Zwolnienia lekarskie pod lupą. ZUS i pracodawcy skontrolowali tysiące pracowników

• Zwolnienia lekarskie: kontrola pracodawcy
• Zwolnienie lekarskie: kiedy kontroluje ZUS, a kiedy pracodawca?
• Kontrola zwolnień lekarskich

Regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa pomorskiego Krzysztof Cieszyński przekazał we wtorek, 17 czerwca 2025 r., że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na Pomorzu skontrolował w pierwszym kwartale tego roku 2560 przypadków wykorzystania zwolnień lekarskich. W ponad 10 proc. z nich wykazano nieprawidłowości w wykorzystywaniu zwolnień, co skutkowało utratą prawa do świadczenia. Łączna kwota cofniętych zasiłków przekroczyła 500 tys. zł. ZUS nie był jednak jedyną instytucją, która mogła to zrobić — zgodnie z przepisami, uprawnienie do kontroli mieli również pracodawcy.

Zwolnienia lekarskie: kontrola pracodawcy

Oprócz ZUS-u, również pracodawcy korzystali z przysługującego im prawa do sprawdzenia, czy pracownik właściwie wykorzystywał czas zwolnienia lekarskiego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami mogli oni kontrolować pracownika nie tylko pod kątem jego obecności w domu, ale także tego, czy nie podejmował w tym czasie pracy zarobkowej albo nie angażował się w inne aktywności, które mogłyby utrudnić powrót do zdrowia. Pracownika można było skontrolować niezależnie od tego, czy na zwolnieniu widniała adnotacja „chory powinien leżeć” czy „chory może chodzić”. W przypadku zwolnień „na opiekę” sprawdzano, czy w rodzinie nie ma osób, które mogłyby przejąć obowiązki opiekuńcze — wyjątek stanowiła opieka nad dzieckiem do 2. roku życia.

Pracodawcy zwracali uwagę zwłaszcza na pracowników, którzy często korzystali z krótkich zwolnień, zmieniali lekarzy lub już wcześniej niewłaściwie wykorzystywali zwolnienia lekarskie. Informacje o nowych e-ZLA otrzymywali na bieżąco przez platformę PUE ZUS.

Zwolnienie lekarskie: kiedy kontroluje ZUS, a kiedy pracodawca?

Jeśli wynagrodzenie chorobowe wypłacał pracodawca (czyli z własnych środków, np. przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy), miał on prawo samodzielnie przeprowadzić kontrolę. W przypadku zasiłków wypłacanych przez ZUS – to, kto przeprowadzał kontrolę, zależało od wielkości firmy. Jeżeli do ubezpieczenia chorobowego było zgłoszonych mniej niż 20 osób, kontrolę wykonywał ZUS (na wniosek pracodawcy). Firmy zatrudniające powyżej 20 osób mogły kontrolować samodzielnie.

Kontrola zwolnień lekarskich

Kontrole mogły się odbywać w miejscu zamieszkania (stałym lub czasowym), miejscu pracy albo w innym wskazanym miejscu. Gdy pracownika nie zastano, konieczne było powtórzenie kontroli i uzyskanie wyjaśnień. Ich brak lub odmowa współpracy mogły skutkować uznaniem, że zwolnienie było wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości sporządzano protokół. Jeśli pracownik nie wniósł do niego zastrzeżeń, dokument ten stanowił podstawę do pozbawienia prawa do świadczenia za cały okres zwolnienia.

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź