Zadania samorządu terytorialnego w działalności oświatowej
REKLAMA
REKLAMA
Wszystkie szkoły i placówki oświatowe prowadzone są przez jednostki samorządu terytorialnego, natomiast nadzór merytoryczny nad szkołami sprawuje minister edukacji narodowej i kuratorzy oświaty.
Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 (książka)
Generalnie podmiotami powołanymi do prowadzenia szkół i placówek są jednostki samorządu terytorialnego oraz inne osoby prawne, a więc stowarzyszenia, fundacje czy spółki kapitałowe, jak również osoby fizyczne. Szkoły specjalistyczne mogą również zakładać i prowadzić odpowiedni ministrowie. Zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, szkół podstawowych oraz gimnazjów, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół artystycznych oraz szkół przy zakładach karnych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, należy do zadań własnych gmin. Zakładanie i prowadzenie publicznych szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół ponadgimnazjalnych, szkół sportowych i mistrzostwa sportowego oraz placówek wymienionych, z wyjątkiem szkół i placówek o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, należy do zadań własnych powiatu. Co do zadań własnych województwa to należy do nich zaliczyć zakładanie i prowadzenie publicznych zakładów kształcenia i placówek doskonalenia nauczycieli, bibliotek pedagogicznych oraz szkół i placówek o znaczeniu regionalnym lub ponadregionalnym. Organem prowadzącym szkołę czy inną placówkę nie jest nigdy wójt, burmistrz miasta czy rada powiatu ani żaden inny organ jednostki samorządu terytorialnego, ale sama jednostka jako całość. Naturalne jest jednak, że jednostki samorządowe, tak jak inne osoby prawne działają przez swoje organy. Organ prowadzący ma obowiązek zapewnienia założonej placówce odpowiednich warunków działalności, w tym warunków materialno-organizacyjnych. Jednym z najważniejszych zadań jednostki samorządu terytorialnego jako organu prowadzącego szkołę lub placówkę jest zapewnienie bezpieczeństwa i higienicznych warunków nauki.
Przedszkola
Przedszkolem publicznym jest placówka, która:
n prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego;
n przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności;
n zatrudnia nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje.
Obowiązek prowadzenia bezpłatnego nauczania i wychowywania oznacza, że gmina nie ma prawa pobierać od rodziców i opiekunów dzieci uczęszczających do przedszkoli publicznych opłat za zajęcia mieszczące się w ramach zajęć przewidzianych w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej i sporu w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Opłaty mogą być pobierane za zajęcia wykraczające poza określone minimum, jak na przykład za lekcje języków obcych. Powszechnie przyjęte jest również pobieranie opłat za wyżywienie dzieci. Kwestię opłaty za zajęcia dodatkowe określa uchwała rady gminy, a dyrektor przedszkola jako organ zakładu ma obowiązek jej wykonania. Podobnie przedszkola niepubliczne powinny realizować podstawę programową wychowania przedszkolnego. Cechą odróżniającą przedszkole publiczne od niepublicznego jest jego powszechna dostępność. W Polsce nie istnieje obowiązek przedszkolny, tak więc dzieci nie muszą w ogóle uczęszczać do przedszkola. Co więcej, nie obowiązują tu żadne podziały terytorialne właściwości publicznych przedszkoli i szkół. Tak więc rodzice mogą według własnego uznania wybrać odpowiednią dla swojego dziecka placówkę.
Szkoła publiczna
Szkołą publiczną jest szkoła, która:
n zapewnia bezpłatne nauczanie w zakresie ramowych planów nauczania;
n przeprowadza rekrutację uczniów w oparciu o zasadę powszechnej dostępności;
n zatrudnia nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje,
n realizuje: programy nauczania uwzględniające podstawę programową kształcenia ogólnego, w przypadku liceum profilowanego - również podstawę programową kształcenia w profilach kształcenia ogólnozawodowego, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - również podstawę programową kształcenia w danym zawodzie oraz ramowy plan nauczania;
n realizuje ustalone przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania zasady oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów,
n zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych.
