Kiedy gmina kontroluje dotacje przyznane placówkom oświatowym

Od 22 kwietnia br. weszła w życie większość przepisów ustawy z 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja ustawy o systemie oświaty z 19 marca 2009 r.). Jedną ze zmian wprowadzonych tą nowelizacją jest doprecyzowanie przepisów dotyczących dotowania publicznych i niepublicznych placówek oświaty.

Placówki publiczne

Przedszkola, szkoły i placówki publiczne, które nie są zakładane i prowadzone przez ministerstwa i jednostki samorządu terytorialnego, prowadzą gospodarkę finansową według zasad określonych przez organ lub podmiot prowadzący szkołę (art. 80 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, dalej: ustawa o systemie oświaty). Placówki te mają możliwość uzyskania dotacji z budżetu gminy albo powiatu (art. 80 ust. 2–3b ustawy o systemie oświaty). Nowelizacja ustawy o systemie oświaty z 19 marca 2009 r. uszczegółowiła zasady przyznawania dotacji poprzez wprowadzenie ust. 3d do art. 80 ustawy o systemie oświaty. Przewiduje on, że dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań szkoły lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących szkoły lub placówki.

Od dnia wejścia w życie nowelizacji ustawy o systemie oświaty z 19 marca 2009 r. organy jednostek samorządu terytorialnego mogą kontrolować prawidłowość wykorzystania dotacji przyznanych szkołom i placówkom ze swoich budżetów. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, a także tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania.

Czytaj także: Świadczenie urlopowe dla nauczycieli>>

Placówki niepubliczne

Osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego, która ma obowiązek prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek (art. 82 ust. 1 ustawy o systemie oświaty).

Zasady przyznawania dotacji z budżetów gmin i powiatów dla placówek niepublicznych określa art. 90 ust. 1a–3b ustawy o systemie oświaty, który precyzuje, na co może być przeznaczone dofinansowanie. Dotyczy to m.in.:

• realizacji zadań szkoły lub placówki w zakresie kształcenia,

• wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej.

Podobnie jak w placówkach publicznych dotacje dla niepublicznych szkół mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących.

Również i w tym przypadku organy jednostek samorządu terytorialnego przyznające dotacje mogą kontrolować prawidłowość wykorzystania dotacji przyznanych szkołom i placówkom z budżetów tych jednostek. W przypadku kontroli placówek niepublicznych osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo wstępu do szkół i placówek oraz wglądu do prowadzonej przez nie dokumentacji organizacyjnej, finansowej i dokumentacji przebiegu nauczania.

Czytaj także: Nowe zasady wynagradzania egzaminatorów w szkołach>>

Informacja RIO

Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej (dalej: RIO) w Warszawie 2 czerwca 2009 r. przedstawił informację określającą szczegóły zastosowania przepisów z zakresu dotowania publicznych i niepublicznych placówek z budżetów gmin.

W informacji warszawskiego RIO podkreślono, że organy jednostek samorządu terytorialnego mogą kontrolować prawidłowość wykorzystania dotacji przyznanych szkołom i placówkom z budżetów tych jednostek. Oznacza to, że poza dotychczasowymi kompetencjami, związanymi z kontrolą faktycznej liczby uczniów w dotowanych szkołach, kontrola obejmuje obecnie także rozliczenie dotacji pod kątem wykorzystania jej na zadania bieżące w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej.

Prezes RIO w Warszawie wskazuje, że z uprawnień kontrolnych jednostki samorządu terytorialnego mogą korzystać dopiero po podjęciu uchwał stosownych do nowego brzmienia art. 80 ust. 4 lub art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Ponadto organ nadzoru przypomina, że uchwały te są aktami prawa miejscowego i w zakresie ich wejścia w życie obowiązują przepisy ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów.

Dorota Wołoszyn

Podstawy prawne:

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 56, poz. 458)

• Ustawa z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 449; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 31, poz. 206)

• Ustawa z 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 56, poz. 458)