REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Planowane zmiany w kontroli skarbowej: skutki dla samorządów

Sławomir Liżewski

REKLAMA

REKLAMA

Do Sejmu wpłynął rządowy projekt zmiany przepisów dotyczący m.in. kontroli skarbowej. Niektóre zapisy projektu zmieniają zakres kontroli dokonywanej przez urzędników kontroli skarbowej, co będzie miało wpływ na działalność jednostek samorządu terytorialnego.

Rząd przygotował projekt zmian w ustawie z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (dalej: ustawa o kontroli skarbowej). Rządowy projekt zmian w ustawie o kontroli skarbowej zawarty jest w druku sejmowym nr 1852. Zdaniem projektodawców celem zmian jest m.in. ograniczenie „szarej strefy”, a także ograniczenie marnotrawienia środków pochodzących z Unii Europejskiej (dalej: UE). Proponuje się m.in. rozszerzenie zakresu kontroli środków publicznych i pochodzących z UE.

REKLAMA

Środki samorządowe podlegające kontroli

Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami ustawy o kontroli skarbowej do jej zakresu należy m.in. kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z UE i międzynarodowych instytucji finansowych, podlegającymi zwrotowi (art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o kontroli skarbowej)

Kontrola skarbowa nie obejmuje środków własnych samorządów oraz innych środków, które nie podlegają zwrotowi.

Co ma się zmienić

REKLAMA

W art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o kontroli skarbowej proponuje się skreślenie po przecinku zwrotu „podlegającymi zwrotowi”. Oznacza on, że kontrolą skarbową będzie można objąć wszystkie środki publiczne oraz pochodzące z UE i międzynarodowych instytucji finansowych, niezależnie od tego, czy podlegają zwrotowi, czy też nie.

Czy kontrola skarbowa może dotyczyć budżetów samorządowych? Wydaje się, że nie. Jak więc proponowaną zmianę uzasadniają projektodawcy? W uzasadnieniu do projektu można przeczytać, że: Zmiana brzmienia art. 2 ust. 1 pkt 4 (od redakcji: ustawa o kontroli skarbowej) związana jest z pojawiającymi się wątpliwościami w zakresie interpretacji co do zakresu kontroli skarbowej w przedmiocie środków publicznych. Na podstawie obecnego brzmienia nowelizowanych przepisów pojawiają się interpretacje ograniczające uprawnienia organów kontroli skarbowej wyłącznie do kontroli środków publicznych podlegających zwrotowi. Taka interpretacja przepisów jest niezgodna z ich celem i pozostawia poza zakresem kontroli zdecydowaną większość środków publicznych, w tym np. dotacje udzielane z budżetu państwa. Proponowana nowelizacja (...) ma na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych i doprecyzowanie, iż do zakresu kontroli skarbowej należy kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania wszystkich środków publicznych, niezależnie od tego, czy podlegają one zwrotowi lub mają charakter bezzwrotny. Jednocześnie nowelizacja dostosowuje brzmienie przepisu do definicji środków publicznych, określonej w ustawie (...) o finansach publicznych. W związku z tym, iż ustawa o finansach publicznych do środków publicznych zalicza również środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, nowelizacja przepisu nie spowoduje zmian w zakresie kontroli skarbowej w odniesieniu do środków pochodzących z Unii Europejskiej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

A zatem wspomniane w uzasadnieniu doprecyzowanie tak naprawdę rozszerza zakres kontroli.

Ponadto nawet uznając, że kontroli skarbowej podlega całość środków określonych w ustawie z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, może to być ingerencja w działania samorządów terytorialnych, których samodzielność gwarantują akty prawne odrębne od ustawy o kontroli skarbowej.

