Imprezy masowe: organizacja i wydawanie zezwoleń

W czasie letnich miesięcy i wakacji odbywa się dużo imprez i festiwali, których częstym organizatorem lub współorganizatorem są władze samorządowe. Jest to również czas na organizowanie wszelkiego rodzaju imprez promocyjnych przez przedsiębiorców. Tak więc właśnie teraz szczególnego znaczenia nabiera sprawa bezpieczeństwa takich przedsięwzięć. Na organach wydających zezwolenie na odbycie się imprezy masowej spoczywa w pierwszej kolejności odpowiedzialność za to, czy impreza taka odbyła się bez żadnych zakłóceń i zagrożenia dla bezpieczeństwa jej uczestników. Dlatego też wójt, burmistrz czy prezydent miasta zawsze muszą dołożyć jak największej staranności przy ocenie, czy organizator imprezy spełnia wszelkie wymagania, aby impreza była bezpieczna dla jej uczestników. Niejednokrotnie to same jednostki samorządowe lub ich organy są organizatorami imprez masowych i wówczas ich, jak każdego innego organizatora, obowiązują określone przez przepisy wymagania.

Impreza o charakterze masowym

Bezpieczeństwo imprezy masowej polega na spełnieniu przez organizatora imprezy wymogów w zakresie bezpieczeństwa osób obecnych na imprezie w czasie jej trwania, ochrony porządku publicznego, zabezpieczenia pod względem medycznym, a także stanu technicznego obiektów budowlanych wraz ze służącymi tym obiektom instalacjami i urządzeniami technicznymi, w szczególności przeciwpożarowymi i sanitarnymi.

Impreza masowa, zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie imprez masowych, to impreza sportowa, artystyczna lub rozrywkowa, na której liczba miejsc dla osób na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej wynosi nie mniej niż 1 tys., a w przypadku hali sportowej lub innego budynku umożliwiającego przeprowadzenie imprezy nie mniej niż 300.

Nie są imprezami masowymi, w rozumieniu niniejszej ustawy, imprezy odbywające się w teatrach, operach, operetkach, filharmoniach, kinach, muzeach, bibliotekach, domach kultury i galeriach sztuki, a także imprezy organizowane w placówkach oświatowych, imprezy sportowe organizowane wyłącznie dla sportowców niepełnosprawnych, imprezy organizowane w ramach współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży oraz imprezy rekreacyjne.

Przepisy ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych nie mają zastosowania do imprez masowych nieodpłatnych organizowanych na terenach zamkniętych będących w trwałym zarządzie jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez: ministra obrony narodowej, ministra sprawiedliwości oraz ministrów właściwych: do spraw wewnętrznych, do spraw oświaty i wychowania, do spraw szkolnictwa wyższego oraz do spraw kultury fizycznej i sportu, jeżeli jednostki te są organizatorami imprezy masowej.

Obowiązki organizatora

Organizator imprezy masowej musi zapewnić bezpieczeństwo osobom obecnym na imprezie oraz porządek podczas trwania imprezy. Organizator imprezy masowej zapewnia:

• spełnienie wymogów określonych w przepisach prawa budowlanego, sanitarnych i przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej;

• służbę porządkową i informacyjną odpowiednio wyszkoloną i wyposażoną, wyraźnie wyróżniającą się elementami ubioru oraz powołuje kierownika do spraw bezpieczeństwa kierującego tymi służbami;

• pomoc medyczną oraz zaplecze higieniczno-sanitarne;

• drogi ewakuacyjne oraz drogi umożliwiające dojazd pojazdom służb ratowniczych i Policji;

• warunki zorganizowania łączności pomiędzy podmiotami biorącymi udział w zabezpieczeniu imprezy;

• sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz środki gaśnicze niezbędne przy zabezpieczeniu działań ratowniczo-gaśniczych;

• w razie potrzeby pomieszczenie dla służb kierujących zabezpieczeniem.

Organizator imprezy masowej musi udostępnić uczestnikom imprezy masowej regulamin obiektu lub regulamin imprezy masowej.Organizator imprezy masowej, w uzgodnieniu z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej, określa szczegółowe zasady postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w obiekcie, w którym planuje się przeprowadzenie imprezy.

Organizator powinien zapewnić również identyfikację osób biorących udział w masowej imprezie sportowej o podwyższonym ryzyku organizowanej na stadionie lub w hali sportowej. Zakres przetwarzanych danych mających na celu identyfikację osób biorących udział w imprezach, o których mowa, obejmuje imię i nazwisko oraz numer PESEL lub numer dokumentu potwierdzającego tożsamość.

Dane, o których mowa, przechowywane są przez trzy miesiące od dnia, w którym odbyła się masowa impreza sportowa o podwyższonym ryzyku organizowana na stadionie lub w hali sportowej.