Tak więc szkoła publiczna to taka, która istnieje w interesie publicznym i zapewnia obywatelom bezpłatne i powszechnie dostępne kształcenie na danym poziomie, a także wydaje świadectwa ukończenia nauczania mające walor dokumentu urzędowego. Ponadto środki na ich utrzymanie i prowadzenie to w większości środki publiczne. W odróżnieniu od przedszkoli publicznych bezpłatność nauczania odnosi się tu nie do minimum programowego, ale do ramowych programów nauczania. Oznacza to, że za zajęcia przewidziane w planie według programów ramowych prowadzone w określonych limitach godzinowych szkoła publiczna nie ma prawa pobierać żadnych opłat. Środki na ten cel powinny być przewidziane w budżecie samorządu. Opłata może być pobierana za zajęcia nadprogramowe, na przykład naukę trzeciego języka obcego, jak również za świadczenia dodatkowe, w tym wyżywienie i napoje wydawane w stołówkach szkolnych. Przepisy wykonawcze do ustawy dają pierwszeństwo przyjęcia do danej szkoły dzieciom zamieszkującym w obwodzie tejże szkoły podstawowej. Dzieci takie są przyjmowane do szkoły z urzędu, natomiast te zamieszkałe poza obwodem danej szkoły mogą być do niej przyjęte na wniosek rodziców lub opiekunów, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami. W tym ostatnim przypadku powodem nieprzyjęcia ucznia do szkoły publicznej mogą być jego słabe wyniki w nauce. Kryterium takie jest oczywiście niedopuszczalne w przypadku uczniów zamieszkujących w obwodzie konkretnej szkoły. Po zakończeniu nauki obowiązkiem szkoły jest bezwarunkowe wydanie uczniowi świadectwa lub dyplomu. Dokument taki jest uznawany na danym poziomie nauczania w całym kraju oraz w innych państwach na zasadach obowiązujących w stosunkach między Polską a tym państwem. Spełnieniem obowiązku szkolnego jest uzyskanie przez ucznia świadectwa ukończenia gimnazjum.
Pomoc materialna
Świadczenie pomocy materialnej o charakterze socjalnym przyznaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Organ właściwy ma prawo przyznania lub odmowy przyznania świadczeń pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym. Do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy ma prawo upoważnić organ wykonawczy jednostki pomocniczej takiej jak sołectwo, dzielnica czy osiedle. Do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów rada gminy nie może jednak upoważnić ośrodka pomocy społecznej. Udzielanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym jest zadaniem własnym gminy. Z kolei udzielanie stypendium za wyniki w nauce lub za osiągnięcia sportowe w publicznych szkołach, kolegiach nauczycielskich, nauczycielskich kolegiach języków obcych i kolegiach pracowników służb społecznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego jest zadaniem własnym tych jednostek. Natomiast w publicznych szkołach prowadzonych przez organy niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych jest to zadanie organów prowadzących te szkoły. Szkołom i kolegiom publicznym, prowadzonym przez jednostki samorządu terytorialnego, samorządy przekazują na pomoc materialną dla uczniów środki finansowe, jednak dysponowanie nimi w sposób niezależny leży w gestii samych szkół. Na dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym gmina otrzymuje dotację celową z budżetu państwa.
Kierowanie szkołą
Szkołą lub placówką kieruje nauczyciel mianowany lub dyplomowany, któremu powierzono stanowisko dyrektora. Szkołą lub placówką, za zgodą kuratora oświaty, może również kierować osoba niebędąca nauczycielem powołana na stanowisko dyrektora przez organ prowadzący. Kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. Wymagane jest, aby dyrektor szkoły lub placówki otrzymał decyzją administracyjną stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego bądź dyplomowanego, po czym przystąpił do konkursu na dyrektora szkoły lub placówki. Nie ma konieczności, żeby osoba, której powierzono stanowisko dyrektora, była wcześniej zatrudniona w danej szkole jak nauczyciel, nie jest to jednak bezsporne. Wymogu przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora nie stosuje się do szkół i placówek publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego. Jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono żadnego kandydata, organ prowadzący powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej. Do czasu powierzenia stanowiska dyrektora, organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres sześciu miesięcy. Stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza się na 5 lat szkolnych. Po upływie tego terminu, po zaciągnięciu opinii rady szkoły oraz rady pedagogicznej, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty, sprawowanie stanowiska może zostać przedłużone na kolejne pięć lat.
