REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo zatrudnić dyrektora w instytucji kultury

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Kasprzak
Radca prawny, doktor nauk prawnych. Pracowała w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy, autorka licznych publikacji w wiodących polskich wydawnictwach prawniczych. Doradca prawny w kancelariach prawnych, wykładowca akademicki, prezes zarządu ANTERIS Fundacji Pomocy Prawnej

REKLAMA

REKLAMA

Obsadzanie stanowisk kierowniczych w instytucjach kultury wiąże się odrębnym trybem nawiązywania stosunków pracy. Od właściwego przeprowadzenia procedury konkursowej zależy szybkie wyłonienie kandydata, który sprawnie pokieruje ośrodkiem kultury. Jak uniknąć błędów, zatrudniając dyrektora w instytucji kultury?

REKLAMA

Dyrektorzy i kierownicy są zazwyczaj powoływani na swoje stanowiska. Przepisy ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.) nie stanowią jedynej i samodzielnej podstawy do zatrudniania pracowników w ramach aktu powołania. Podstawą do nawiązania takiego właśnie stosunku pracy są także przepisy szczególne, dotyczące przedsiębiorstw państwowych, pracowników samorządowych oraz pracowników urzędów państwowych.

Redakcja poleca: Ściąga Kadrowego - Dodatkowe wynagrodzenie roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej (PDF)

Aktem powołania nawiązuje się stosunek pracy m.in. z:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• dyrektorem przedsiębiorstwa państwowego, którego powołują rady pracownicze lub organy założycielskie,

• zastępcą dyrektora przedsiębiorstwa państwowego oraz głównego księgowego w tych przedsiębiorstwach,

REKLAMA

• zastępcą wójta (burmistrza, prezydenta miasta), sekretarza gminy, sekretarza powiatu, skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu), skarbnika powiatu (głównego księgowego budżetu powiatu), skarbnika województwa (głównego księgowego budżetu województwa),

• osobami powoływanymi do pełnienia funkcji organów administracji państwowej oraz na inne stanowiska kierownicze w administracji państwowej, w trybie określonym w przepisach szczególnych,

• dyrektorem instytucji kultury.

Instytucje kultury - szczególny rodzaj działalności

Zanim zostanie omówiony tryb zatrudniania dyrektorów w takich organach, należy najpierw wyjaśnić, co rozumie się przez pojęcie „instytucje kultury”. Instytucje kultury to zarówno państwowe, jak i samorządowe instytucje kulturalne, czyli np. dom kultury. Zasady organizacji, a w tym i kierowania takimi placówkami reguluje ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (dalej: ustawa o działalności kulturalnej).

Jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym.

Jakie zasady obowiązują przy powołaniu

REKLAMA

Akt powołania stanowi, obok umowy o pracę, wyboru i mianowania, podstawę nawiązania stosunku pracy. Szczególny charakter tego stosunku przejawia się m.in. w tym, iż jest on czynnością prawną jednostronną. Oznacza to, że na mocy takiego powołania dany organ powierza kandydatowi określone stanowisko kierownicze oraz tym samym decyduje o nawiązaniu stosunku pracy.

Pracownika powołuje się na czas nieokreślony. Wyjątek mogą wprowadzić przepisy szczególne, na podstawie których dopuszczalne jest powołanie pracownika na czas określony. W takiej sytuacji stosunek pracy z pracownikiem nawiązany zostanie jedynie na okres objęty tym powołaniem (art. 68 k.p.).

Dyrektora instytucji kultury powołuje właściwa jednostka samorządu terytorialnego na czas określony lub nieokreślony po zasięgnięciu opinii właściwych związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych (art. 15 ustawy o działalności kulturalnej). Odwołanie następuje w tym samym trybie.

Wyjątek stanowią przepisy k.p. dotyczące:

• trybu postępowania przy rozwiązaniu umów o pracę oraz

• rozpatrywania sporów ze stosunku pracy w zakresie orzekania o bezskuteczności wypowiedzenia i przywróceniu pracownika do pracy.

Wymagane kwalifikacje od przyszłego dyrektora

Według ogólnych zasad wynikających z ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych pracownikiem samorządowym może być osoba:

• która jest obywatelem polskim,

• która posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku,

• która ukończyła 18 rok życia i ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,

• której stan zdrowia pozwala na zatrudnienie jej na określonym stanowisku.

Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na stanowisku urzędniczym może być osoba, która spełnia wspomniane wymagania oraz dodatkowo:

• nie była prawomocnie skazana za przestępstwo umyślne,

• cieszy się nieposzlakowaną opinią.

Natomiast pracownikiem samorządowym zatrudnionym na kierowniczym stanowisku urzędniczym może być osoba, która spełnia wszystkie wspomniane wymagania oraz dodatkowo:

1) ma łącznie co najmniej dwuletni staż pracy:

• na stanowiskach urzędniczych w jednostkach lub

• w służbie cywilnej, lub

• w służbie zagranicznej, z wyjątkiem stanowisk obsługi albo

• w innych urzędach państwowych, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi lub

• na kierowniczych stanowiskach państwowych,

2) ma wyższe wykształcenie.

PRZYKŁAD

Pracownik zatrudniony jest u danego pracodawcy na podstawie umowy o pracę na czas określony, przysługuje mu trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Jednocześnie pracownik ten decyzją właściwego organu jednostki samorządowej powołany został na stanowisko dyrektora gminnego ośrodka kultury. Co z dotychczasową pracą tego pracownika?

W sytuacji gdy pracownik zostaje powołany na określone stanowisko w drodze konkursu, a pozostaje jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą, u którego obowiązuje go trzymiesięczny okres wypowiedzenia umowy o pracę, może rozwiązać dotychczasowy stosunek pracy za jednomiesięcznym wypowiedzeniem. W takim przypadku rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie będzie pociągało za sobą takie same skutki prawne, jakie związane są z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem. A zatem, pracownik, o którym mowa, może rozwiązać stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą z zachowaniem jedynie jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy o pracę (art. 683 k.p.).

Powołujemy dyrektora ośrodka kultury

Kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury wybiera się w drodze konkursu (art. 16 ustawy o działalności kulturalnej).

Oczywiście od tej zasady istnieje wyjątek. Dotyczy on sytuacji, w której minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wyraża zgodę na powołanie dyrektora instytucji kultury bez wcześniejszego konkursu. Kandydat taki musi jednak zostać wskazany przez właściwą jednostkę samorządową.

W pozostałych przypadkach przeprowadza się konkurs. Dodatkowo, w załączniku do rozporządzenia z 19 października 2004 r. w sprawie ustalenia listy samorządowych jednostek instytucji kultury, w których wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora następuje w drodze konkursu, wskazane są konkretne instytucje, dla których konkurs dyrektorski jest wymagany.

Najpierw jednostka samorządowa, do której należy instytucja kultury, musi powołać komisję konkursową złożoną z:

• 3 przedstawicieli jednostki samorządowej,

• 2 przedstawicieli ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,

• 2 przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych reprezentatywnych, działających w tej instytucji kultury (w razie braku takich organizacji powołani zostają dwaj przedstawiciele załogi tej instytucji),

• 2 przedstawicieli stowarzyszeń zawodowych lub twórczych właściwych ze względu na zakres działania tej instytucji kultury.

Szczegółowe zasady przeprowadzania konkursów na stanowisko m.in. kierownika ośrodka kultury wynikają z przepisów rozporządzenia z 30 czerwca 2004 r. w sprawie organizacji i trybu przeprowadzania konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury (dalej: rozporządzenie o przeprowadzeniu konkursu).

ETAP I - ogłoszenie konkursu

Właściwa jednostka samorządowa ogłasza konkurs na stanowisko dyrektora ośrodka kultury. Postanowienie o ogłoszeniu konkursu określa w szczególności:

• formalne kryteria wyboru kandydatów na stanowisko dyrektora,

• termin rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia postępowania konkursowego (§ 2 rozporządzenia o przeprowadzeniu konkursu).

Dokładniej samo ogłoszenie powinno określać:

• nazwę i adres instytucji kultury,

• wymagane kwalifikacje kandydatów i sposób ich udokumentowania,

• termin i miejsce złożenia wniosku o przystąpienie do konkursu, a także termin złożenia wymaganych dokumentów, nie krótszy niż 30 dni od daty opublikowania ogłoszenia,

• przewidywany termin rozpatrzenia wniosków,

• informację o sposobie zapoznania się kandydata z warunkami organizacyjno-finansowymi działalności instytucji kultury.