Zabezpieczenie przy udziale Policji

Organizator imprezy masowej może zawrzeć z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) Policji porozumienie o odpłatnym udziale Policji w zabezpieczeniu podczas przeprowadzania imprezy masowej bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Porozumienie, o którym mowa, jest zawierane po wyrażeniu zgody przez właściwego miejscowo komendanta wojewódzkiego Policji i powinno w szczególności określać sposób zabezpieczenia przez Policję bezpieczeństwa i porządku publicznego, kwotę odpłatności uiszczanej na rzecz Policji przez organizatora imprezy masowej, zasady i tryb nadzoru Policji nad działalnością służb porządkowej i informacyjnej oraz kierownika do spraw bezpieczeństwa.

Kwotę odpłatności ustala się przy uwzględnieniu określonych w ustawie z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2002 r. nr 7, poz. 58, ze zm.) zasad przyznawania dodatkowego wynagrodzenia za udział w zabezpieczeniu podczas imprezy masowej bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Zezwolenie na imprezę

Organizator imprezy masowej, nie później niż na 14 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy, jest obowiązany wystąpić do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce przeprowadzenia imprezy, z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej.

PRZYKŁAD

DYSKOTEKA JAK IMPREZA MASOWA

Decyzją zarządu powiatu na podstawie art. 104, art. 10 par. 2 k.p.a. i art. 13a ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych wprowadzono zakaz przeprowadzania przez Pawła W. imprez masowych w obiekcie położonym w miejscowości L. Od takie decyzji zostało wniesione odwołanie.

W uzasadnieniu przedmiotowej decyzji wskazano, że do zarządu powiatu wpłynął wniosek prokuratora rejonowego o wprowadzenie zakazu przeprowadzania imprez masowych w budynku położonym w L. do odwołania. Na podstawie pisma komendanta powiatowego Policji stwierdzono, że z zebranego przez Policję materiału dowodowego wynika, iż w pomieszczeniach dyskoteki F. odbywają się imprezy o charakterze masowym (...). W organizowanych imprezach brało udział od 1 do 2 tys. osób. Stwierdzono przypadki pobicia uczestników i włamań do samochodów zaparkowanych na placu organizatora. Jednocześnie nie występowano z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce przeprowadzenia imprezy. Samorządowe kolegium odwoławcze utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Ostatecznie sprawa trafiła do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Skoro ustawodawca w art. 3 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych wprowadził definicję - legalna impreza masowa, to pragnął, by każdy posługiwał się pojęciem - impreza masowa w takim właśnie znaczeniu. Z kolei w art. 3a ustawodawca wskazał, że nie są imprezami masowymi, w rozumieniu niniejszej ustawy, m.in. imprezy odbywające się w teatrach, operach, operetkach, filharmoniach, kinach, muzeach, bibliotekach, domach kultury i galeriach sztuki, a także imprezy organizowane w placówkach oświatowych.

Skoro zatem ustawodawca użył dwóch różnych znaczeniowo pojęć w dwóch różnych przepisach, a imprezy rekreacyjne umieścił w katalogu wyłączeń (art. 3a ustawy) w stosunku do wszelkich imprez masowych, w tym rozrywkowych (których definicję legalną zawarł w art. 3 pkt 1 ustawy), to nie sposób przyjąć, by masowa impreza rozrywkowa (jaką jest dyskoteka) podlegała wyłączeniu jako impreza rekreacyjna, skoro takową nie jest.

Wniosek: Masowa impreza rozrywkowa, jaką jest dyskoteka w świetle art. 3 pkt 1 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. z 2001 r. nr 120, poz. 1298 ze zm.), nie jest imprezą rozrywkową w rozumieniu art. 3a tej ustawy - na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 17 maja 2005 r., II SA/Po 773/03.

Organizator imprezy masowej, nie później niż 14 dni przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej, powinien zwrócić się do właściwych miejscowo komendantów powiatowych (miejskich) Policji i Państwowej Straży Pożarnej, kierownika jednostki organizacyjnej pomocy doraźnej (pogotowia ratunkowego) i państwowego inspektora sanitarnego o wydanie przez nich opinii, które muszą być dołączone do wniosku o zezwolenie na imprezę.

Właściwi miejscowo komendanci powiatowi (miejscy) Policji i Państwowej Straży Pożarnej wydają opinię na podstawie oceny zagrożeń oraz przedłożonej przez organizatora imprezy dokumentacji i informacji, taki jak m.in.:

• graficzny, wraz z opisem, plan obiektu lub terenu, na którym ma być przeprowadzona impreza masowa,

• regulamin obiektu wraz z informacją o sposobie udostępnienia go uczestnikom imprezy masowej;

• program i regulamin imprezy masowej, ewentualnie terminarz imprez masowych odbywających się według ustalonego terminarza lub według ustalonych zasad wraz z informacją o sposobie udostępnienia ich uczestnikom imprezy masowej;

• informacja o liczbie miejsc dla osób w obiekcie lub na terenie, gdzie impreza masowa będzie zorganizowana, mogących wystąpić zagrożeniach porządku publicznego, w tym informacja o ewentualnym uznaniu imprezy masowej za imprezę o podwyższonym ryzyku,

• wskazanie osoby reprezentującej organizatora w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osób uczestniczących w imprezie masowej (kierownika do spraw bezpieczeństwa);

• pisemna instrukcja określająca zadania służby porządkowej oraz warunki łączności pomiędzy podmiotami biorącymi udział w zabezpieczaniu imprezy;

• szczegółowe zasady postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia.

