Metan z Nord Stream nad Bałtykiem: od Międzyzdrojów po Ustkę smuga wysokiego stężenia gazu

• Wyciek z gazociągów Nord Stream 26 września 2022 r.
• Metan z Nord Stream rozprzestrzenił się nad południowym Bałtykiem
• Tysiące ton metanu, pięciokrotne przekroczenie normy, a po wybuchu nawet tysiąckrotne
• Wpływ na ekosystemy, problemy dorszy

Wyciek z gazociągów Nord Stream 26 września 2022 r.

Nord Stream 1 i 2 to dwa gazociągi (każdy ma dwie nitki - rurociągi), które biegną z Rosji do Niemiec - pod wodą na dnie Morza Bałtyckiego. W dniu 26 września 2022 r. cztery eksplozje spowodowały, że trzy rurociągi zaczęły przeciekać w pobliżu wyspy Bornholm. W chwili wybuchu wszystkie rurociągi były wypełnione gazem ziemnym (zawartość metanu ponad 96%). Wycieki gazu zaobserwowano:
- jako nagły spadek ciśnienia przy stacji Nord Stream Lubmin,
- za pomocą sygnału sejsmicznego podwodnych eksplozji na dnie morskim oraz
- z samolotów i satelitów, które rejestrowały duże (ok. 1 km) smugi powierzchniowe nad miejscami wycieków.
Bąbelkowanie na powierzchni ustało do 2 października 2022 r., a łącznie do Morza Bałtyckiego wydostało się (jak się szacuje) 443–486 tysięcy ton metanu, z czego największa część przedostała się do atmosfery po wypłynięciu na powierzchnię morza.

Metan z Nord Stream rozprzestrzenił się nad południowym Bałtykiem

Początkowo uważano, że gaz wydostał się bezpośrednio na powierzchnię morza i do atmosfery jedynie w pobliżu duńskiej wyspy Bornholm, gdzie doszło do wycieków.

"Wyniki naszych pomiarów pokazują, że metan rozprzestrzenił się na duże obszary południowego Bałtyku, od wybrzeży Zelandii (Dania) na zachodzie po polską Zatokę Gdańską na wschodzie" - podkreślił Martin Mohrmann z fundacji VOTO.

Tysiące ton metanu, pięciokrotne przekroczenie normy, a po wybuchu nawet tysiąckrotne

Eksperci oszacowali, że do Bałtyku trafiło 9-15 tys. ton metanu, a na co najmniej pięciokrotne przekroczenie normy narażone zostało 14 proc. powierzchni morza. Na grafice opublikowanej przez badaczy smuga wysokiego stężenia gazu rozpościera się tuż przy polskim wybrzeżu od Międzyzdrojów po Ustkę.

Według naukowców, po wybuchu gazociągu pod koniec września 2022 r. poziom metanu w Bałtyku był 1000 razy wyższy niż normalnie. W niektórych częściach morza jego nienaturalnie wysokie stężenie notowano nawet przez kilka miesięcy, zanim gaz uległ rozcieńczeniu, rozłożeniu przez bakterie lub uwolnił się do atmosfery.

Wpływ na ekosystemy, problemy dorszy

"Teraz wiemy, na które obszary emisja metanu mogła mieć wpływ" - podkreślił oceanograf z Uniwersytetu w Goeteborgu Bastian Queste. We wnioskach stwierdzono m.in., że prądy przeniosły metan do 23 morskich obszarów chronionych. Gdyby w przyszłości stwierdzono w tych ekosystemach jakiekolwiek problemy, będzie je można powiązać z wysokim stężeniem metanu.

Do badań wykorzystano pływające roboty, statek należący do Uniwersytetu w Goeteborgu oraz prom pasażerski. W 2023 r. szwedzki Państwowy Instytut Weterynarii (SVA) opublikował raport, w którym stwierdzono, że wydobywający się z gazociągów Nord Stream metan wpłynął negatywnie na populację bałtyckich dorszy.

Jesienią 2022 r. po wybuchach gazociągów szwedzkie stacje badawcze notowały wysokie stężenie metanu w powietrzu, ale emisja nie zagrażała ludziom.

Ze Sztokholmu Daniel Zyśk (PAP)
zys/ piu/ lm/

Obserwacje metanu ulatniającego się z uszkodzonych gazociągów Nord Stream został też opisany w artykule: Nord Stream methane leaks spread across 14% of Baltic waters - Nature. com