Nowa część E akt osobowych przeznaczona jest na informacje o dacie, godzinie i minucie badania trzeźwości pracowników lub kontroli na obecność narkotyków. W części B należy umieścić dowód poinformowania pracownika, że może podlegać takiej kontroli. Zmian tych nie wprowadzają pracodawcy nie planujący kontrolować pracowników na obecność alkoholu i narkotyków.
Do części B trafi także dokumentacja dotycząca pracy zdalnej - zastąpi informacje o telepracy.
Rząd opublikował rozporządzenie dostosowującego akta pracowników do nowych przepisów kodeksu pracy.
Nowelizacja kodeksu pracy - praca zdalna i kontrola trzeźwości
Wzór wniosku: okazjonalna praca zdalna (OPZ) od 7 kwietnia 2023 r. 24 dni w roku dla każdego
Wzór wniosku o pracę zdalną [Zmiany 2023 r. Kodeks pracy]
Uchwalona przez Sejm RP 1 grudnia 2022 r. nowelizacja kodeksu wprowadza pracę zdalną oraz przepisy o „prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu, gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia”.
Obowiązek poinformowania pracownika, że podlega ewentualnej kontroli trzeźwości
Nowelizacja Kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek przekazania nowozatrudnionemu pracownikowi informacji o wprowadzeniu ww. kontroli. Informacje te pracodawca przekaże pracownikowi w postaci papierowej lub elektronicznej.
Zmiana w części B akt osobowych – kontrola trzeźwości
Wykonanie obowiązku informacyjnego pracodawca musi udowodnić. Dlatego został uzupełniony katalog dokumentów przechowywanych w części B akt osobowych pracownika. W tej części pracodawcy przechowują oświadczenia lub dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika.
Nowymi dokumentami są tu potwierdzenie poinformowania pracownika:
- o kontroli trzeźwości pracowników lub
- o kontroli na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu, grupie lub grupach pracowników objętych taką kontrolą i
- sposobie jej przeprowadzania
- art. 221c § 12 oraz art. 221e § 2 Kodeksu pracy.
Zmiana w części B akt osobowych – praca zdalna
Tu nowością są dokumenty o wykonywaniu pracy w formie pracy zdalnej. Zastąpią one informacje o telepracy.
Z uzasadnienia projektu nowelizacji:
“Przed dopuszczeniem do wykonywania pracy zdalnej pracownik będzie potwierdzał w oświadczeniu składanym w postaci papierowej lub elektronicznej zapoznanie się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informację zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej. Potwierdzenie to będzie przechowywane w części B akt osobowych pracownika.”
Nowa część E w aktach osobowych
W części E znajdują się dokumenty związane z kontrolą trzeźwości pracownika lub kontrolą na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu. Są to:
a) informacje o kontroli trzeźwości pracownika przeprowadzonej przez pracodawcę (art. 221c § 6 Kodeksu pracy),
b) informacje o badania stanu trzeźwości pracownika przeprowadzonego przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (art. 221d § 10 Kodeksu pracy),
c) informacje o kontroli pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu (art. 221d § 10 i art. 221e § 2 Kodeksu pracy),
d) informacje o badaniu pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu przeprowadzonego przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (art. 221d § 10 i art. 221f § 2 Kodeksu pracy).
UWAGA! Z uzasadnienia projektu nowelizacji rozporządzenia o aktach osobowych wynika, że przechowuje się w nich informacje o dacie, godzinie i minucie badania przeprowadzonego w ramach ww. czynności kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli na obecność narkotyków. Ale dotyczyć to będzie tylko kontroli negatywnych dla pracownika.
Ta zasada wynika z art. 221c § 6 k.p., który stanowi:
“Pracodawca przetwarza informacje o dacie, godzinie i minucie badania, o którym mowa w § 4, oraz jego wyniku wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości wyłącznie w przypadku, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony dóbr, o których mowa w § 1, i przechowuje te informacje w aktach osobowych pracownika przez okres nieprzekraczający roku od dnia ich zebrania.”