Do wniosku o zezwolenie na przeprowadzenia imprezy masowej musi być dołączona informacja o powiadomieniu właściwych ze względu na miejsce, na którym ma się odbyć impreza masowa:

• komendanta oddziału Straży Granicznej, w przypadku przeprowadzania imprez masowych w strefie nadgranicznej;

• komendanta terenowej jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej, w przypadku przeprowadzania imprez masowych na terenach będących w zarządzie jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej.

Organizator imprezy masowej powinien załączyć do wniosku informację o zainstalowanych urządzeniach do rejestracji obrazu dźwięku, jeśli jest do tego zobowiązany (art. 15 i 15a ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych).

Wydanie zezwolenia na imprezę

Organ wydaje zezwolenie albo odmawia jego wydania w terminie co najmniej 7 dni przed planowanym terminem przeprowadzenia imprezy masowej.

Zezwolenie na przeprowadzenie imprezy powinno zawierać nazwę organizatora, miejsce jej przeprowadzenia, czas rozpoczęcia i zakończenia, maksymalną liczbę osób, które mogą być obecne, liczbę porządkowych, dane o osobie reprezentującej organizatora w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osób uczestniczących w imprezie masowej (kierowniku do spraw bezpieczeństwa) oraz o zainstalowaniu urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk, jeśli jest to wymagane.

Jeżeli wójt, burmistrz lub prezydent miasta uzna na podstawie wniosku o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprez masowych lub wynika to z opinii komendanta powiatowego (miejskiego) Policji lub podmiotu prowadzącego współzawodnictwo sportowe w danej dyscyplinie lub dziedzinie sportu, że jest to impreza o podwyższonym ryzyku, stwierdza to w zezwoleniu. Wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej lub odmowa jego wydania następuje w formie decyzji administracyjnej. Odwołanie organizatora imprezy masowej od decyzji nie wstrzymuje jej wykonania. Od decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, w sprawie odmowy wydania zezwolenia na imprezę masową, służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego. Samorządowe kolegium odwoławcze rozpatruje takie odwołanie w terminie czterech dni od dnia jego wniesienia.

Wójt, burmistrz i prezydent miasta ma obowiązek kontrolowania zgodności przebiegu imprezy z warunkami określonymi w zezwoleniu na imprezę masową. W przypadku stwierdzenia niespełnienia przez organizatora imprezy masowej warunków określonych w zezwoleniu, uprawniony przedstawiciel wójta, burmistrza lub prezydenta miasta może przerwać imprezę masową.

Odmowa wydania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej następuje w przypadku niespełnienia wymogów określonych w przepisach prawa, w szczególności w przepisach prawa budowlanego, w przepisach sanitarnych i przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej. Inne przyczyny odmowy wydania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej to:

• niezapewnienie służby porządkowej i informacyjnej odpowiednio wyszkolonej i wyposażonej, wyraźnie wyróżniającej się elementami ubioru oraz niepowołanie kierownika do spraw bezpieczeństwa, kierującego tymi służbami;

• niezapewnienie pomocy medycznej oraz zaplecza higieniczno-sanitarnego;

• niezapewnienie drogi ewakuacyjnej oraz drogi umożliwiającej dojazd pojazdom służb ratowniczych i Policji;

• niezapewnenienie łączności pomiędzy podmiotami biorącymi udział w zabezpieczeniu imprezy;

• niezapewnienie sprzętu ratowniczego i gaśniczego oraz środków gaśniczych niezbędnych przy zabezpieczeniu działań ratowniczo-gaśniczych;

• niezapewnienie pomieszczeń dla służb kierujących zabezpieczeniem;

• niezłożeni wniosku o zezwolenie w wymaganym terminie, tj. na 14 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy

• niedołączenie do zezwolenia wymaganych dokumentów i informacji (patrz ramka wyżej)

DOKUMENTY KONIECZNE PRZY WNIOSKU O ZEZWOLENIE NA IMPREZĘ MASOWĄ

Wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia wójt, burmistrz albo prezydenta miasta powinni otrzymać:

• opinie właściwych miejscowo komendantów powiatowych (miejskich) Policji i Państwowej Straży Pożarnej i kierownika jednostki organizacyjnej pomocy doraźnej (pogotowia ratunkowego), które muszą zawierać informacje o niezbędnej wielkości ich sił i środków potrzebnych do zabezpieczenia imprezy, zastrzeżeniach do stanu technicznego obiektu oraz o przewidywanych przez Policję zagrożeniach;

• opinię właściwego miejscowo państwowego inspektora sanitarnego;

• kopie aktualnych protokołów z kontroli budowalnej (art. 62 ust. 1 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118 ze zm.);

• graficzny, wraz z opisem, plan obiektu lub terenu, na którym ma być przeprowadzona impreza masowa;