Może dojść do ograniczenia samodzielności samorządów

REKLAMA

Przede wszystkim samodzielność jednostek samorządu terytorialnego gwarantuje Konstytucja RP. Według art. 169 ust. 1 Konstytucji RP jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych. Zapis ten oznacza więc, że co do zasady nie jest możliwa w tym zakresie ingerencja innych organów państwa, w tym m.in. kontroli skarbowej. Zwiększenie zakresu ingerencji administracji rządowej w działalność samorządów lokalnych może bowiem doprowadzić do nadmiernej centralizacji, a nawet podporządkowania władzy lokalnej administracji centralnej.

Należy również pamiętać o innych istotnych regulacjach w tym zakresie. Chociażby o Europejskiej Karcie Samorządu Lokalnego sporządzonej w Strasburgu 15 października 1985 r. (dalej: Europejska Karta Samorządu Terytorialnego).

Zapisy Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego nie dają możliwości kontroli wszystkich środków publicznych wykorzystywanych przez samorządy.

Autorzy projektu zmian w ustawie o kontroli skarbowej twierdzą również, że: Projektowane zmiany dotyczące zakresu kontroli skarbowej mają na celu uniknięcie powielania przez nią podstawowych zadań innych służb lub organów państwowych. Pozwoli to na skoncentrowanie potencjału kontroli skarbowej w obszarze walki z szarą strefą i zwalczania przestępstw skarbowych.

Problem jednak w tym, że przy okazji może dojść do ograniczenia samodzielności samorządów terytorialnych.

Zdaniem projektodawców zmiany nie będą miały bezpośredniego wpływu dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Z pewnością będą miały pewien wpływ na funkcjonowanie tych jednostek, poddając je kontroli w szerszym niż dotąd zakresie.

 

ARTYKUŁ 8 EUROPEJSKIEJ KARTY SAMORZĄDU LOKALNEGO:

1. Wszelka kontrola administracyjna społeczności lokalnych może być dokonywana wyłącznie w sposób oraz w przypadkach przewidzianych w Konstytucji lub w ustawie.

2. Wszelka kontrola administracyjna działalności społeczności lokalnych powinna w zasadzie mieć na celu jedynie zapewnienie przestrzegania prawa i zasad konstytucyjnych. Kontrola administracyjna może jednakże obejmować kontrolę celowości realizowaną przez organ wyższego szczebla w odniesieniu do zadań, których wykonanie zostało społecznościom lokalnym delegowane.

3. Kontrola administracyjna społeczności lokalnych powinna być sprawowana z zachowaniem proporcji między zakresem interwencji ze strony organu kontroli a znaczeniem interesów, które ma on chronić.

Sławomir Liżewski

Podstawy prawne:

• Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. nr 200, poz. 1471)

• Europejska Karta Samorządu Lokalnego sporządzona w Strasburgu 15 października 1985 r. (Dz.U. z 1994 r. nr 124, poz. 607)

• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 19, poz. 100)

• Ustawa z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (j.t. Dz.U. z 2004 r. nr 8, poz. 65; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 18, poz. 97)

KOMENTARZ

Zakres kontroli skarbowej nie ulegnie zmianie

MAGDALENA KOBOS,

Rzecznik Prasowy Ministerstwa Finansów

– Projektowana zmiana brzmienia art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (dalej: ustawa o kontroli skarbowej) nie spowoduje ograniczenia samodzielności w żadnej ze sfer funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. Nowelizacja przepisu nie ma charakteru zmiany merytorycznej. Ma w pierwszej kolejności za zadanie dostosowanie brzmienia przepisu do definicji środków publicznych, określonej w ustawie z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

Ponadto nowelizacja ma na celu doprecyzowanie przedmiotowego przepisu, który w obecnym brzmieniu wzbudził w jednostkowych przypadkach wątpliwości, co do zakresu kontroli skarbowej w przedmiocie badania procesów gospodarowania środkami publicznymi. Nowe brzmienie przepisu expressis verbis wskazuje cel tej regulacji i stanowi, że kontroli skarbowej podlega kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania wszystkimi środkami publicznymi. Doprecyzowanie przepisu pozwoli uniknąć prób interpretowania przepisów określających zakres kontroli skarbowej w sposób, który pozbawiałby organy odpowiedzialne za ochronę interesów Skarbu Państwa możliwości weryfikowania prawidłowości gospodarowania zdecydowaną większością środków publicznych.