Finansowanie szkolnictwa
Kwestie środków finansowych na zadania oświatowe określa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz corocznie podział środków z budżetu państwa przeznaczonych na cele oświatowe. Jednostki samorządu terytorialnego przeznaczają te środki co roku w ramach własnych budżetów i mają w tym względzie dużą swobodę. Środki niezbędne na realizację zadań samorządu w kwestiach oświaty, w tym na wynagrodzenie nauczycieli, a także utrzymanie szkół i placówek, które prowadzą, muszą być zagwarantowane w dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W związku z naszym członkostwem w Unii Europejskiej wprowadzono obowiązek gmin zapewnienia środków na dodatkową, bezpłatną naukę języka polskiego dla osób, które nie są obywatelami polskimi i podlegają obowiązkowi szkolnemu. Obowiązek ten spoczywa na gminie, w której cudzoziemiec ma miejsce zamieszkania. Generalnie należy stwierdzić, że polski ustawodawca zrównuje cudzoziemców z obywatelami polskimi w kwestii dostępu do publicznego szkolnictwa na poziomie podstawowym i gimnazjalnym. Ale nie gwarantuje tym osobom bezpłatnej nauki. Zdarza się jednak, że dochody własne samorządu nie wystarczają na pokrycie wszystkich potrzeb szkolnictwa na danym terenie. W takie sytuacji konieczne staje się udzielenie pomocy przez państwo. Środki przeznaczone na dofinansowanie zadań własnych samorządu przekazywane są w formie subwencji. Należy ją odróżnić od dotacji, gdyż w odróżnieniu od niej subwencja ma trwały charakter i względnie stałą wysokość. Cel, na który jest udzielana subwencja, jest określany ogólnie, co daje samorządom większą swobodę w rozdysponowaniu tych środków. Samorządy mają prawo dochodzenia do Skarbu Państwa wypłaty tych środków z budżetu państwa nawet na drodze sądowej, jeżeli zostało to zapisane w ustawie budżetowej. Za zadania oświatowe mają odpowiadać przede wszystkim jednostki samorządu terytorialnego i ich zadaniem jest zapewnienie środków na ten cel. Budżet państwa odgrywa tu rolę jedynie pomocniczą.
Podział subwencji
REKLAMA
Z punktu widzenia funkcjonowania oświaty bardzo ważna jest subwencja oświatowa. Wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala corocznie ustawa budżetowa. Podział kwoty 28 035 717 tys. zł na poszczególne rodzaje samorządu kształtuje się następująco: gminy 17 121 165 tys. zł, powiaty 10 321 174 tys. zł, województwa 593 378 tys. zł.
REKLAMA
Zakres zadań oświatowych realizowany przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, stanowiący podstawę do naliczenia subwencji na 2007 rok określony został na podstawie danych dotyczących liczby uczniów wykazanych w sprawozdaniach statystycznych GUS na rok szkolny 2006/2007 oraz danych dotyczących liczby nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego. W planowanej kwocie części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2007 uwzględniono wzrost - w stosunku do roku 2006 - wydatków bieżących szkół i placówek oświatowych dotowanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu: planowanego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli z uwzględnieniem skutków awansu zawodowego nauczycieli, skutków utworzenia dodatkowych etatów dla doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych oraz kontynuowania kształcenia w funkcjonujących od 1 września 2004 r. uzupełniających liceach ogólnokształcących dla młodzieży.
Z podziału ogólnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, planowanej na 2007 rok - 28 204 949 tys. zł - wyłączone zostało, zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, 0,6 proc. rezerwy w wysokości 169 230 tys. zł. Rezerwą części oświatowej subwencji ogólnej dysponuje minister finansów po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego. Podział rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej następuje nie później niż do dnia 30 listopada każdego roku. Środki z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej przekazuje jednostkom samorządu terytorialnego minister finansów. Pieniądze te zostaną podzielone między jednostki samorządowe, które złożą w Ministerstwie Edukacji odpowiednie wnioski. Opiniowaniem wniosków zajmuje się zespół edukacji Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Można się ubiegać o dofinansowanie różnych zadań oświatowych w ramach siedmiu kryteriów.