• regulamin obiektu wraz z informacją o sposobie udostępnienia go uczestnikom imprezy masowej;

• program i regulamin imprezy masowej, ewentualnie terminarz imprez masowych odbywających się według ustalonego terminarza lub według ustalonych zasad wraz z informacją o sposobie udostępnienia ich uczestnikom imprezy masowej;

• informację o liczbie miejsc dla osób w obiekcie lub na terenie, gdzie impreza masowa będzie zorganizowana, mogących wystąpić zagrożeniach porządku publicznego, w tym informację o ewentualnym uznaniu imprezy masowej za imprezę o podwyższonym ryzyku, oraz informację o liczbie osób, które mogą być obecne na imprezie masowej, o stanie liczebnym, organizacji, oznakowaniu, wyposażeniu i sposobie rozmieszczenia służb porządkowej i informacyjnej; w odniesieniu do służby porządkowej przyjmuje się przelicznik - co najmniej 10 porządkowych na 300 osób, które mogą być obecne na imprezie, i co najmniej 1 porządkowy na każde następne 100 osób. W przypadku uznania imprezy za imprezę o podwyższonym ryzyku, przeliczniki te wynoszą odpowiednio 15 porządkowych na 300 osób, które mogą być obecne na imprezie masowej, i co najmniej 2 porządkowych na każde następne 100 osób, przy czym wszyscy porządkowi muszą legitymować się ważną licencją pracownika ochrony;

• wskazanie osoby reprezentującej organizatora w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osób uczestniczących w imprezie masowej (kierownika do spraw bezpieczeństwa);

• pisemną instrukcję określającą zadania służby porządkowej oraz warunki łączności pomiędzy podmiotami biorącymi udział w zabezpieczaniu imprezy;

• szczegółowe zasady postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia;

• polisę ubezpieczeniową, od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone uczestnikom imprez masowych, na które wstęp jest odpłatny.

• pisemną zgodę na przeprowadzenie imprezy masowej kierownika jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych, parku narodowego lub krajobrazowego, w razie przeprowadzania imprezy na terenach będących w zarządzie tej jednostki;

• informację o sposobie zapewnienia identyfikacji osób biorących udział w masowej imprezie sportowej o podwyższonym ryzyku organizowanej na stadionie lub w hali sportowej.

Imprezy cykliczne

Jeżeli imprezy masowe są przeprowadzane przez tego samego organizatora w tych samych obiektach i na terenach częściej niż dwa razy w roku lub są to imprezy, dla których opracowano terminarz, wójt, burmistrz albo prezydent miasta wydają zezwolenie na przeprowadzenie wskazanej liczby imprez masowych lub przeprowadzenie takich imprez w okresie jednego roku.

Organizator imprez, o których mowa, jest obowiązany, na 14 dni przed planowanym terminem ich przeprowadzenia, przekazać - właściwym ze względu na miejsce przeprowadzenia imprezy masowej - komendantom powiatowym (miejskim) Policji i Państwowej Straży Pożarnej, państwowemu terenowemu inspektorowi sanitarnemu oraz kierownikowi jednostki organizacyjnej pomocy doraźnej (pogotowia ratunkowego), m.in.:

• graficzny, wraz z opisem, plan obiektu lub terenu, na którym ma być przeprowadzona impreza masowa,

• informację o liczbie miejsc dla osób w obiekcie lub na terenie, gdzie impreza masowa będzie zorganizowana, mogących wystąpić zagrożeniach porządku publicznego, w tym informację o ewentualnym uznaniu imprezy masowej za imprezę o podwyższonym ryzyku;

• wskazanie osoby reprezentującej organizatora w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osób uczestniczących w imprezie masowej (kierownika do spraw bezpieczeństwa);

• pisemną instrukcję określającą zadania służby porządkowej oraz warunki łączności pomiędzy podmiotami biorącymi udział w zabezpieczaniu imprezy;

• szczegółowe zasady postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia.

W przypadku zmiany terminu imprezy masowej mającej odbyć się jednorazowo lub według ustalonego terminarza, organizator imprezy masowej na siedem dni przed jej terminem zawiadamia organ wydający zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej oraz Policję i wszystkie służby ratownicze.

Imprezy zakazane

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wydaje decyzję o zakazie przeprowadzenia imprezy masowej w przypadku zmiany warunków bezpieczeństwa decydujących o wydaniu zezwolenia. Od decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, w sprawie zakazu prowadzenia imprezy masowej, służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego. Samorządowe kolegium odwoławcze rozpatruje odwołanie, w terminie czterech dni od dnia jego wniesienia. Wojewoda może wprowadzić dla określonego organizatora imprezy masowej zakaz przeprowadzania przez niego imprez masowych na terenie województwa lub jego części albo np. na stadionach czy halach sportowych, na czas określony lub do odwołania, albo zezwolić na przeprowadzenie imprezy masowej bez udziału widzów w przypadku negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z przeprowadzoną imprezą masową.