Ogłoszenie o przeprowadzanym konkursie powinno zostać zamieszczone w dziennikach ogólnokrajowych lub regionalnych, w zależności od tego, jakiemu organowi instytucja kultury podlega.

PRZYKŁAD:

Czy decyzja komisji jest dla wybranego organu wiążąca? Co w przypadku, gdy komisja przeprowadzająca konkurs musi wyłonić co najmniej jednego kandydata na stanowisko dyrektora?

Tak, decyzja komisji jest wiążąca np. dla jednostki samorządowej organizującej konkurs na stanowisko dyrektora. Wyłonienie w ramach przeprowadzonego konkursu zobowiązuje jednostkę do nawiązania z kandydatem stosunku pracy. Oczywiście pod warunkiem że samo postępowanie konkursowe pozbawione jest błędów i braków.

Komisja nie musi kończyć swoich obrad wyborem określonych osób, jeśli stwierdzi nieprzydatność na funkcję dyrektora wszystkich kandydatów. W takiej sytuacji nabór ogłaszany jest ponownie.

ETAP II - prace komisji

Do zadań komisji należy przede wszystkim określenie kryteriów oceny przydatności kandydata oraz przeprowadzenie samego postępowania konkursowego. Następnie komisja sporządza protokół z posiedzenia, żeby w końcu przekazać swoje wyniki wraz z dokumentacją jednostce samorządowej.

ETAP III - zatrudnienie dyrektora

Po ustaleniu przez komisję, czy kandydat spełnia wszystkie warunki określone w ogłoszeniu oraz po przeprowadzonej z nim rozmowie w ramach samego postępowania konkursowego, komisja przedstawia właściwej jednostce swoje stanowisko. Jeżeli decyzja jest pozytywna, kandydat zostaje powołany na stanowisko dyrektora.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2005 r. powołanie dokonane na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o działalności kulturalnej stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy w rozumieniu art. 68 k.p. z dyrektorami instytucji kultury (sygn. akt I PZP 11/04, OSNP 2005/9/123).

Magdalena Kasprzak

Podstawa prawna:

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 93, poz. 586)

• Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 13, poz. 123; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. nr 227, poz. 1658)

• Ustawa z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593; ost. zm. Dz.U. z 2006 r. nr 79, poz. 549)

• Rozporządzenie Ministra Kultury z 30 czerwca 2004 r. w sprawie organizacji i trybu przeprowadzania konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury (Dz.U. nr 154, poz. 1629)

• Rozporządzenie Ministra Kultury z 19 października 2004 r. w sprawie ustalenia listy samorządowych jednostek instytucji kultury, w których wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora następuje w drodze konkursu (Dz.U. nr 242, poz. 2422)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia lekarskie pod lupą. ZUS i pracodawcy skontrolowali tysiące pracowników

W pierwszym kwartale 2025 roku pracownicy ZUS z Pomorza przeprowadzili ponad 2,5 tysiąca kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Co dziesiąta kontrola zakończyła się odebraniem prawa do zasiłku. Okazuje się jednak, że nie tylko ZUS miał prawo do takich działań – również pracodawcy weryfikowali, czy zwolnienia były wykorzystywane zgodnie z przepisami.

Odpowiedzialność trenera personalnego za kontuzje

Branża fitness dynamicznie się rozwija. Coraz więcej osób uzyskuje kwalifikacje trenera personalnego lub instruktora fitness i podejmuje się trenowania podopiecznych w ramach współpracy z siłownią, czy klubem fitness, albo działając na własną rękę. W toku takich treningów zdarzają się jednak kontuzje.

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

REKLAMA

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

REKLAMA

Prof. Jerzy Stępień: Potrzebujemy holistycznego spojrzenia na samorząd

Po raz pierwszy w historii niepubliczna uczelnia została współorganizatorem Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz akademicki, w tym roku odbywa się na Uczelni Łazarskiego. O znaczeniu tej zmiany, stanie polskiego samorządu terytorialnego oraz wyzwaniach dla prawa konstytucyjnego rozmawiamy z prof. Jerzym Stępniem – byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, współtwórcą reformy samorządowej i wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

Pożar w lesie. Co robić?

Od stycznia do 28 maja w Polsce odnotowano 2491 pożarów lasów. Brak śniegu zimą i sucha wiosna zwiększyły zagrożenie pożarowe. W lasach panuje susza, dlatego strażacy i leśnicy apelują o ostrożność.

REKLAMA