REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są zasady dziedziczenia majątku przez gminy

Łukasz Sobiech

REKLAMA

REKLAMA

Gmina jako spadkobierca ustawowy zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego dziedziczy jako jeden z ostatnich podmiotów. Po niej jest już tylko Skarb Państwa. Gmina jako spadkobierca ustawowy nie może odrzucić spadku, nie składa również oświadczenia o jego przyjęciu, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

Przewidziana została sytuację, kiedy brakuje małżonka i innych krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy, a spadkodawca nie pozostawił testamentu. W takim przypadku dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Dopiero wtedy, gdy nie uda się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce albo gdy ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

REKLAMA

Zasady dziedziczenia

REKLAMA

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Zanim spadek będzie dziedziczyła gmina, trzeba wziąć pod uwagę, że kodeks cywilny ustanawia trzy grupy spadkobierców ustawowych. Pierwszeństwo w dziedziczeniu mają dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Osoby te dziedziczą w częściach równych, jednak część przypadająca małżonkowi nie może być niższa niż 1/4 całości spadku. Gdyby zdarzyło się tak, że dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego dzieciom w częściach równych, a gdy te nie żyją - dalszym zstępnym (np. wnukom).

Drugi krąg spadkobierców to małżonek spadkodawcy, rodzice i rodzeństwo. Osoby te mają szansę na dziedziczenie dopiero wtedy, gdy nie ma zstępnych. Sytuacja małżonka jest w tym przypadku zdecydowanie korzystniejsza, gdyż jego udział spadkowy wynosi połowę spadku. Natomiast udział przypadający każdemu z rodziców (jeśli dziedziczą w zbiegu z rodzeństwem spadkodawcy) wynosi 1/4 część tego, co przypada łącznie dla rodziców i rodzeństwa. Jeśli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada po połowie drugiemu z rodziców i rodzeństwu spadkodawcy. Będzie tak również wtedy, gdy małżeństwo rodziców spadkodawcy zostało rozwiązane przez rozwód. Pozostała część spadku przypada w częściach równych rodzeństwu.

Jeśli otwarcia spadku nie dożyło któreś z rodzeństwa spadkodawcy, ale pozostawiło zstępnych, a więc dzieci lub wnuki, to udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego zstępnym.

Może zdarzyć się i tak, że do spadku powołani zostaną obok małżonka tylko rodzice albo tylko rodzeństwo. Wówczas dziedziczą oni w częściach równych to, co przypada łącznie dla rodziców i rodzeństwa. W tym przypadku małżonek dziedziczy również połowę spadku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce zdarzają się sytuacje, kiedy zmarły nie pozostawia ani dzieci, ani małżonka. W takim przypadku cały spadek przypada jego rodzicom, rodzeństwu i zstępnym rodzeństwa (oczywiście w odpowiednich proporcjach).

 

Gmina zamiast wujków

Trybunał Konstytucyjny 4 września 2007 r. (sygn. akt P 19/07) uznał, że przepis powołujący do spadku gminę w sytuacji, gdy otwarcia spadku dożyło rodzeństwo rodziców spadkodawcy, jest zgodny z Konstytucją RP. Kodeks cywilny przewiduje bowiem możliwość dziedziczenia przez dzieci rodzeństwa, a więc siostrzeńców i bratanków. Natomiast zasada ta nie działa w drugą stronę. W konsekwencji, mimo że przykładowo żyją wujkowie i ciotki (ewentualnie stryjowie), majątek zmarłego przechodzi i tak na gminę. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, nie ma sformułowanych ścisłych i jednoznacznych norm pozwalających na określenie kręgu, kolejności powołania do spadku i wysokości udziałów spadkobierców ustawowych. Pozostawia w tym zakresie ustawodawcy swobodę. Trybunał podkreślił jednak, że powinien on respektować przede wszystkim zakaz ukrytego wywłaszczenia. Chociaż można założyć istnienie dyrektywy zaliczenia do kręgu spadkobierców ustawowych najbliższych krewnych i małżonka spadkodawcy, to jednocześnie na poziomie konstytucyjnym nie można wyznaczyć stopnia pokrewieństwa czy powinowactwa, uzasadniającego konieczne zaliczenie do tego kręgu. Konstytucja chroni prawa nabyte w drodze dziedziczenia, nie przesądzając jednak, kto w konkretnej sytuacji prawa te nabywa.