Wydanie takiego zakazu następuje w formie decyzji administracyjnej. Od decyzji służy odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, który rozpatruje je w terminie 14 dni. Również w tym przypadku odwołanie od decyzji nie wstrzymuje jej wykonania.

Natomiast zarząd powiatu może wprowadzić dla określonego organizatora imprezy masowej zakaz przeprowadzania przez niego imprez masowych na terenie powiatu lub jego części albo na określonych obiektach lub terenach, na czas określony lub do odwołania, albo zezwolić na przeprowadzenie imprezy masowej bez udziału widzów w przypadku negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z przeprowadzoną imprezą masową.

Ten zakaz również jest wydawany w formie decyzji administracyjnej. Od tej decyzji służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, które rozpatruje je w terminie trzech dni.

To odwołanie od decyzji także nie wstrzymuje jej wykonania.

Przebieg imprezy

Osoby obecne na imprezie masowej są obowiązane zachowywać się w sposób niezagrażający bezpieczeństwu innych osób obecnych na tej imprezie, a w szczególności przestrzegać postanowień regulaminów obiektu i imprezy.

Osobom obecnym na imprezie masowej zabrania się wnoszenia i posiadania w jej trakcie broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów, materiałów wybuchowych, wyrobów pirotechnicznych, materiałów pożarowo niebezpiecznych, napojów alkoholowych, środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Z kolej organizator imprezy masowej jest uprawniony do utrwalania przebiegu imprezy, a w szczególności zachowania osób, za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Wojewoda, w uzgodnieniu z komendantem wojewódzkim Policji i komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej oraz po zasięgnięciu opinii właściwego polskiego związku sportowego, sporządza wykaz stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe. Wojewoda może nałożyć na organizatora imprezy masowej odbywającej się w miejscu nieobjętym wykazem obowiązek jej utrwalania za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk.

Umieszczenie w wykazie określonego stadionu, obiektu lub terenu następuje w drodze decyzji administracyjnej. W decyzji, o której mowa, określa się w szczególności termin, od którego utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe. Od decyzji takiej przysługuje odwołanie do ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Materiały zgromadzone podczas utrwalania przebiegu imprezy masowej, mogące stanowić np. dowody pozwalające na wszczęcie postępowania karnego albo postępowania w sprawach o wykroczenia, organizator imprezy masowej niezwłocznie przekazuje prokuratorowi rejonowemu właściwemu ze względu na miejsce przeprowadzanej imprezy masowej lub Policji.

Zgromadzone podczas utrwalania przebiegu imprezy masowej materiały, niezawierające dowodów pozwalających np. na wszczęcie postępowania karnego, przechowuje się po zakończeniu imprezy masowej przez okres co najmniej jednego miesiąca, a następnie ulegają komisyjnemu zniszczeniu.

 

Odpowiedzialność za szkodę

Organizator imprezy masowej, w tym imprez cyklicznych, odpowiada za rzeczywiste szkody, które poniosły Policja, Żandarmeria Wojskowa, straż gminna (miejska), Państwowa Straż Pożarna i inne jednostki ochrony przeciwpożarowej oraz służba zdrowia, w związku z ich działaniami w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej. Takie zasady odpowiedzialności dotyczą imprez masowych, na które wstęp jest odpłatny. Odpowiedzialność za szkody, o których mowa, obejmuje równowartość zniszczonego lub uszkodzonego mienia użytego np. przez Policję czy straż gminną (miejską). Np. Policja, straż miejska czy jednostki służby zdrowia muszą przedstawić organizatorowi imprezy masowej zestawienie i wysokość poniesionych szkód. Organizator imprezy masowej ma obowiązek ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone uczestnikom imprez masowych, na które wstęp jest odpłatny - rozporządzenie ministra finansów z 17 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej organizatorów imprez masowych (Dz.U. nr 220, poz. 2179).

UŻYWANIE NAGŁOŚNIENIA

Zabrania się używania instalacji lub urządzeń nagłaśniających na publicznie dostępnych terenach miast, terenach zabudowanych oraz na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Zakaz ten nie dotyczy okazjonalnych uroczystości oraz uroczystości i imprez związanych z kultem religijnym, imprez sportowych, handlowych, rozrywkowych i innych legalnych zgromadzeń, a także podawania do publicznej wiadomości informacji i komunikatów służących bezpieczeństwu publicznemu - art. 156 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. nr 25, poz. 150).

