Krzysztof Bałękowski
Niedopełnienie obowiązku złożenia deklaracji może skutkować karą grzywny do 500 zł, a jeżeli sprawa trafi do sądu – nawet do 5 tys. zł. Zdecydowanie rozsądniej jest złożyć deklarację w terminie. Tym bardziej że za błędy nie grożą żadne sankcje - mówi w rozmowie z DGP Dorota Cabańska, p.o. głównego inspektora nadzoru budowlanego.
30 czerwca mija termin na złożenie deklaracji dotyczącej źródeł ciepła i spalania do CEEB. Został więc tylko miesiąc. Jak wyglądają statystyki i jak ocenia pani tempo spływania deklaracji?
Na 31 maja do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków złożono 3 929 678 deklaracji. To ok. 78,5 proc. z szacowanych 5 mln, które powinny się znaleźć w bazie. Od nowego roku obserwujemy systematyczny i dynamiczny wzrost liczby składanych deklaracji. Przy założeniu, że zostanie utrzymane obecne tempo dzienne na poziomie 20-25 tys. deklaracji, i przy dużej intensywności w czerwcu, szczególnie w drugiej połowie miesiąca, powinniśmy osiągnąć zakładaną liczbę.
Kto i jakie źródła ciepła ma obowiązek zgłosić?
Ustawowy obowiązek złożenia deklaracji spoczywa przede wszystkim na właścicielu lub zarządcy budynku. Informacje o źródłach są enumeratywnie wymienione w naszym formularzu deklaracji. Wystarczy wybrać jedną z pozycji - np. kocioł gazowy, kocioł na paliwo stałe albo pompę ciepła czy ogrzewanie elektryczne.
Kto na ten moment lepiej wywiązuje się z tego obowiązku - indywidualni właściciele czy zarządcy nieruchomości?
Znakomita większość, bo 3 461 624, to deklaracje złożone przez właścicieli budynków lub lokali.
Co grozi zapominalskim - tym, którzy nie złożą deklaracji do 30 czerwca?
Niedopełnienie obowiązku złożenia deklaracji w wyznaczonym ustawowo terminie może skutkować karą grzywny do 500 zł. Jeżeli sprawa trafi do sądu, grzywna może wzrosnąć nawet do 5 tys. zł. Nie warto więc sprawdzać, czy kara zostanie rzeczywiście nałożona, zdecydowanie rozsądniej jest złożyć deklarację w terminie.
Do 30 czerwca należy zgłosić źródła ciepła uruchomione przed 1 lipca 2021 r. Na zgłoszenie nowych mamy tylko 14 dni.
Na chwilę obecną nie planujemy zmiany tego terminu. Mamy 3 709 866 deklaracji złożonych dla źródeł ciepła uruchomionych przed 1 lipca 2021 r., a więc z okresem rocznym, i 219 812 dla nowych. Czternastodniowy termin obowiązuje również tych właścicieli, którzy złożyli już deklarację dotyczącą źródła ciepła, ale następnie dokonali jego wymiany.
Czy za błędnie wypełnioną deklarację również grozi kara?
Za to nie ma żadnych konsekwencji. Pomyłka zawsze może się przydarzyć, szczególnie na formularzu papierowym. Aplikacja internetowa podpowiada i prowadzi, więc tutaj pomyłka jest znacznie mniej prawdopodobna. Za błędy nie grożą żadne sankcje. Oczywiście jeśli sobie uświadomimy, że pomyliliśmy się w złożonym już formularzu papierowym, wtedy warto złożyć do urzędu korektę w tej samej formie lub przez internet.
Czy urzędnik po weryfikacji deklaracji zwróci się do nas o skorygowanie ewentualnych błędów?
Weryfikacja deklaracji będzie następowała w drugim etapie, przez osoby do tego uprawnione. Będzie mógł to zrobić kominiarz w trakcie przeglądu kominiarskiego, ale również strażnik miejski bądź pracownik gminy. Pierwszym etapem jest zebranie deklaracji do CEEB, a w drugim zostaną uruchomione funkcjonalności dla podmiotów uprawnionych, które będą weryfikowały i aktualizowały te dane.
Gdzie można zgłosić się w przypadku problemów z wypełnieniem deklaracji?
Z informacji, które posiadamy, wynika, że większość gmin pomaga w wypełnieniu deklaracji, jeśli nie możemy skorzystać z elektronicznej wersji formularza albo chcemy złożyć deklarację papierową. Dodatkowo na stronie internetowej Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego można znaleźć kilka uzupełnionych wzorów deklaracji, stworzyliśmy również rejestr najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi. Obywatele piszą do nas na dedykowaną skrzynkę, odpowiadamy na te pytania i sukcesywnie je publikujemy.
Jakie problemy najczęściej zgłaszają właściciele lub zarządcy nieruchomości?
Mieliśmy bardzo dużo zgłoszeń od obywateli, którzy nie byli pewni, jaki jest status złożonej przez nich deklaracji w formie papierowej - czy została już wprowadzona do systemu, czy jeszcze nie i czy na pewno dopełnili ciążącego na nich obowiązku. Wyjaśnialiśmy w takich sytuacjach, że samo złożenie deklaracji w urzędzie i otrzymane potwierdzenie świadczy o spełnieniu tego obowiązku. Nie należy martwić się o to, kiedy dane zostaną przeniesione przez urzędnika do systemu. Pojawiały się również problemy typowo techniczne - np. czy można dodać do ewidencji budynek bez nadanego numeru albo czy złożoną deklarację można edytować w przypadku wątpliwości lub popełnionego błędu. Na wszystkie pytania odpowiadamy na bieżąco, monitorujemy skalę danego problemu i staramy się przygotowywać rozwiązania, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom obywateli - tak żeby proces składania deklaracji przez właścicieli i zarządców był jak najbardziej przyjazny. Pytania można przesyłać na adres info-ceeb@gunb.gov.pl. Zachęcam również do odwiedzenia zakładki CEEB na naszej stronie internetowej www.gunb.gov.pl, na której można znaleźć bardzo dużo materiałów przydatnych przy wypełnianiu deklaracji - najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami, instrukcje i poradniki.
Właściciele chętniej wybierają formularz online czy jednak wersję papierową?
Utrzymuje się niestety trend papierowy. Mamy więcej deklaracji papierowych, wprowadzonych przez urzędników do systemu. Z naszego monitoringu wynika też, że dużo deklaracji papierowych czeka jeszcze na wprowadzenie. Urzędnicy robią to w miarę możliwości - mają na to ustawowo pół roku. W związku z tym dopiero pod koniec roku będziemy mogli w pełni podsumować pierwszy etap.
Ostatnio zostały wprowadzone zmiany w systemie elektronicznym. Czy rozwiązują one m.in. wspomniane problemy?
Dla obywateli, którzy składają papierowe deklaracje, będziemy uruchamiać z początkiem czerwca e-usługę „Sprawdź swoją deklarację”. Jak wspomniałam, mieliśmy wiele zgłoszeń od zaniepokojonych obywateli, którzy złożyli deklarację, ale nie wiedzieli, czy została ona już wprowadzona do ewidencji. Dzięki tej usłudze, podając odpowiednie dane, będziemy mogli uzyskać informację o statusie deklaracji - czy jest już wprowadzona, czy oczekuje na przeniesienie do systemu przez urzędnika. Jeżeli deklaracja została złożona elektronicznie, to mamy dostępny cały panel użytkownika, w którym te informacje są dostępne. Dodaliśmy również możliwość edycji złożonych już deklaracji. W przypadku błędów popełnionych przy wypełnianiu deklaracji elektronicznie można poprawić ją w panelu użytkownika. W przypadku wersji papierowych zrobi to urzędnik. Poza tym w formularzu elektronicznym dodaliśmy np. filtry wyszukiwania w zakładkach „Budynki” i „Deklaracje” - zarówno w panelu użytkownika, jak i urzędnika. Dużo zmian dotyczyło właśnie panelu związanego z częścią dla urzędników. Dodaliśmy m.in. możliwość zarządzania punktami adresowymi - tak żeby ułatwić wprowadzanie deklaracji. Co ważne, dołączyliśmy również do deklaracji oświadczenie, które mówi o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. W związku z uruchomieniem dodatku osłonowego odnotowaliśmy składanie deklaracji przez osoby niebędące właścicielami nieruchomości, w celu wyłudzenia świadczenia.