Wobec powyższego projektowana nowelizacja ustawy o kontroli skarbowej nie wpłynie na dotychczasowy sposób sprawowania władzy publicznej przez jednostki samorządu terytorialnego i ich samodzielność. W szczególności zakres prowadzonych obecnie przez organy kontroli skarbowej kontroli środków publicznych, którymi gospodarują jednostki samorządu terytorialnego, nie ulegnie zmianie.

Nie trzeba powielać zadań RIO

ZYGMUNT FRANKIEWICZ,

Prezydent Gliwic

– W liście skierowanym do Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska zwróciłem uwagę na fakt, że proponowany projekt zmiany ustawy z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (przyp. red., dalej: ustawa o kontroli skarbowej) w zakresie dotyczącym art. 2 ust. 1 pkt 4 narusza zasadę samodzielności samorządu terytorialnego wynikającą z Konstytucji oraz wiążących Polskę regulacji międzynarodowych. Zgodnie z Europejską Kartą Samorządu Lokalnego, kontrola administracyjna społeczności lokalnych powinna mieć na celu jedynie zapewnienie przestrzegania prawa. Może obejmować kontrolę celowości, ale wyłącznie w odniesieniu do zadań, których wykonanie zostało samorządom delegowane. Organem, który od wielu lat sprawuje w tym zakresie kontrolę nad samorządem, są regionalne izby obrachunkowe (przyp. red.; dalej: RIO). Proponowana zmiana przepisów – jakkolwiek uzasadniana nieco pokrętnie przez stronę rządową koniecznością stworzenia możliwości kontroli dotacji udzielonych z budżetu państwa – de facto spowoduje powołanie konkurencyjnego w stosunku do RIO organu kontroli z dodatkowym uprawnieniem w zakresie kontroli celowości wykorzystania środków własnych i z subwencji. Zaproponowałem więc Premierowi, by dokonując zmian w ustawie o kontroli skarbowej, wyraźnie wykluczyć w tym zakresie ingerencję urzędów kontroli skarbowej w sprawy, które powinny być rozstrzygane i kontrolowane wewnątrz wspólnoty samorządowej.

Odpowiedź podpisana przez p.o. Dyrektora Departamentu Kontroli Skarbowej mnie zmartwiła. Zdaniem Ministerstwa Finansów badanie celowości i zgodności z prawem gospodarowania przez jednostki samorządu terytorialnego środkami publicznymi (wszystkimi, w tym własnymi) nie godzi w niezależność tych jednostek. Z przykrością zauważam więc, że ustawodawca zamierza usankcjonować ingerencję organów kontroli państwowej w działalność samorządu. W skrajnych przypadkach może to doprowadzić do sytuacji, w której organ administracji rządowej będzie przesądzał o tym, że remont ulicy A był celowy, a ulicy B już nie! A może chodzi o skuteczne narzędzie oddziaływania na „niepokorne” samorządy?

Notowała Wioletta Kępka

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Min. edukacji B. Nowacka: Nauka pisania i czytania w "zerówkach". Zajęcia dodatkowe

Temat tego zakazu pilotuje Onet. Portal ustalił, że dr Gabriela Olszowska (Małopolski Kurator Oświaty) w rozesłanym piśmie do placówek oświatowych zniechęca uczenia dzieci w zerówkach do nauki ….. pisania i czytania. Używa przy tym dyskusyjnych argumentów np., że rączka dziecka w wieku 6 lat źle znosi … pisanie literek, a w wieku 7 lat już tego problemu nie ma. Kurator sugeruje też, że nauczyciele w zerówkach nie mają kompetencji do uczenia dzieci w sposób nie powodujący dysleksji u nich. Powstaje też wątpliwość, czy kuratorium wprowadza zakaz nauki pisania i czytania małych dzieci, czy też jest to tylko sugestia. 

Oszuści podszywają się teraz pod zbiórki dla powodzian

Oszuści wiedzą, co działa na potencjalne ofiary, dlatego teraz zaczęli wykorzystywać wątki powodziowe. Na przykład do oszustw inwestycyjnych. NASK apeluje o czujność. Zbiórki można zweryfikować. 

Dlaczego seniorzy czują się samotni i co miasta mogą z tym zrobić?

Samotność to poważny problem, zwłaszcza wśród seniorów. Z badań wynika, że większość osób w wieku 66-85 lat uważa ją za główną przyczynę problemów psychicznych. Miasta mogą odegrać istotną rolę, oferując wsparcie w postaci zajęć, wydarzeń kulturalnych i darmowej pomocy psychologicznej.

Próg pomoc wynosi 1 milion zł. Przedsiębiorca poszkodowany w powodzi ma do wybory dwie opcje: 16 tys. zł na każdą z ubezpieczonych w firmie osób lub 75 proc. średniomiesięcznego przychodu za ubiegły rok

Świadczenie dla przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi będzie wypłacane do miliona złotych lub wartości poniesionych szkód. Do wyboru są dwie opcje: 16 tys. zł na każdą z ubezpieczonych w firmie osób lub 75 proc. średniomiesięcznego przychodu za ubiegły rok. Aby otrzymać świadczenie pomocowe poszkodowany przedsiębiorca powinien udać się do ZUS-u i tam złożyć wniosek oraz oświadczenie.

REKLAMA

Mianowania urzędników w służbie cywilnej 2025–2027 [limity]. Decyzja Rady Ministrów

Rada Ministrów przyjęła 28 września 2024 r. trzyletni plan limitu mianowań urzędników w służbie cywilnej na lata 2025–2027, przedłożony przez Szefa Służby Cywilnej.

mLegitymacja studencka. Warto ją dodać do aplikacji mObywatel

Elektroniczna legitymacja studencka to cyfrowa wersja legitymacji tradycyjnej. Dzięki niej studenci mogą korzystać z różnych zniżek, np. na komunikację miejską, bilety do kina czy teatru. Już ponad 218 tys. studentów korzysta z mLegitymacji.

QUIZ Dzielnice Warszawy - sprawdź, czy nie pomylisz nazwy. Łatwiej być nie może
Jak dobrze znasz dzielnice stolicy? Sprawdź w quizie, czy uda Ci się bezbłędnie odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Barbara Nowacka: Trwają prace nad rozporządzeniem w sprawie jednej lekcji religii w tygodniu

Barbara Nowacka zapowiedziała, że projekt rozporządzenia w sprawie jednej lekcji religii w tygodniu trafi do konsultacji. Szefowa resortu edukacji zakłada, że do końca roku rozporządzenie będzie podpisane.

REKLAMA

Polska wkroczyła w okres kryzysu demograficznego. Ekspert: programy społeczne nie wpływają na wzrost dzietności; zmienił się trend kulturowy

GUS podał, że Polska wkroczyła w okres kryzysu demograficznego. "Programy społeczne, jak 800 plus, nie przekładają się na wzrost dzietności. Oprócz trudności z infrastrukturą opiekuńczą mamy do czynienia ze zmianą trendu kulturowego. Obecnie młodzi ludzie rzadziej decydują się na posiadanie dzieci" – powiedział Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych.

Top 5 najpiękniejszych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie. Gdzie się wybrać?

Jarmarki świąteczne w Europie to niepowtarzalna okazja, by poczuć magiczny nastrój świąt, odkryć regionalne przysmaki oraz rękodzieło, a także zanurzyć się w atmosferze pełnej kolorowych świateł i świątecznej muzyki. 

REKLAMA