DEFINICJE POJĘĆ

impreza masowa - to impreza sportowa, artystyczna lub rozrywkowa, na której liczba miejsc dla osób na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej wynosi - nie mniej niż 1000, a w przypadku hali sportowej lub innego budynku umożliwiającego przeprowadzenie imprezy - nie mniej niż 300;

impreza masowa o podwyŻszonym ryzyku - to impreza masowa, w czasie której, jak wynika z posiadanych informacji i dotychczasowych doświadczeń dotyczących zachowania osób uczestniczących, istnieje obawa wystąpienia aktów przemocy lub agresji; w przypadku organizacji takiej imprezy wymienione wyżej liczby miejsc dla osób wynoszą odpowiednio 300 i 200;

masowa impreza sportowa - to impreza mającą na celu współzawodnictwo sportowe lub popularyzowanie kultury fizycznej;

czas trwania imprezy masowej - to okres od chwili udostępnienia obiektu lub terenu uczestnikom imprezy masowej do chwili opuszczenia przez nich tego obiektu lub terenu;

zabezpieczenie imprezy masowej - to ogół skoordynowanych przedsięwzięć podejmowanych przez organizatora imprezy, wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę, wojewodę, Policję, Państwową Straż Pożarną i inne jednostki organizacyjne ochrony przeciwpożarowej, służbę zdrowia, a w razie potrzeby przez inne właściwe służby i organy;

organizator imprezy masowej - to osoba prawna, osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna nieposiadającą osobowości prawnej, przeprowadzająca imprezę masową;

regulamin obiektu lub imprezy masowej - to przepisy wydane przez właściciela, posiadacza, użytkownika, zarządzającego obiektem lub organizatora imprezy masowej, zawierające zasady zachowania się osób obecnych na imprezie i korzystania przez nie z obiektu lub terenu, a także znajdujących się tam urządzeń;

teren zamknięty - to teren zamknięty w rozumieniu przepisów prawa budowlanego oraz teren będący w trwałym zarządzie jednostek podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministra sprawiedliwości oraz ministrów właściwych: do spraw oświaty i wychowania, do spraw szkolnictwa wyższego oraz do spraw kultury fizycznej i sportu.

Imprezy artystyczne

Imprezy artystyczne lub rozrywkowe organizowane w ramach działalności kulturalnej odbywające się poza stałą siedzibą ich organizatora albo w sposób objazdowy, wymagają zawiadomienia organu gminy właściwej ze względu na miejsce imprezy.

Zawiadomienie powinno zawierać następujące dane:

• imię, nazwisko lub nazwę podmiotu organizującego imprezę artystyczną lub rozrywkową, siedzibę i adres do korespondencji,

• rodzaj i charakter imprezy,

• miejsce, datę, godzinę rozpoczęcia, planowany czas trwania, przewidywaną liczbę uczestników,

• określenie planowanych środków służących zapewnieniu bezpieczeństwa uczestników.

Organ samorządu terytorialnego może zażądać załączenia do zawiadomienia zaświadczenia właściwego organu o tym, że pomieszczenia, obiekty lub miejsca, w których odbywają się imprezy artystyczne i rozrywkowe, a także urządzenia techniczne używane przy ich organizowaniu lub w trakcie ich odbywania, spełniają wymagania przewidziane prawem.

Zawiadomienie o imprezie powinno być złożone nie później niż 30 dni przed planowanym terminem jej rozpoczęcia.

Imprezy artystyczne i rozrywkowe organizowane cyklicznie nie rzadziej niż dwa razy w roku przez te same podmioty w tych samych pomieszczeniach, obiektach i miejscach do tego dostosowanych wymagają jednorazowego zawiadomienia organu gminy.

Obowiązki organizatora imprezy artystycznej i rozrywkowej, w zakresie bezpieczeństwa, reguluje ustawa z 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. nr 106, poz. 680 ze zm.).

Organ gminy wydaje decyzję o zakazie odbycia imprezy artystycznej lub rozrywkowej, jeżeli zagraża ona życiu lub zdrowiu ludzi, moralności publicznej albo mieniu w znacznych rozmiarach lub nie zostały spełnione np. określone wymagania techniczne.

Decyzja o zakazie odbycia imprezy artystycznej lub rozrywkowej powinna być doręczona podmiotowi, który ją organizuje, w terminie 14 dni od dnia złożenia zawiadomienia, nie później jednak niż dziesięć dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy. Odwołanie od decyzji wnosi się w terminie trzech dni od dnia jej doręczania. Odwołanie od decyzji podlega rozpoznaniu w terminie siedmiu dni od dnia wniesienia odwołania. Niewydanie decyzji w tym terminie oznacza zgodę na odbycie imprezy. Decyzję wydaną w wyniku wniesienia odwołania doręcza się w terminie trzech dni.

Prezes Rady Ministrów może z powodu żałoby narodowej zarządzić, na czas jej trwania, zawieszenie organizowania imprez artystycznych i rozrywkowych. Natomiast wojewoda może z powodu klęski żywiołowej lub w celu zapobieżenia epidemii albo ze względu na żałobę, na czas niezbędny, zarządzić zawieszenie organizowania imprez artystycznych i rozrywkowych na terenie województwa lub jego części.

Wykorzystanie dróg w sposób szczególny

Zawody sportowe, rajdy, wyścigi i imprezy, które powodują utrudnienia w ruchu lub wymagają korzystania z drogi w sposób szczególny, mogą się odbywać pod warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa i porządku podczas trwania imprezy oraz uzyskania zezwolenia na jej przeprowadzenie. Do imprez, o których mowa, nie stosuje się przepisów o bezpieczeństwie imprez masowych, z wyłączeniem przepisów regulujących organizację oraz uprawnienia służb porządkowych.