Podobnie jak w latach ubiegłych samorządy będą mogły ubiegać się o dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań w I półroczu roku budżetowego 2007 polegającego na zwiększeniu łącznej liczby uczniów w szkołach w stosunku do danych przyjętych do naliczenia algorytmem części oświatowej subwencji ogólnej na 2007 roku. Resort edukacji pomoże też samorządom, w których obiekty szkolne zostały zniszczone lub uszkodzone przez ogień, grad, uderzenie pioruna, huragan czy powódź.
4 KROKI
PROCEDURY TWORZENIA SZKOŁY PUBLICZNEJ PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
1. Przygotowanie aktu założycielskiego i projektu statutu, który jest uchwałą organu stanowiącego jednostki samorządowej i zawiera: określenie typu szkoły, nazwę szkoły, siedzibę szkoły, informację o stopniu organizacyjnym. W przypadku szkół podstawowych konieczne jest określenie obwodu, poprzez wskazanie nazw miejscowości, w miastach nazwy ulic lub ich części należących do jej obwodu.
2. Podjęcie uchwały przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego o utworzeniu nowej szkoły i nadaniu jej statutu.
3. Przesłanie aktu założycielskiego i statutu właściwemu kuratorowi oświaty oraz innym organom właściwym do sprawowania nadzoru pedagogicznego nad szkołą.
4. Zmiana uchwały rady gminy lub powiatu w sprawie planu sieci szkół publicznych realizujących obowiązek szkolny oraz ich obwodów, po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty.
ROLA ORGANÓW SAMORZĄDÓW
Zadania organu stanowiącego gminy, powiatu, województwa
n utworzenie zespołu obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkoły lub placówki, jak również zorganizowanie wspólnej obsługi administracyjnej
n ustanowienie aktu założycielskiego i nadanie szkole pierwszego statutu
n podejmowanie uchwał o likwidacji szkoły lub placówki
n podejmowanie uchwały o utworzeniu i przekształceniach podmiotowych szkół lub placówek
Zadania wójta, burmistrza, prezydenta miasta oraz zarządu i województwa
n bieżące zapewnianie warunków działania szkoły lub placówki
n organizowanie konkursu na dyrektora szkoły
n przyjmowanie dokumentacji zlikwidowanej szkoły lub placówki
n wykonywanie zamiast dyrektora kompetencji pracodawcy i przełożonego służbowego w stosunku do nauczycieli i innych pracowników przedszkola jednoodziałowego
Nowe kryterium to dofinansowanie kosztów związanych z wypłatą odpraw dla nauczycieli zwalnianych w trybie art. 20 Karty Nauczyciela, a także nauczycieli przechodzących na emeryturę na podstawie art. 88 Karty Nauczyciela. Nieprzekraczalny termin składania wniosków w tym przypadku to 10 września 2007 r. Przewidziano również dofinansowanie samorządów w zakresie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne oraz dofinansowanie remontów bieżących. Istnieje również możliwość dofinansowania innych zadań jednorazowych nieuwzględnionych w części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2007 (z wyłączeniem m.in. zadań o charakterze inwestycyjnym, urlopów dla poratowania zdrowia, dofinansowania wydatków związanych z odprawami dla zwalnianych nauczycieli oraz skutkami awansu zawodowego nauczycieli).
Dofinansowanie
Przykładowe możliwości uzyskania dofinansowania z Ministerstwa Edukacji Narodowej to dofinansowanie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne oddanych do użytku w okresie od 1 września do 31 grudnia 2006 r. lub w pierwszych trzech kwartałach 2007 r. w przypadku:
n pomieszczeń do nauki w nowo wybudowanych obiektach szkół i placówek oświatowych;
n nowych pomieszczeń do nauki pozyskanych w wyniku modernizacji lub adaptacji pomieszczeń niewykorzystywanych na cele dydaktyczne.
