Kiedy stosuje się art. 4 a kiedy art. 5 Traktatu o NATO?

Konsultacje Państw Członkowskich Traktatu NATO

Artykuł 4 Traktatu NATO stanowi, że: „strony będą się konsultowały, ilekroć zdaniem którejkolwiek z nich zagrożona będzie integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron.”

Przepis jest podstawą do konsultacji w sytuacji zagrożenia na poziomie zarówno ministrów obrony poszczególnych państw – członkowskich jak i prezydentów. Przepis stosuje się, gdy nie ma napaści zbrojnej na jeden z krajów członkowskich NATO, ale jest zagrożona np. integralność terytorialna.

Art. 4 był wykorzystany przez NATO w związku np. z aneksją Krymu.

Obronne działania zbrojne Państw Członkowskich Traktatu NATO

Artykuł 5 Traktatu NATO stanowi, że: „Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub kilka z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uważana za napaść przeciwko nim wszystkim; wskutek tego zgadzają się one na to, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, każda z nich, w wykonaniu prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego przez Artykuł 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom tak napadniętym, podejmując natychmiast indywidualnie i w porozumieniu z innymi Stronami taką akcję, jaką uzna za konieczną, nie wyłączając użycia siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego. O każdej takiej zbrojnej napaści i o wszystkich środkach zastosowanych w jej wyniku zostanie bezzwłocznie powiadomiona Rada Bezpieczeństwa. Środki takie zostaną zaniechane, gdy tylko Rada Bezpieczeństwa podejmie działania konieczne do przywrócenia i utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.”

Przepis był wykorzystany raz w związku z wydarzeniami z 11 września 2001 r.

Wspomniany art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych stanowi o prawie do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej"

Dz.U.1947.23.90 - KARTA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Porozumienie ustanawiające Komisję Przygotowawczą Narodów Zjednoczonych.