Bezpieczeństwo i porządek podczas imprez na drodze publicznej zapewnia Policja, która w pewnych sytuacjach może współdziałać ze Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową lub z wojskowymi organami porządkowymi.

Zezwolenie na zawody sportowe, rajdy, wyścigi i inne imprezy, które powodują utrudnienia w ruchu lub wymagają korzystania z drogi w sposób szczególny, wydaje w drodze decyzji administracyjnej, na pisemny wniosek organizatora imprezy, organ zarządzający ruchem na drodze, na której odbywa się impreza. Wniosek taki powinien być złożony co najmniej na 30 dni przed planowym terminem jej rozpoczęcia. Jeżeli impreza odbywa się na drogach podległych kilku organom - organem właściwym do wydania zezwolenia jest:

• w przypadku dróg różnych kategorii - organ zarządzający ruchem na drodze wyższej kategorii;

• w przypadku dróg tej samej kategorii - organ właściwy ze względu na miejsce rozpoczęcia imprezy.

Organ wydający zezwolenie odmawia jego wydania, jeżeli organizator nie spełnia warunków co do organizacji i bezpieczeństwa imprezy, o których mowa wyżej (określonych w art. 65a ust. 2 i 3 prawa o ruchu drogowym). Odmowa może nastąpić, jeżeli pomimo spełnienia wysokich koniecznych do wydania zezwolenia warunków: istnieje niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia wielkiej wartości lub też impreza zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, a nie ma możliwości zorganizowania objazdów niepowodujących istotnego zwiększenia kosztów ponoszonych przez uczestników ruchu drogowego.

Ponadto organ wydający zezwolenie cofa wydane zezwolenie, gdy istnieje niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia albo mienia wielkiej wartości, a także, gdy impreza zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

Decyzję o wydaniu lub odmowie wydania zezwolenia na odbycie imprezy na drodze publicznej trzeba wydać co najmniej na siedem dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy.

Organ kontroli ruchu drogowego, czyli przede wszystkim Policja, może przerwać imprezę, jeżeli:

• miejsce, trasa lub czas jej trwania nie są zgodne z warunkami określonymi w zezwoleniu;

• istnieje niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia wielkiej wartości;

• jej przebieg powoduje zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Organizator imprezy wymagającej korzystania z drogi musi: zapewnić wyróżniającą się elementami ubioru służbę porządkową i informacyjną; pomoc medyczną i przedmedyczną, dostosowaną do liczby uczestników imprezy, a także odpowiednie zaplecze higienicznosanitarne oraz sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz środki gaśnicze niezbędne do zabezpieczenia działań ratowniczo-gaśniczych.

Ponadto organizator imprezy jest obowiązany:

• uzgodnić z organami zarządzającymi ruchem na drogach przebieg trasy, na której ma się odbyć impreza;

• współdziałać z Policją oraz, jeżeli impreza odbywa się w strefie nadgranicznej albo na drogach przebiegających przez tereny lub przyległych do terenów będących w zarządzie jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministra obrony narodowej lub na drogach przyległych do tych terenów, odpowiednio ze Strażą Graniczną lub Żandarmerią Wojskową;

• sporządzić plan określający sposoby zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas imprezy na terenie poszczególnych województw oraz zapewnić realizację tego planu,

• opracować regulamin oraz program imprezy;

• ustalić z Policją oraz, jeżeli impreza odbywa się w strefie nadgranicznej albo na drogach przebiegających przez tereny wojskowe, odpowiednio ze Strażą Graniczną lub Żandarmerią Wojskową terminy wspólnych spotkań organizowanych w celu uzgodnienia spraw związanych z zabezpieczeniem imprezy;

• uzgodnić z zarządcą drogi obszar wykorzystania pasa drogowego oraz sposób i termin przywrócenia go do stanu poprzedniego;

• powiadomić przedsiębiorstwa komunikacji publicznej o przewidywanym czasie występowania utrudnień w ruchu drogowym;

• na polecenie organu zarządzającego ruchem na drodze opracować projekt organizacji ruchu w uzgodnieniu z Policją;

• udzielić dokładnych informacji dotyczących imprezy, np. na żądanie Policji, a także wojewody, jeżeli są one niezbędne do realizacji ich zadań w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego;

• przekazywać do wiadomości publicznej informacje o utrudnieniach w ruchu wynikających z planowanej imprezy.

Opisane powyżej przepisy nie dotyczą procesji, pielgrzymek i innych imprez o charakterze religijnym, a także konduktów pogrzebowych, które poruszają się po drogach stosownie do miejscowego zwyczaju.

PRZYKŁAD

BEZPIECZEŃSTWO IMPREZY

Decyzją zarządu powiatu zakazano klubowi sportowemu przeprowadzania imprez masowych na stadionie, na czas do odwołania.

