Oszacowanie

Określenie przez organ podatkowy podstawy opodatkowania w drodze oszacowania może nastąpić w jednej z trzech poniższych sytuacji:

1)    w przypadku braku ksiąg podatkowych lub innych danych niezbędnych do określenia podstawy,

2)    w razie zaistnienia sytuacji, w której księgi są co prawda prowadzone, ale dane z nich wynikające nie pozwalają na określenie podstawy opodatkowania,

3)    w przypadku naruszenia przez podatnika warunków uprawniających do korzystania ze zryczałtowanej formy opodatkowania.

Możliwe jest odstąpienie przez organ podatkowy od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli dane wynikające z ksiąg podatkowych, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania, pozwolą na określenie podstawy opodatkowania. 

Przy określaniu podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, stosuje się następujące metody: 

1)    porównawczą wewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w tym samym przedsiębiorstwie za poprzednie okresy, w których znana jest wysokość obrotu; 

2)    porównawczą zewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w innych przedsiębiorstwach prowadzących działalność o podobnym zakresie i w podobnych warunkach;

3)    remanentową - polegającą na porównaniu wartości majątku przedsiębiorstwa na początku i na końcu okresu, z uwzględnieniem wskaźnika szybkości obrotu;

4)    produkcyjną - polegającą na ustaleniu zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa;

5)    kosztową - polegającą na ustaleniu wysokości obrotu na podstawie wysokości kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem wskaźnika udziałów tych kosztów w obrocie;

6)    udziału dochodu w obrocie - polegającą na ustaleniu wysokości dochodów ze sprzedaży określonych towarów i wykonywania określonych usług, z uwzględnieniem wysokości udziału tej sprzedaży (wykonanych usług) w całym obrocie.

Ponadto ustawodawca stanowi, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie można zastosować metod, o których mowa powyżej  organ podatkowy może w inny sposób oszacować podstawę opodatkowania. Organ podatkowy, określając podstawę opodatkowania w drodze oszacowania musi zawsze uzasadnić wybór metody oszacowania.

Źródło: art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)