Dofinansowanie obejmie wyłącznie wydatki na zakup pomocy dydaktycznych i materiałów, które nie są klasyfikowane jako wydatki majątkowe. Jednostki samorządu terytorialnego nie mogą ubiegać się o dofinansowanie zakupu wyposażenia tych samych pomieszczeń w obiektach oświatowych, na wyposażenie których otrzymały dofinansowanie z 0,6 proc. rezerwy w 2006 roku. Nieprzekraczalny termin składania wniosków upływa:
n do dnia 30 kwietnia 2007 r. - I tura (dotyczy obiektów oddanych do użytku w okresie od 1 września do 31 grudnia 2006 r. oraz w pierwszym kwartale 2007 r.),
n do dnia 28 września 2007 r. - II tura (dotyczy obiektów oddanych do użytku w drugim i trzecim kwartale 2007 r.)
Dofinansowanie remontów
Dofinansowanie, o którym mowa, nie obejmuje refundacji wydatków poniesionych przez jednostki samorządu terytorialnego na remonty już wykonane. O dofinansowanie mogą ubiegać się wyłącznie jednostki samorządu, które:
n udokumentują konieczność przeprowadzenia remontów w obiektach oświatowych aktualnymi decyzjami lub nakazami organów nadzoru - państwowych inspekcji lub straży,
n zaplanowały środki własne w wysokości co najmniej 50 proc. wartości kosztorysowej remontu.
Nieprzekraczalny termin składania wniosków - upływa 30 kwietnia 2007 r.
Wypadki losowe
Pomoc jednostkom samorządu terytorialnego w przypadkach losowych (szkody spowodowane przez ogień, grad, uderzenie pioruna, huragan oraz będące następstwem powodzi, itp.), udzielana jest pod warunkiem, że:
n zdarzenie losowe miało miejsce w roku bieżącym (ewentualnie w IV kwartale roku ubiegłego),
n jednostka samorządu terytorialnego nie korzystała z pomocy na to samo zadanie w roku ubiegłym,
n jednostka samorządu terytorialnego zaplanowała środki własne w wysokości co najmniej 50 proc. wartości kosztorysowej remontu, pomniejszonej o odszkodowanie.
Wnioski rozpatrywane będą sukcesywnie. Ostateczny termin składania wniosków upływa dnia 30 października 2007 r.
Wypłata odpraw dla nauczycieli
Odpowiednie dofinansowanie przysługuje jednostkom samorządu terytorialnego, które zobowiązane są do wypłacenia odpraw nauczycielom zwalnianych w trybie art. 20 Karty Nauczyciela, a także przechodzących na emeryturę na podstawie art. 88 Karty Nauczyciela. Chodzi o przypadki zwalniania w wyniku całkowitej likwidacji szkoły (placówki), częściowej likwidacji szkoły (placówki) albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć. W przypadku tego dofinansowania nieprzekraczalny termin składania wniosków upływa dnia 10 września 2007 r.
Dotacje dla samorządu
Samorząd terytorialny może otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych, m.in.: z zakresu zadań inwestycyjnych szkół i placówek oświatowych; związanych z inicjatywami wspierającymi edukację na obszarach wiejskich, w tym na stypendia i pomoc materialną dla młodzieży wiejskiej, a także związanych z wdrażaniem reformy systemu oświaty, wyrównywaniem szans edukacyjnych oraz zapewnianiem kształcenia praktycznego.
Jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje na zadania objęte mecenatem państwa w dziedzinie kultury, w szczególności na dofinansowanie programów realizowanych przez instytucje filmowe i instytucje kultury, przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego w dniu 1 stycznia 1999 r.
Samorządy realizujące zadania z zakresu administracji rządowej, na mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej, otrzymują od tych organów dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia.
Z kolei jednostka samorządu terytorialnego realizująca zadania z zakresu działania innych jednostek samorządu terytorialnego, na mocy porozumień zawartych z tymi jednostkami, otrzymuje od tych jednostek dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia. Jednostka samorządu terytorialnego może udzielać dotacji innym jednostkom samorządu terytorialnego na dofinansowanie realizowanych przez nie zadań. Wysokość dofinansowania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący tej jednostki samorządu terytorialnego, która udziela dotacji.
Gminy i powiaty wykonujące zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami otrzymuje z budżetu państwa dotacje celowe w wysokości zapewniającej realizację tych zadań. Podziału tych dotacji celowych, na poszczególne jednostki samorządu terytorialnego dla gmin i powiatów, generalnie dokonuje wojewoda.
