W jaki sposób ustala się wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu?

Zgodnie z art. 305[1] kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Jednocześnie w art. 305[2] § 2 kc jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu. W art. 305[4] kc wskazuje się zaś, że do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych. 

Zobacz: Kodeks cywilny

Ustalenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu jest operacją skomplikowaną, która w większości przypadków (zwłaszcza sporu co do wysokości tego wynagrodzenia) wymaga dopuszczenia operatu szacunkowego sporządzonego przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego. 

Pragnąc przybliżyć powyższe zagadnienie należy wskazać, że na wartość służebności przesyłu składa się: zmniejszenie wartości nieruchomości, równoznaczne ze szkodą trwałą oraz wynagrodzenie za dalsze korzystanie z nieruchomości w pasie ograniczonego sposobu korzystania (tzw. strefie ochronnej urządzenia infrastruktury technicznej). Wyliczenie powyższego wynagrodzenia następuje w oparciu o ustawę z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, a także – pomocniczo – Powszechne Krajowe , a w szczególności tymczasowa nota interpretacyjna nr V.8 „Zasady określania wartości szkód spowodowanych budową infrastruktury technicznej podziemnej i nadziemnej oraz tymczasowa nota IV.4 „Wycena ograniczonych praw rzeczowych”. 

Zobacz: Dobra i zła wiara przy czynności zasiedzenia

Przekładając to na język bardziej zrozumiały można przyjąć, że na wartość służebności przesyłu składa się zmniejszenie wartości nieruchomości oraz skapitalizowany, roczny czynsz najmu (dzierżawy), ustalony od zmniejszonej wartości nieruchomości – bowiem należy pamiętać, że ustalona służebność przesyłu jest tytułem prawnym dla przedsiębiorstwa przesyłowego do dalszego, nieograniczonego w czasie korzystania z nieruchomości. W przypadku lokalizacji urządzeń na nieruchomości przeznaczonej pod zainwestowanie (czyli działki przeznaczone pod zabudowę) wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu będzie uwzględniało zmniejszenie wartości całej nieruchomości lub jej części.