Polityka miejska - wyzwanie dla Polski i Unii Europejskiej

Dynamika procesu programowania w instytucjach europejskich wymaga, by stosunkowo wcześnie (a więc w czasie realizacji zainicjowanych programów) rozpocząć przygotowania do realizacji polityk w ramach następnej perspektywy finansowej. Zgodnie z tym założeniem, Komisja Europejska w swoim III Raporcie Spójności przedstawiła propozycje realizacji polityki spójności w latach 2007-2013, łącznie z miejscem, jakie ma w niej zajmować polityka miejska czy chociażby wymiar miejski.

Najistotniejszą zmianą w tym obszarze była propozycja zrezygnowania ze wszystkich inicjatyw wspólnotowych (w tym inicjatywy URBAN) i włączenia działań dotychczas nimi objętych w programy realizowane w ramach funduszy strukturalnych przez państwa członkowskie. Cały zabieg miał przebiegać pod hasłem „włączenia w główny nurt (mainstreaming). W zamierzeniach Komisji miał wzmocnić dotychczasowe działania, wykorzystując dobre doświadczenia i stwarzając im większe możliwości finansowe. Ogromnym pozytywnym efektem projektów URBAN było wykorzystanie w praktyce podejścia zintegrowanego łączącego różne aspekty w interwencji na wyznaczonym obszarze miasta lub jego fragmencie. W przypadku inicjatyw wspólnotowych inicjatorem, ale również „nadzorcą” takiego działania (również ze względu na ograniczoną liczbę projektów), była Komisja Europejska, a włączenie takich działań w programy krajowe oparte było na przekonaniu o kontynuacji charakteru działań przez państwa członkowskie.

Takie założenie musiało jednak brać pod uwagę decydujący głos krajów członkowskich w budowaniu własnych programów i de facto brak możliwości interwencji ze strony Komisji Europejskiej w przypadku innego podejścia do wyznaczania priorytetów.

Delegowanie uprawnień dla miast

Komisja Europejska, bazując na swoich dobrych doświadczeniach współpracy z miastami, zaproponowała również możliwość bardziej aktywnego włączenia miast w realizację polityki spójności poprzez delegowanie na ich poziom zarządzania częścią programów regionalnych, włącznie z zarządzaniem częścią finansów europejskich. Propozycja Komisji przewidywała wręcz możliwość stworzenia listy miast, które mogłyby skorzystać z delegacji uprawnień.

Okres poprzedzający zakończenie prac legislacyjnych niezbędnych dla realizacji polityki spójności 2007-2013 wypełniły inicjatywy tworzące ramy polityki unijnej wobec obszarów miejskich.

Rola miast w osiąganiu celów polityk europejskich

Ministrowie właściwi zajmujący się problematyką rozwoju miast zebrali się w listopadzie 2004 r. w Rotterdamie na nieformalnym spotkaniu Rady i sformułowali istotne dla polityki miejskiej rekomendacje nawołujące państwa członkowskie do zwrócenia większej uwagi na szanse dla działań prorozwojowych wynikające z prowadzenia polityki miejskiej, nawołujące państwa członkowskie do osiągania wcześniej uzgodnionych w Lille celów i zwracające uwagę Komisji Europejskiej na rolę miast i ich rozwoju dla osiągania celów polityk europejskich.