LICZBA NAUCZYCIELI
Z danych Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli (CODN) wynika, że w Polsce jest około 650 tys. nauczycieli; najliczniejszą grupę (ponad 50 proc.) stanowią nauczyciele mianowani.
4 KROKI
LIKWIDACJI I PRZEKSZTAŁCENIA SZKOŁY
1. Złożenie wniosku o opinię kuratora oświaty wraz z uchwałą o zamiarze likwidacji. Wniosek powinien być złożony co najmniej na sześć miesięcy przed terminem planowanej likwidacji (do końca lutego danego roku).
2. Do każdego wniosku o likwidację konieczne jest dołączenie uzasadnienia takiego procesu. Uzasadnienie powinno uwzględniać: n wskazanie szkoły lub szkół, w których dzieci będą kontynuowały naukę, n ustalenie obwodów tych szkół, n organizację dowożenia uczniów, n termin i sposób poinformowania rodziców o planowanej likwidacji szkoły.
3. Po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora organ prowadzący podejmuje uchwałę w prawie likwidacji szkoły.
4. Organ prowadzący szkołę przejmuje dokumentację zlikwidowanej szkoły publicznej, z wyjątkiem dokumentacji przebiegu nauczania, którą przejmuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny.
ZADANIA JEDNOSTEK SAMORZĄDOWYCH
Zadania samorządu wojewódzkiego:
n kreowanie regionalnej polityki oświatowej
n tworzenie różnych form współpracy z uczelniami wyższymi (samorząd wojewódzki jest uprawniony do wspierania finansowego uczelni oraz zamawiania konkretnych programów naukowych lub programów kształcenia kadr, może również wnioskować o założenie państwowej uczelni zawodowej na swoim terenie)
n dostosowywanie systemu doskonalenia do specyfiki i potrzeb regionu; prowadzenie placówek doskonalenia nauczycieli
n pełnienie funkcji organu nadzorującego wobec podległych szkół i placówek dydaktycznych
Zadania samorządu powiatowego to m.in.:
n przygotowywanie projektów strategii oświatowej powiatu
n ustalenie sieci szkół ponadgimnazjalnych
n nadzór nad działalnością szkół i placówek oświatowych w zakresie spraw administracyjnych i finansowych
n prowadzenie spraw związanych z wpisem do ewidencji i skreśleniem z ewidencji szkół i placówek oświatowych niepublicznych
n analiza arkuszy organizacyjnych szkół i placówek oświatowych
Zadania samorządu gminnego to m.in.:
n samodzielne ustalanie sieci publicznych przedszkoli i szkół podstawowych oraz gimnazjalnych, a także granice ich obwodów
n nadzór nad kontrolą spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki i prowadzenie w tym zakresie ewidencji dzieci i młodzieży w wieku od 3 do 18 lat
n współpraca z organami nadzoru pedagogicznego w zakresie określonym ustawą o systemie oświaty i wykonywanie zaleceń kuratora oświaty
n prowadzenie polityki kadrowej wobec dyrektorów szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, przedszkoli i placówek oświatowych
n opracowywanie wniosków w zakresie utrzymywania szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, przedszkoli i placówek oświatowych oraz zapewnienia im lokalnych i materialnych warunków do realizacji programów dydaktyczno-wychowawczych i innych zadań statutowych oraz likwidacji tych jednostek
Regulaminy wynagradzania nauczycieli
Zgodnie z przepisem art. 30 ust. 11 ustawy - Karta Nauczyciela podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli następuje w ciągu 3 miesięcy po ogłoszenia ustawy budżetowej, każdorazowo z wyrównaniem od dnia 1 stycznia danego roku. Mając na uwadze datę ogłoszenia ustawy budżetowej na 2007 rok (1 lutego 2007 r.) oznacza to, iż do 1 maja powinny zostać wydane regulaminy wynagradzania oraz zakończone wszystkie czynności związane z ustaleniem i wypłatą nowych wynagrodzeń. Regulamin podlega uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli. Uchwała przedkładana organowi nadzoru musi zawierać uzasadnienie oraz informację o uzgodnieniu regulaminu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli. Tak więc obecnie w samorządach jest czas, aby doprecyzowywać uzgodnienia ze związkami zawodowymi o ostatecznej wysokości płac, mając na uwadze minimalny charakter zarówno płacy zasadniczej, jak i średniego wynagrodzenia nauczyciela ogółem. Zgodnie z ustawą Karta Nauczyciela, o ostatecznych wysokościach wypłacanych wynagrodzeń nauczycielskich przesądzają organy prowadzące szkoły i placówki. Dokonują tego corocznie w oparciu o prawo do ustalania wysokości i szczegółowych zasad wypłacania:
n dodatków funkcyjnych,
n dodatku motywacyjnego,
n dodatku za warunki pracy.
