HPV: szczepienia obowiązkowe od 2027 roku. Ministerstwo Zdrowia wprowadza nowe przepisy

• Dlaczego szczepienie przeciw HPV jest tak ważne?
• Obecnie szczepienia przeciw HPV są dobrowolne
• Szczepienia obowiązkowe – nie tylko HPV
• Nowe przepisy od 2027 roku

Ministerstwo Zdrowia przygotowało projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych. Zakłada on, że od 1 stycznia 2027 roku szczepienia przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) będą obowiązkowe dla dzieci od ukończenia 9. roku życia do ukończenia 15. roku życia. To znacząca zmiana w polityce zdrowotnej państwa, której celem jest skuteczniejsze zapobieganie nowotworom wywoływanym przez HPV.

Dlaczego szczepienie przeciw HPV jest tak ważne?

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) to jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową. Szacuje się, że nawet 80 proc. aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych tym wirusem. Choć większość zakażeń przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie, część prowadzi do groźnych chorób – w tym nowotworów.

HPV odpowiada za niemal wszystkie przypadki raka szyjki macicy, a także za część nowotworów odbytu, prącia, pochwy, sromu, a nawet głowy i szyi. Co roku na świecie notuje się około 690 tys. nowych przypadków nowotworów związanych z HPV, z czego w Polsce – ponad 3 tysiące.

Eksperci podkreślają, że szczepienie przeciw HPV jest najskuteczniejsze przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, dlatego obejmuje najmłodsze grupy wiekowe. Zaszczepienie dzieci jeszcze przed potencjalnym kontaktem z wirusem znacząco ogranicza ryzyko rozwoju nowotworów w przyszłości.

Obecnie szczepienia przeciw HPV są dobrowolne

Od 2023 roku szczepienia przeciw HPV są w Polsce bezpłatne, ale dobrowolne – przeznaczone dla dzieci i młodzieży w wieku od 9 do 14 lat. Można je wykonać w przychodni lekarza rodzinnego lub w placówkach edukacyjnych, które uczestniczą w programie szczepień szkolnych.

Wprowadzenie obowiązku szczepień – jak argumentuje Ministerstwo Zdrowia – ma zwiększyć odsetek zaszczepionych dzieci, a tym samym skuteczność profilaktyki onkologicznej w skali populacyjnej. Nadzór nad realizacją obowiązkowych szczepień pozwoli lepiej monitorować ochronę zdrowia publicznego.

Szczepienia obowiązkowe – nie tylko HPV

Projekt nowelizacji rozporządzenia przewiduje także inne zmiany w kalendarzu szczepień. Od 2027 roku obowiązkowe będą również szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Neisseria meningitidis (meningokokom) dla osób do 19. roku życia z grup ryzyka oraz dzieci matek zakażonych HIV.

Z kolei od 2026 roku w życie wejdą zmiany dotyczące szczepień przeciw krztuścowi – druga dawka przypominająca zostanie przesunięta z 14. na 12. rok życia, a trzecia dawka w wieku 17 lat zastąpi dotychczasową dawkę przeciw tężcowi i błonicy.

Nowe przepisy od 2027 roku

Rozporządzenie ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku, ale obowiązek szczepień przeciw HPV oraz meningokokom zacznie obowiązywać rok później – od 1 stycznia 2027 roku. W pierwszej kolejności szczepieniami zostanie objęta populacja dzieci urodzonych w 2018 roku.

Resort zdrowia podkreśla, że wprowadzenie obowiązku szczepień przeciw HPV to inwestycja w przyszłość zdrowia publicznego. „Zapobieganie nowotworom jest skuteczniejsze i mniej kosztowne niż ich leczenie – a szczepienia są jednym z najlepszych narzędzi w tej walce” – czytamy w uzasadnieniu projektu.