Ostatnie zamieszkanie

Przepisy wskazują, która gmina jest właściwa do dziedziczenia po spadkodawcy, gdy brakuje małżonków innych krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy lub nie ma testamentu Zgodnie z art. 935 par. 3 dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. O wyborze tego kryterium zadecydowały przede wszystkim stosunki łączące mieszkańca jako członka lokalnej społeczności z daną gminę. Gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy przypada cały spadek. Dziedziczy więc ona również prawa do nieruchomości lub na nieruchomości położonej na obszarze innej gminy. Jeżeli spadkodawca miał ostatnie miejsce zamieszkania za granicą, ale nie sposób ustalić jego ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu. Gmina lub Skarb Państwa jako spadkobiercy ustawowi (inaczej niż gdy są spadkobiercami testamentowymi) nie mogą spadku odrzucić, nie składają oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Gmina lub Skarb Państwa jako spadkobiercy ustawowi nie mogą też być wyłączeni od dziedziczenia na podstawie testamentu negatywnego. Spadkodawca, który nie chce dopuścić do dziedziczenia po nim gminy swego ostatniego miejsca zamieszkania, może przykładowo w testamencie wyznaczyć spadkobiercą (testamentowym) inną gminę lub Skarb Państwa. Warto pamiętać, że testament negatywny, wyłączający od dziedziczenia ustawowego gminę ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, nie doprowadzi do zastąpienia dziedziczenia gminy dziedziczeniem Skarbu Państwa, lecz będzie nieważny.

Autopromocja

 

Skład spadku

REKLAMA

Spadek to ogół praw i obowiązków zmarłego, który przechodzi z chwilą śmierci na spadkobiercę. W skład spadku wchodzą prawa i obowiązki majątkowe, których podmiotem był zmarły w chwili śmierci. Do spadku wchodzą przede wszystkim własność rzeczy (albo udział we współwłasności), prawa i obowiązki wynikające z umów, których podmiotem był zmarły (na przykład roszczenie o wypłatę zaległego wynagrodzenia), roszczenie o zapłatę zaległych rat czy obowiązek umożliwienia małżonkowi i innym osobom bliskim spadkodawcy korzystania z mieszkania i urządzenia domowego przez trzy miesiące od dnia otwarcia spadku itp.

Z kolei do spadku nie należą w żadnym przypadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą (na przykład prawo do renty, alimenty, służebności osobiste), a także te prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (na przykład kwoty złożone na rachunku bankowym i objęte dyspozycją na wypadek śmierci). Do spadku nie zalicza się również praw i obowiązków wynikających ze stosunków karnoprawnych, administracyjnych czy na przykład związanych z postępowaniem podatkowym, dóbr osobistych, obowiązków majątkowych związanych ściśle z osobą zmarłego (będą to na przykład obowiązki wynikające z umowy o dzieło, której wykonanie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zlecenie).

TESTAMENT I DZIEDZICZENIE USTAWOWE

Zasadą jest dziedziczenie na podstawie testamentu. Dopiero wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu albo gdy osoby powołane do dziedziczenia nie chcą lub nie mogą - z różnych względów - być spadkobiercami, ma miejsce dziedziczenie ustawowe.

KOLEJNOŚĆ DZIEDZICZENIA

• małżonek,

• zstępni,

• rodzice,

• rodzeństwo,

• zstępni rodzeństwa,

• gmina,

• Skarb Państwa.

ŁUKASZ SOBIECH

lukasz.sobiech@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z zm.).

• Ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).

• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 września 2007 r. (sygn. akt P 19/07).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Cząstkowy raport komisji ds. rosyjskich wpływów: W czasie rządów D.Tuska Służba Kontrwywiadu Wojskowego uległa wpływom Rosji

    Służba Kontrwywiadu Wojskowego uległa wpływom Rosji. Zaistniał rosyjski wpływ na polski kontrwywiad. Korzystając ze zgody premiera D. Tuska na współpracę podpisano porozumienie między SKW i FSB - to główne tezy cząstkowego raportu Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022 przedstawione przez jej członków w środę 29 listopada 2023 r. na konferencji prasowej.

    Rząd Tuska już 11 grudnia? Marszałek Hołownia: tego dnia M. Morawiecki wygłosi expose i będzie głosowanie nad wotum zaufania

    W dniu 11 grudnia o godzinie 10 premier M. Morawiecki wygłosi expose; ok. godz. 15 powinno nastąpić głosowanie nad wotum zaufania dla rządu - powiedział 29 listopada 2023 r. marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Następnie, jak wyjaśnił, ogłosi przerwę, w której będzie oczekiwał na zgłoszenie kandydatur na premiera w drugim konstytucyjnym kroku.

    Rząd ostrzega przed "zaświadczeniami na druku MEN/MEiN". Ministerstwo nie wydaje takich dokumentów na potwierdzenie kwalifikacji po kursach

    Zaświadczenie o ukończeniu kursu jest wydawane przez organizatora kursu i potwierdza wyłącznie uczestnictwo w danym kursie, nie zaświadcza o uzyskanych efektach kształcenia i kwalifikacjach - informuje MEiN. 

    Zamrożenie cen prądu, gazu i ciepła do połowy 2024 roku na koszt Orlenu? D.Obajtek: dziś opozycja powoduje spadek wartości Orlenu o ponad 5,5 mld zł

    29 listopada 2023 r. na platformie X prezes Orlenu Daniel Obajtek napisał: - Najpierw opozycja atakowała fuzje, potem zapowiadała rozbijanie koncernu, a dziś powoduje spadek wartości Orlenu o ponad 5,5 mld zł. Odniósł się w ten sposób do doniesień medialnych, że zamrożenie cen prądu, gazu i ciepła dla gospodarstw domowych do połowy 2024 roku odbędzie się na koszt Orlenu.

    REKLAMA

    Jak przechowywać leki? Jak je prawidłowo przyjmować? Czym jest wielolekowość?

    W ramach "Środy z Profilaktyką" NFZ przypomniał, jak prawidłowo przechowywać i przyjmować leki oraz przybliżył temat wielolekowości. Co trzeci Polak po 65. roku życia przyjmuje wiele leków oraz suplementów diety jednocześnie.

    Przyznanie świadczenia wspierającego – 32 obszary codziennego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej [rozporządzenie, test 32 czynności]

    Ocena 32 czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej.

    Jest rozporządzenie w sprawie ustalania poziomu potrzeby wsparcia. Dz.U. poz. 2581 [świadczenie wspierające, osoby niepełnosprawne, PDF]

    Rozporządzenie reguluje szczegóły przyznawania punktów osobom niepełnosprawnym przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

    Czy umowa o dożywocie wyklucza świadczenie pielęgnacyjne?

    Fakt istnienia umowy o dożywocie zawartej między osobą wymagającą opieki a jedną z osób wskazanych przez ustawodawcę jako ta, której potencjalnie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, nie ma wpływu na ocenę spełniania przez inną z tych osób przesłanek uprawniających do świadczenia pielęgnacyjnego. Taką tezę postawił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku. 

    REKLAMA

    MRiRW: lista firm importujących zboże z Ukrainy

    Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi udostępnia listę firm importujących zboże z Ukrainy.

    Antysemityzm w Europie Zachodniej. Tysiące przypadków od 7 października 2023 r. Francja, Niemcy, Belgia

    Mnożą się doniesienia o wzroście liczby zdarzeń antysemickich we Francji, Niemczech, Belgii i innych państwach Europy Zachodniej po 7 października 2023 r., czyli od ostatniego ataku Hamasu na Izrael.

    REKLAMA