W odwołaniu od decyzji klub sportowy zarzucił powołanie się przez zarząd powiatu na niewłaściwą podstawę prawną, tj. art. 13a ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, który to przepis - zdaniem odwołującego się klubu - nie mógł mieć zastosowania, gdyż żadna z dotychczas przeprowadzonych przez klub imprez nie została negatywnie oceniona. Rozgrywane od wielu lat na stadionie mecze piłkarskie nigdy nie wiązały się z naruszeniem porządku publicznego.

Jak stwierdziło to samorządowe kolegium odwoławcze w rozpatrywanym przypadku, zarząd powiatu nie wykazał ani nawet nie próbował wykazać istnienia związku przyczynowego pomiędzy jakąkolwiek przeprowadzoną wcześniej przez klub sportowy (jako organizator) imprezą masową a sformułowanym w zaskarżonej decyzji zakazem. Powołanie się na art. 13a ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych było więc bezpodstawne. Niedopuszczalne było też uzasadnianie decyzji niespełnieniem przez organizatora wymogów określonych w art. 6 i art. 7 ustawy, gdyż taki argument może stanowić podstawę wyłącznie odmowy udzielenia przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) zezwolenia na zorganizowanie imprezy masowej.

Można odnieść wrażenie, że organami administracji publicznej występującymi w tej sprawie powodowała głównie obawa o zachowania kibiców, a dopiero w dalszej kolejności troska o dochowanie reguł prawnych. Taka motywacja była jednak, jak się okazuje, zdecydowanie niewystarczająca dla niewadliwego rozwiązania spodziewanego problemu.

Wniosek: Odmowa wydania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej jest motywowana niespełnieniem wymogów bezpieczeństwa właściwych dla tej właśnie imprezy masowej. Takie rozstrzygnięcie jest więc podejmowane wyłącznie względem przyszłej imprezy, przy dowodowo popartym założeniu, że mająca się odbyć impreza nie sprosta wymogom bezpieczeństwa. Jest to orzeczenie o ewidentnie prewencyjnym charakterze.

Zakaz przeprowadzania imprez masowych warunkowany jest negatywną oceną stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z przeprowadzoną imprezą masową. To orzeczenie ma więc też charakter prewencyjny (choć ogólniejszy, gdyż dotyczy nieokreślonych z góry imprez), ale z punktem odniesienia lokowanym w przeprowadzonej wcześniej imprezie masowej. Jest tu więc też element ewidentnie represyjny: zakaz jest konsekwencją wadliwego przeprowadzenia wcześniejszej imprezy - na podstawie decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu z 9 maja 2005 r., SKO 4601/1/05.

PRZYKŁAD

DOKUMENTY NIEZBĘDNE PRZY ZEZWOLENIU

Agencja Impresaryjna wystąpiła do burmistrza miasta o wydanie zezwolenia na organizację koncertu z okazji Dnia Dziecka, na boisku klubu sportowego. Burmistrz odmówił wydania wnioskowanego zezwolenia, powołując się na przepisy art. 5 ust. 2, ust. 3 i art. 7 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. nr 106, poz. 680 ze zm.) oraz wymieniając w uzasadnieniu wady dokumentacji dołączonej do wniosku, uniemożliwiające wydanie zezwolenia: brak ostatecznego postanowienia komendanta powiatowego policji, brak zapewnienia o pomocy medycznej oraz zaplecza higienicznosanitarnego, brak polisy ubezpieczeniowej, brak zgody użytkownika obiektu, na którym miałaby być przeprowadzona impreza. Ostatecznie w wyniku odwołania sprawa trafiła do samorządowego kolegium odwoławczego.

Kolegium sierdziło m.in., że niedostateczna dokumentacja dołączona do wniosku o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej co do zasady zobowiązuje do odmowy jego udzielenia. W rozpatrywanej sprawie burmistrz, odmawiając udzielenia zezwolenia zaskarżoną decyzją, uczynił to jednak przedwcześnie. W interesie wnioskującego o wydanie zezwolenia jest, aby cała wymagana dokumentacja została dołączona już do wniosku. Braki w tym zakresie nie zwalniają wszakże organu gminy z obowiązków wynikających z ogólnej zasady postępowania administracyjnego - udzielania informacji prawnej uczestnikom postępowania (art. 9 k.p.a.). Wniosek, do którego dołączona dokumentacja jest niepełna, a jest jeszcze wystarczająco dużo czasu do planowanego terminu imprezy, musi spowodować wezwanie wnioskodawcy do jej uzupełnienia. Dopiero zaniechanie wnioskodawcy (nieuzupełnienie dokumentacji przed upływem terminu załatwienia sprawy) musi prowadzić do podjęcia decyzji odmownej. W rozpatrywanej sprawie było aż nadto czasu, aby organ I instancji wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia dokumentacji, zaś wnioskodawca mógł uczynić zadość wezwaniu.

Wniosek: Niedostateczna dokumentacja dołączona do wniosku o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej co do zasady zobowiązuje do odmowy udzielenia zezwolenia - na podstawie decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu z 28 lipca 2000 r., SKO 4601/1/00.

Zbigniew Kornat

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 909 ze zm.).

• Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. z 2001 r. nr 13, poz. 123 ze zm.).

• Ustawa z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm.).