REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Karanie za wykroczenia wyborcze i tryb postępowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sebastian Kowalski

REKLAMA

Zdecydowana większość wykroczeń wyborczych stypizowanych w przepisach ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw jest zagrożona karą grzywny.

W większości przypadków ustawodawca poprzestał na wskazaniu, że sprawcy grozi kara grzywny – tak jest w odniesieniu do wykroczeń:

REKLAMA

1)    niedozwolonej agitacji (art.199-199b o.w.g.),

2)    naruszenia ciszy wyborczej (art.201 o.w.g.),

3)    niedopełnienia obowiązku gromadzenia środków finansowych na rachunku bankowym (art.202f ust.1 o.w.g.),

4)    zaniechania zgłoszenia zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego (art.202f ust.2 o.w.g.),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5)    pobrania opłatę za głosowanie przez pełnomocnika (art.202l o.w.g.).

W tych to przypadkach grzywnę wymierza się na zasadach ogólnych, wskazanych w kodeksie wykroczeń, to jest w wysokości od 20 do 5000 złotych (art.42 §1 k.w.).

W przypadku wykroczenia polegającego na przekazaniu środków finansowych lub wartości niepieniężnych jednego komitetu na rzecz innego komitetu wyborczego grzywna wynosi od 1000 do 10000 złotych (art.202d o.w.g.).

Natomiast najsurowiej karane jest wykroczenie polegające na udzieleniu pełnomocnictwa do głosowania w zamian za jakąkolwiek korzyść majątkową lub osobistą – jest ono zagrożone karą aresztu albo grzywny (art. 202m o.w.g.).

Grzywna jest karą najczęściej wymierzaną za wykroczenia. Wymierzając grzywnę, sąd bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

REKLAMA

Po uprawomocnieniu się orzeczenia nakładającego grzywnę podlega ona wykonaniu w drodze egzekucji. Jeżeli egzekucja grzywny w kwocie przekraczającej 500 złotych okaże się bezskuteczna, można - po wyrażeniu zgody przez ukaranego - zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną, określając jej rodzaj i czas trwania. Jeżeli jednak ukarany nie wyrazi zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej albo mimo wyrażenia zgody jej nie wykona, można orzec zastępczą karę aresztu, przyjmując jeden dzień aresztu za równoważny grzywnie od 20 do 150 złotych, przy czym kara zastępcza nie może przekroczyć 30 dni aresztu. Od zastępczej kary aresztu sprawca może być uwolniony w każdym czasie przez wpłacenie kwoty pieniężnej przypadającej jeszcze do uiszczenia (art.27 §1 k.w.). Jeżeli grzywna została uiszczona w części, karę zastępczą zmniejsza się w sposób odpowiadający stosunkowi kwoty zapłaconej w wysokości grzywny.

Kara aresztu jest wymierzana rzadko; wymierza się ją w dniach – od 5 do 30 dni (art.19 k.w.). Karę tę powinno się stosować wtedy dopiero, gdy wymierzenie innej kary nie spełniłoby żadnego celu karania. Najczęściej jest ona wymierzana w stosunku do sprawców zdemoralizowanych, którzy popełniają wykroczenia o bardzo dużym ładunku społecznej szkodliwości albo też popełniają wykroczenie kolejny raz.

Wykonanie kary aresztu można warunkowo zawiesić, jeżeli ze względu na okoliczności popełnienia wykroczenia, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz jego zachowanie się po popełnieniu wykroczenia należy przypuszczać, że pomimo niewykonania kary nie popełni on nowego podobnego przestępstwa lub wykroczenia, przy czym dobrodziejstwa tego zasadniczo nie stosuje się do sprawcy, który w ciągu 2 lat przed popełnieniem wykroczenia był już karany za podobne przestępstwo lub wykroczenie.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który nie może być krótszy niż 6 miesięcy i nie może przekroczyć roku. Okres próby biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia (art. 42 §2 k.w.).

Tryb postępowania przed sądem

Do postępowania w sprawach o wykroczenia wyborcze zawarte w ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw stosuje się przepisy Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (dalej: k.p.s.w.). Postępowanie w sprawach o wykroczenia wyborcze nie biegnie zatem jakimś szczególnym trybem w porównaniu do postępowań dotyczących popełniania innych wykroczeń.

Postępowanie sądowe wszczyna wniosek o ukaranie składany przez organ uprawniony do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w danej sprawie (art. 57 §1 k.p.s.w.).

REKLAMA

Oskarżycielem publicznym jest Policja i to ten organ państwowy składa w sądzie wniosek o ukaranie (art.17 §1 k.p.s.w.). Dlatego też mając wiedzę o popełnionym wykroczeniu wyborczym to właśnie Policję powinno się o tymże zawiadamiać w pierwszej kolejności.

Niezależnie od tego w każdej sprawie wniosek o ukaranie może złożyć prokurator stając się w ten sposób oskarżycielem publicznym lub może wstąpić do postępowania wszczętego na podstawie wniosku o ukaranie wniesionego przez innego oskarżyciela (np. Policję). Kiedy prokurator bierze udział w sprawie jako oskarżyciel publiczny, wyłączony jest w tej sprawie udział innego oskarżyciela publicznego (art.18 §§1-3 k.p.s.w.).

Osoba przeciwko której wniesiono wniosek o ukaranie w sprawie o wykroczenie jest obwinionym (art.20 §1 k.p.s.w.).

Postępowanie przed sądem w sprawach o wykroczenia  z zasady toczy się w postępowaniu przyspieszonym (art. 89-92 k.p.s.w.) albo nakazowym (art. 93-94 k.p.s.w.), a dopiero, gdy brak ku temu przesłanek dochodzi do rozpoznaniu sprawy w  postępowaniu zwyczajnym, a więc na rozprawie (art.2 §1a k.p.s.w.).