Określając wynagrodzenie nauczycieli konieczne jest wzięcie pod uwagę:
n przewidywanej struktury zatrudnienia w danej jednostce samorządu terytorialnego,
n wszystkie pozostałe składniki wynagrodzenia, określone w art. 30 ust 1. ustawy - Karta Nauczyciela (w tym wynagrodzenie zasadnicze), każdorazowo w taki sposób, aby średnie wynagrodzenia ogółem odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, wynikającym ze wskaźników określonych w ustawie - Karta Nauczyciela i kwoty bazowej, ustalonej w ustawie budżetowej na 2007 rok.
Uchwała w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli jest aktem prawa miejscowego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 października 2005 r., sygn. akt III SA/Gd320/05) i podlega publikacji na zasadach i w trybie ogłaszania aktów prawa miejscowego.
Likwidacja szkoły
Każda szkoła publiczna, co do zasady, może być zlikwidowana z końcem roku szkolnego przez organ prowadzący szkołę, po zapewnieniu przez ten organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu, a także odpowiednio o tym samym lub zbliżonym profilu kształcenia ogólnozawodowego albo kształcącej w tym samym lub zbliżonym zawodzie. Organ prowadzący jest zobowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły: rodziców uczniów, właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu.
MINIMALNA PŁACA
W 2007 roku minimalna płaca zasadnicza brutto nauczycieli (o najwyższych kwalifikacjach - tytuł magistra plus przygotowanie pedagogiczne) na poszczególnych stopniach awansu wyniesie: 1218 zł dla nauczyciela stażysty (wzrost w stosunku do roku 2006 - o 58 zł); 1444 zł dla nauczyciela kontraktowego (wzrost o 69 zł); 1829 zł dla nauczyciela mianowanego (wzrost o 87 zł); 2195 zł dla nauczyciela dyplomowanego (wzrost - o 105 zł).
POMOC SOCJALNA DLA UCZNIÓW
Pomoc materialna ma charakter socjalny albo motywacyjny:
Świadczeniami pomocy materialnej o charakterze socjalnym są:
n stypendium szkolne;
n zasiłek szkolny.
Świadczeniami pomocy materialnej o charakterze motywacyjnym są:
n stypendium za wyniki w nauce lub za osiągnięcia sportowe;
n stypendium prezesa Rady Ministrów;
n stypendium ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania;
n stypendium ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Uczniowi może być przyznana jednocześnie pomoc materialna o charakterze socjalnym i motywacyjnym.
ŁUKASZ SOBIECH
PODSTAWA PRAWNA
n Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.).
n Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592 ze zm.).
n Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590 ze zm.).
n Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 nr 256, poz. 2572 ze zm.).
n Ustawa z dnia 26 stycznia 1992 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze. zm.).
n Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. nr 203, poz. 1966 ze zm.).
n Rozporządzenie ministra finansów z dnia 15 września 2006 r. w sprawie podziału części równoważącej subwencji ogólnej dla gmin na rok 2007 (Dz.U. nr 169, poz. 1205).
n Rozporządzenie ministra finansów z dnia 21 września 2006 r. w sprawie podziału części równoważącej subwencji ogólnej dla powiatów na 2007 r. (Dz.U. nr 169, poz. 1208).
n Rozporządzenie ministra finansów z dnia 19 września 2006 r. w sprawie podziału części regionalnej subwencji ogólnej dla województw na rok 2007 (Dz.U. nr 169, poz. 1206).
n Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w 2007 r. (Dz.U. nr 246, poz. 1799).
REKLAMA
REKLAMA