Już złożone wnioski o dodatek węglowy gmina rozpatrzy według nowych przepisów.
Nowelizacja ustawy o dodatku węglowym
Wynika to z art. 52 ustawy nowelizującej. Przepis nakazuje do postępowań w sprawie wypłaty dodatku węglowego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, stosować (UWAGA!) nowe przepisy. Ponieważ gminy nie wypłacają jeszcze dodatku węglowego, oznacza to, że dotychczas złożone wnioski zostaną rozpatrzone według przepisów po nowelizacji. Rząd zakłada, że nie będzie potrzeby ponownego składania wniosków.
Trybunał Konstytucyjny a dodatek węglowy
Jest kwestią otwartą, czy jest to zgodne z Konstytucją RP. Rozstrzygnięcie tego, to kompetencja Trybunału Konstytucyjnego.
Czy wniosek o dodatek węglowy może być przyznany na podstawie poprzednich przepisów?
Tak, jest to cały czas możliwe. Zależy tylko i wyłącznie od gminy. Jeżeli gmina podejmie decyzję o przyznaniu dodatku węglowego według starych zasad, to jest to w pełni legalne. Dlatego przedstawiciele rządu apelowali do gmin o wstrzymanie się z procedowaniem spraw o dodatek. Dlatego też nowelizacja wydłuża termin na załatwienie tej sprawy przez urzędy z 30 dni do 60 dni. Dzięki temu samorządy, które posłuchają wezwań rządu, nie przekroczą terminów ustawowych na program "Dodatek węglowy".
W jakim dniu jest przyznany dodatek węglowy na podstawie poprzednich przepisów?
Ustawa o dodatku węglowym jest mało precyzyjna. I nie określa wprost momentu przyznania dodatku węglowego. Jednocześnie różnicuje moment:
1) "przyznania" dodatku węglowego i
2) jego "wypłaty".
Łatwo zidentyfikować datę zlecenia przelewu przez gminę 3000 zł. A jak wskazać moment "przyznania" dodatku? Nie jest to łatwe bo przyznanie przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta dodatku nie wymaga wydania decyzji. W praktyce beneficjent otrzyma dodatek na konto. I wtedy będzie wiedział, że został on przyznany. Od strony prawa "przyznanie" a "wypłata", to jednak dwa osobne zdarzenia.
Skoro ustawa nie wskazuje, kiedy dodatek został przyznany, to mamy dwa zdarzenia pośrednio wskazujące na to:
1) Zlecenie przelewu przez gminę 3000 zł - gminy przyjęły interpretację przepisów, że taki przelew zlecą dopiero dysponując finansowaniem z Funduszu Przeciwdziałania COVID-1, a wniosek o przyznanie tych pieniędzy mogą składać aż do 30 listopada 2022 r. Więc późne złożenie takiego wniosku blokuje wypłaty dodatku w danej gminie.
2) Wysłanie emaila z informacją o przyznaniu dodatku węglowego, o ile wnioskodawca wskazał go we wniosku o wypłatę dodatku węglowego. Jeżeli tego nie zrobił, może informację o przyznaniu dodatku zdobyć osobiście w gminie.
Otrzymanie takiego emaila przed wejściem w życie nowelizacji jest prawnie dopuszczalne i oznacza, że gmina przyznała dodatek węglowy na podstawie poprzednich przepisów. Wtedy nie będzie miało znaczenia, że wypłata 3000 zł (jak gmina otrzyma finansowanie) odbędzie się już pod rządami nowych przepisów. Obecna praktyka gmin jest jednak odmienna od opisanej możliwości - dopóki nie otrzymają środków od wojewody, nie wysyłają żadnych emaili informujących o przyznaniu dodatku, argumentując to potencjalnym naruszeniem przepisów o dyscyplinie finansów publicznych. Polegałoby na przyznaniu świadczenia w sytuacji, gdy nie wiadomo, czy gmina otrzyma na nie pieniądze. Maksymalny limit wydatków z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na dodatek, to 11,5 mld zł. W przypadku gdy wykorzystanie środków wyniesie więcej niż 95% środków, wysokość wypłacanych dodatków węglowych podlega proporcjonalnemu obniżeniu tak, aby łączna wysokość wypłacanych dodatków była równa maksymalnemu limitowi środków finansowych przeznaczanych na przyznanie dodatków.
Kiedy wejdą w życie zmienione przepisy o dodatku węglowym?
7 września 2022 r. odbędzie się 48. posiedzenie Senatu, który zajmie się ustawą o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Właśnie ona znowelizowała przepisy o dodatku węglowym. Tak więc za kilka dni będzie znany kształt ustawy o dodatku węglowym w wersji senackiej.
Z kolei Sejm będzie pracował nad tą wersją w dniach 14-16 września. Następnie prezydent podpisze ustawę i dzień po publikacji w Dzienniku Ustaw wejdzie ona w życie.
Z powyższych dat wynika, że nowe przepisy o dodatku węglowym mogą wejść w życie około 20 września 2022 r. A począwszy od przełomu września i października jest od strony prawnej możliwa wypłata dodatku węglowego. Ale według nowych zasad. Możliwość prawna wypłaty dodatku według nowych zasad, to jedno. Rzeczywisty termin wypłat dodatku węglowego zależy od przekazania przez rząd pieniędzy wojewodom. Np. 5 września 2022 r. wojewoda mazowiecki wystąpił do rządu o pieniądze na dodatek węglowy (informacja za Radiem RMF). Wojewoda wnioskował o kwotę 1 mld 400 milionów złotych.
Podstawa prawna:
Art. 52 ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw
Ustawa nowelizująca przed rozpatrzeniem poprawek Senatu