Ponadto, w trybie zwyczajnym rozpoznaje się też sprawy po wniesieniu sprzeciwu od wyroku nakazowego (art. 94 §1 k.p.s.w. w zw. z art. 506 §3 k.p.k.). Możliwość orzekania w trybie nakazowym zależy od decyzji sądu bez względu na stanowisko oskarżyciela występującego z wnioskiem o ukaranie. Natomiast w trybie przyspieszonym orzeka się w razie spełnienia przesłanek wskazanych w  art. 90-91 k.p.s.w., które w zasadzie nie występują w sprawach o wykroczenia wyborcze.

W postępowaniu nakazowym sąd orzeka na posiedzeniu bez udziału stron, jeżeli okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości, a nadto poprzestaje się na wymierzeniu grzywny (art. 93 §§1-3 k.p.s.w.).

W doktrynie słusznie podnosi się, że do trybu nakazowego powinno się sięgać wówczas, gdy sąd ma zastosować kary i środki stosunkowo łagodne, gdyż w przeciwnym razie obwiniony zapewne złoży sprzeciw od wyroku nakazowego, a to spowoduje konieczność przeprowadzenia postępowania przed sądem w trybie zwyczajnym, którego wniesienie wydłuży tylko procedowanie (T.Grzegorczyk „Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz.”, Dom Wydawniczy ABC, 2005r., komentarz do art. 93).

Odpis wyroku nakazowego doręcza się oskarżycielowi, a obwinionemu i jego obrońcy - wraz z odpisem wniosku o ukaranie (art.94 k.p.s.w. w zw. z art.505 zd.1 k.p.s.w.). Oskarżonemu i oskarżycielowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do sądu, który wydał wyrok nakazowy, w terminie 7 dni od doręczenia tego wyroku.

W razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc, a sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych. Sąd rozpoznający sprawę po wniesieniu sprzeciwu nie jest związany treścią wyroku nakazowego, który utracił moc (art.94 §1 k.p.s.w. w zw. z art.506 §1, §3 i §6 k.p.k.). Natomiast wyrok nakazowy, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw cofnięto, staje się prawomocny (art.94 §3 k.p.s.w.).

Postępowanie zwyczajne ma miejsce najczęściej w następstwie powzięcia przez sąd wątpliwości co do okoliczności czynu i winy obwinionego, co wyklucza możliwość zakończenia sprawy wyrokiem nakazowym albo w następstwie skutecznego wniesienia sprzeciwu od wyroku nakazowego. W postępowaniu tym sąd z zasady rozpoznaje sprawy na rozprawie, aczkolwiek w niektórych przypadkach postępowanie kończy się na posiedzeniu (art.60 k.p.s.w.).

Udział obwinionego w rozprawie nie jest konieczny i jeśli został on zawiadomiony o rozprawie, to ta może się toczyć, chyba że sąd lub prezes sądu zdecyduje inaczej (art.65 §3 k.p.s.w.).

W razie nieusprawiedliwionej nieobecności obwinionego, któremu doręczono wezwanie na rozprawę, przeprowadza się rozprawę zaocznie, chociażby nie był on przesłuchany w toku czynności wyjaśniających, chyba że sąd uzna udział obwinionego za konieczny i rozprawę odroczy, po ewentualnym przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w szczególności po przesłuchaniu świadków, którzy stawili się na rozprawę (art.71 §4 k.p.s.w.).

Obwiniony, który stawił się na rozprawie może złożyć wyjaśnienia, jeżeli przyznaje się do winy, a jego wyjaśnienia nie budzą wątpliwości, można nie przeprowadzać dalszych dowodów, w razie gdy żadna z obecnych stron temu się nie sprzeciwia (art.72 k.p.s.w.). Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania na rozprawie obwiniony może złożyć wniosek o skazanie go w określony sposób bez przeprowadzania postępowania dowodowego (art.73 k.p.s.w.). Jeżeli wniosku takiego nie złożył albo nie został on uwzględniony, sąd przeprowadza postępowanie dowodowe, po czym wydaje wyrok.

mgr Sebastian Kowalski - sędzia Sądu Rejonowego w Wałbrzychu,
doktorant w Katedrze Kryminologii i Prawa Karnego Gospodarczego
Uniwersytetu Wrocławskiego

Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw - tekst jednolity - Dz. U. z 2010 r., Nr 176, Poz. 1190 >>

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rządowy program "Moc Małych Społeczności". Do podziału 70 mln zł. Nabór wniosków do 9 czerwca 2025 r.

W piątek, 16 maja 2025 r. rozpoczął się nabór wniosków w ramach „Rządowego Programu wsparcia organizacji pozarządowych Moc Małych Społeczności”. Adresowany jest do NGOsów działających w mniejszych miastach oraz na terenach wiejskich.

Konkurs "Aktywny Senior 2025". Wnioski o dofinansowania można składać do 11 czerwca 2025 r.

12 maja 2025 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło nabór wniosków do zadania Aktywny Senior w ramach programu Aktywność dla Każdego. Wnioski o dofinansowania w ramach konkursu "Aktywny Senior 2025" można składać do 11 czerwca 2025 r.

Duży ruch na Okęciu. Lotnisko od początku roku odprawiło ponad 6,6 mln podróżnych

Lotnisko Chopina jest na granicy przepustowości. Od stycznia do końca kwietnia br. odprawiło już ponad 6,6 mln podróżnych, podczas gdy w tym samym okresie w ubiegłym roku było to prawie 5,9 mln osób. Dokąd latamy najczęściej?

Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

REKLAMA

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

REKLAMA

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

REKLAMA