Czy coś jeszcze wymaga zmian?
Staramy się odpowiadać na wszelkie potrzeby na bieżąco. Przez cały czas rozwijamy system elektroniczny, wprowadzamy nowe usługi i wydaje się, że na ten moment mamy zidentyfikowane wszystkie najważniejsze problemy i ich rozwiązania przełożone na system. Oczywiście jest to pierwszy etap, po którego zakończeniu system będzie rozbudowywany o kolejne elementy, funkcjonalności dla urzędników, kominiarzy, strażników miejskich, inspektorów ochrony środowiska, instytucji rządowych, w postaci różnego rodzaju danych, raportów, ale również dla obywateli. Wprowadzimy w systemie możliwość zamówienia przeglądu kominiarskiego, a później zajrzenia do protokołu. Będziemy mogli zamówić inwentaryzację i zweryfikować na jej podstawie efektywność energetyczną naszego budynku. Dowiemy się również, co należy zmienić, żeby ją podnieść - czy trzeba np. wymienić okna. System będzie przekierowywał do odpowiednich programów termomodernizacyjnych, w ramach których można skorzystać z dofinansowania na konkretne działania. Będzie również podkład mapowy, na którym mieszkańcy będą mogli zobaczyć, jak wygląda ich gmina w zakresie inwentaryzacji.
Wszystkie nowe funkcjonalności będą dostępne na stronie, na której dziś można składać deklaracje?
Adres dostępowy będzie taki sam: www.ceeb.gov.pl. Strona oczywiście zmieni swój wygląd wraz z wprowadzanymi nowymi funkcjonalnościami. Naszym celem jest to, aby działało jedno okno dostępowe, w którym będę np. deklarować, że jestem właścicielem mieszkania i tam znajdę dla siebie panel wszystkich niezbędnych informacji. Budujemy ten portal i zapewne w przyszłym roku będzie on już dostępny.
Rozmawiał Krzysztof Bałękowski
Dane w CEEB - rekordziści i maruderzy
Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków to system informacji o źródłach ogrzewania budynków w Polsce. CEEB ma wspierać działania dotyczące wymiany pieców, a tym samym - walkę ze smogiem. Za budowę CEEB odpowiada Główny Urząd Nadzoru Budowlanego.
Gminy z najwyższym poziomem złożonych deklaracji:
1. Zawidów (woj. dolnośląskie) - 90 proc.
2. Siennica Różana (woj. lubelskie) - 79 proc.
3. Skomlin (woj. łódzkie) - 74 proc.
4. Słopnice (woj. małopolskie) - 71 proc.
5. Kolno (woj. podlaskie) - 71 proc.
6. Rytro (woj. małopolskie) - 71 proc.
7. Brzeźnica (woj. lubuskie) - 71 proc.
8. Pawłów (woj. świętokrzyskie) - 70 proc.
9. Kamień Krajeński (woj. kujawsko-pomorskie) - 70 proc.
10. Piwniczna-Zdrój (woj. małopolskie) - 69 proc.
Gminy z najniższym poziomem złożonych deklaracji:
1. Prochowice (woj. dolnośląskie) - 3 proc.
2. Mikołajki (woj. warmińsko-mazurskie) - 6 proc.
3. Rzezawa (woj. małopolskie) - 10 proc.
4. Zwierzyniec (woj. lubelskie) - 12 proc.
5. Olszanica (woj. podkarpackie) - 13 proc.
6. Włoszczowa (woj. świętokrzyskie) - 13 proc.
7. Zwoleń (woj. mazowieckie) - 13 proc.
8. Trzcińsko-Zdrój (woj. zachodniopomorskie) - 14 proc.
9. Moszczenica (woj. małopolskie) - 14 proc.
10. Świdnik (woj. lubelskie) - 14 proc.
* Stan na 30 maja 2022 r.