REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowania za grunty pod inwestycje publiczne

Jakub Aleksandrowicz
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą korzystanie z nieruchomości stało się niemożliwe lub ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty może żądać od gminy wypłaty odszkodowania. W gorszej sytuacji są osoby, których nieruchomości zostały zarezerwowane pod inwestycje publiczne w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu wydał 17 lipca 2007 r. wyrok, który umożliwia właścicielom gruntów zarezerwowanych przez gminy pod inwestycje, dochodzenie odszkodowań za ograniczenie możliwości korzystania z własności (sygn. akt 17373/02). Jest to już drugie takie orzeczenie, pierwsze zapadło 14 listopada ubiegłego roku (sygn. akt 52589/99). W obydwu sprawach Trybunał rozstrzygną o prawie do odszkodowania dla właścicieli, których grunty przez wiele lat były zarezerwowane pod inwestycje publiczne.

Trybunał orzekł, że obowiązujące przed 2003 rokiem polskie przepisy regulujące zasady tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego nie tylko ograniczały prawo właścicieli do realizacji inwestycji na własnych nieruchomościach, ale ograniczały również swobodne korzystanie przez nich z prawa własności, uniemożliwiając m.in. sprzedaż gruntów.

Taka sytuacja miała miejsce pod rządami ustaw z 1961 oraz z 1984 roku o planowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 35, poz. 185 ze zm.). Nie przewidywano wypłaty właścicielom gruntów zarezerwowanych w planach miejscowych pod inwestycje publiczne wypłaty odszkodowania. Otrzymywały je tylko osoby pozbawione prawa własności. Wprowadzano również ograniczenia w zabudowie takich gruntów. Mogły bowiem na nich powstawać jedynie obiekty tymczasowe, pod warunkiem że były one niezbędne do prawidłowego korzystania z gruntu lub takie, które mogły być adaptowane do przyszłego, zgodnego z uchwalonym planem miejscowym, sposobu użytkowania.

Plany miejscowe

Zmiana nastąpiła dopiero 1 stycznia 1995 r., kiedy to weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 1994 r. nr 89, poz. 415 ze zm.), która to przyznała właścicielowi gruntu prawo do odszkodowania (wykupienia nieruchomości przez gminę lub zamiany na inną nieruchomość). Chodziło o sytuacje, gdy, w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części, w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, stało się niemożliwe. W dalszym ciągu jednak pozostały w mocy, aż do końca 2003 r., uchwalone na podstawie starych przepisów miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Ostatecznie o utracie mocy obowiązującej tych planów wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 12 marca 2007 r. (sygn. akt K54/05), rozpatrując skargę Rady Miejskiej w Łodzi na art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przedłużającym moc obowiązywania planów miejscowych uchwalonych przed 1 stycznia 1995 r. do 31 grudnia 2003 r.

Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów sytuacja właścicieli nieruchomości nie zmieniła się diametralnie. Po pierwsze ustawa z 2003 roku przyznaje im prawo do odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę, jeżeli uchwalenie planu miejscowego albo jego zmiana powoduje, iż dotychczasowe korzystanie z nieruchomości lub jej części jest niemożliwe bądź istotnie ograniczone. Alternatywą jest wykupienie nieruchomości lub jej części przez gminę albo zaoferowanie nieruchomości zamiennej. Ponadto właścicielowi nieruchomości przysługuje prawo do odszkodowania, jeżeli uchwalenie planu miejscowego powoduje zmniejszenie wartości nieruchomości. W takiej sytuacji właścicielowi służy w stosunku do gminy roszczenie o wypłatę różnicy pomiędzy wartością dotychczasową a obniżoną. Wypłacana jest ona w momencie sprzedaży nieruchomości przez właściciela, pod warunkiem, że jej zbycie nastąpi przed upływem pięciu lat licząc od dnia wejścia planu (jego zmiany) w życie. Takie uprawnienia przysługują również użytkownikowi wieczystemu.