Z projektu uzasadnienia:
"Przechowywanie informacji o braku alkoholu w organizmie pracownika nie jest celowe, bowiem nie pociąga to za sobą żadnych negatywnych konsekwencji dla pracownika, nie dokumentuje żadnego naruszenia obowiązków przez pracownika."
Alkohol i narkotyki u pracownika - okres przechowywania informacji o kontroli
Informacje w części E. pracodawca przechowuje w aktach osobowych pracownika przez okres nieprzekraczający roku od dnia ich zebrania.
Z uzasadnienia:
“Przechowywanie informacji o braku alkoholu w organizmie pracownika nie jest celowe, bowiem nie pociąga to za sobą żadnych negatywnych konsekwencji dla pracownika, nie dokumentuje żadnego naruszenia obowiązków przez pracownika.”
Alkohol i narkotyki u pracownika - kto przeprowadza badanie?
Z uzasadnienia:
"Na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego lub zleci badania krwi zgodnie z art. 221d § 5 Kodeksu pracy.
Wówczas organ przeprowadzający badanie będzie przekazywał pracodawcy i badanemu pracownikowi informację w formie pisemnej obejmującą imię i nazwisko osoby badanej oraz jej numer PESEL, a w przypadku jego braku – serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość, datę, godzinę oraz minutę przeprowadzonego badania, a także jego wynik. Informacja ta również będzie przechowywana w aktach osobowych pracownika, w dodawanej części E."
Nowe rozporządzenie o dokumentacji pracowniczej
Na podstawie art. 2981 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140 oraz z 2023 r. poz. 240) zarządza się, co następuje:
§ 1.
W rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. poz. 2369) wprowadza się następujące zmiany:
1) w § 3:
a) we wprowadzeniu do wyliczenia wyrazy „4 części" zastępuje się wyrazami „5 części",
b) w pkt 2:
- w lit. f dodaje się tiret czwarte w brzmieniu:
„- o wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu, grupie lub grupach pracowników objętych taką kontrolą i sposobie jej przeprowadzania (art. 221c § 12 i art. 221e § 2 Kodeksu pracy),",
- w lit. v średnik zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. w w brzmieniu:
„w) dokumenty dotyczące wykonywania pracy zdalnej;",
c) w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:
„5) w części E - dokumenty związane z kontrolą trzeźwości pracownika lub kontrolą na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu:
a) informacje dotyczące kontroli trzeźwości pracownika przeprowadzonej przez pracodawcę (art. 221c § 6 Kodeksu pracy),
b) informację dotyczącą badania stanu trzeźwości pracownika przeprowadzonego przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (art. 221d § 10 Kodeksu pracy),
c) informacje dotyczące przeprowadzonej przez pracodawcę kontroli pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu (art. 221c § 6 i art. 221e § 2 Kodeksu pracy),
d) informację dotyczącą badania pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu przeprowadzonego przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (art. 221d § 10 i art. 221f § 2 Kodeksu pracy).";
2) w § 4 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
„4. Dokumenty znajdujące się w części E akt osobowych pracownika przechowuje się w wydzielonych częściach dotyczących danej kontroli, którym przyporządkowuje się odpowiednio numery E1 i kolejne; w takim przypadku przechowywanie w porządku chronologicznym, numerowanie oraz tworzenie wykazu dokumentów dotyczy każdej z tych części. W związku z usunięciem z akt osobowych pracownika informacji związanej z kontrolą trzeźwości pracownika lub kontrolą pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu oraz z badaniem pracownika na obecność w jego organizmie alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu przeprowadzonym przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego usuwa się całą wydzieloną część dotyczącą tej informacji, a pozostałym przyporządkowuje się następujące po sobie numery.".
§ 2.
§ 3.
Minister Rodziny i Polityki Społecznej: M. Maląg
1) Minister Rodziny i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej - praca, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rodziny i Polityki Społecznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 416).
Do części B trafi także dokumentacja dotycząca pracy zdalnej - zastąpi informacje o telepracy.
Rząd opublikował projekt rozporządzenia dostosowującego akta pracowników do nowych przepisów kodeksu pracy. Wynika z tego zamiar szybkiego przygotowania przez rząd przepisów wykonawczych do nowelizacji - dziś nowelizację kodeksu pracy podpisał prezydent.