z uwagi na przejście z tych szkół kumulacji roczników z lat minionych do szkół ponadpodstawowych. Odmiennie jest w technikach/liceach. Tam przez najbliższe kilka lat nadgodziny będą znaczącym wsparciem dla nauczycieli.
Nadgodziny, tak jak przy dodatku za wychowawstwo, to wynagrodzenie za dodatkowe obowiązki. Nie powinno się więc o nich mówić przy analizie "gołej pensji". Niemniej "od zawsze" ratowały nauczycieli przed biedą tej pensji. Dziś na nadgodziny jest za mało pracy w szkołach podstawowych.
I znów osoby niepracujące w oświacie często sądzą, że skoro mamy informacje o wakatach w szkołach, to jest tam tak dużo pracy, że muszą być nadgodziny. Warto różnicować sytuację szkół podstawowych i ponadpodstawowych.