Studium uwarunkowań

W o wiele gorszej sytuacji znajdują się osoby, których nieruchomości zostały zarezerwowane pod inwestycje publiczne nie w planach miejscowych, a w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Po pierwsze wynika to z faktu, iż uchwalone studium nie jest aktem prawa miejscowego, a więc nie ma mocy przepisów powszechnie obowiązujących na danym terenie. Właściciele nieruchomości zarezerwowanych w takich dokumentach pod inwestycje celu publicznego nie mają więc podstaw prawnych do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych (mogą z nich skorzystać dopiero w momencie uchwalenia planu). Utrudnione jest również prowadzenie na takich terenach inwestycji. Budowa na takiej działce wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu, co jest możliwe w przypadku łącznego spełnienia ściśle określonych warunków.

Spełnienie tych warunków stanowi podstawę do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, a w konsekwencji uzyskania pozwolenia na budowę. W praktyce inwestor może się jednak spotkać z utrudnieniami ze strony gminy, ponieważ w razie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania oznacza to dla gminy konieczność wypłaty wyższego odszkodowania niż za pustą działkę.

INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO

Określone przedsięwzięcie ma charakter inwestycji celu publicznego, gdy chodzi np. o:

l wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowę i utrzymywanie tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, części lotniczych lotnisk oraz służących do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, a także łączności publicznej i sygnalizacji,

l wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowę i utrzymanie,

l budowę i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń,

l budowę i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania,

l budowę oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,

l opiekę nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki

l ochronę pomników zagłady

l budowę i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych,

l budowę i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowę i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich,

l poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową,

l zakładanie i utrzymywanie cmentarzy,

l ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej,

l ochronę zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody.

JAKUB ALEKSANDROWICZ

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

l Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 ze zm.).

l Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004 nr 261, poz. 2603 ze zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    10 000 zł dofinansowania. Wnioski tylko do 30 września [Koła gospodyń wiejskich]

    Do końca września koła gospodyń wiejskich mogą się ubiegać o przyznanie środków finansowych na działalność statutową. Dofinansowanie wynosi w zależności od wielkości koła od 8-10 tys. zł - informuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

    Pendolino od 49 zł. Zwykły pociąg od 19 zł. Warszawa-Kraków. Warszawa Gdańsk. Do tego zniżki ustawowe. Tanio na PKP [1 października 2023 r.]

    Milion biletów w superpromocyjnych cenach. Ceny będą się zaczynały od 19 zł, np. na trasie Warszawa-Kraków czy Gdańsk-Warszawa, a w przypadku pociągów klasy Pendolino od 49 zł. Osoby uprawnione do ulg ustawowych, np. uczniowie, studenci czy renciści będą mogli skorzystać ze swoich zniżek przy zakupie naszych promocyjnych biletów. Dzięki czemu ostateczna cena przejazdu będzie jeszcze niższa.

    Sanah na Narodowym w Warszawie 22 września - Saska Kępa wyłączona z ruchu, zmiany w komunikacji miejskiej

    W piątek, 22 września o godz. 20, na stadionie Narodowym wystąpi Sanah. Ratusz zachęca do korzystania z komunikacji miejskiej, szczególnie, że dla wszystkich będzie darmowa z okazji Dnia bez Samochodu. Od godziny 17 wyłączona z ruchu zostanie Saska Kępa.

    Rewolucja w VAT: MF do KSeF doda aplikację, która przygotuje automatycznie deklarację VAT. Czy biura rachunkowe stracą klientów?

    Wiceminister finansów: deklaracja podatkowa przedsiębiorców będzie wypełniana przed skarbówkę. Czy wprowadzone rozwiązanie uderzy w biura rachunkowe zmniejszając liczbę ich klientów?

    REKLAMA

    Pierwsza polska elektrownia jądrowa na obszarze gmin: Choczewo lub Gniewino i Krokowa [GDOŚ wydał decyzję środowiskową]

    GDOŚ wydał decyzję środowiskową dla elektrowni atomowej.

    Telus: cieszę się, że Ukraina zaczęła z nami rozmawiać ws. produktów rolnych

    Robert Telus minister rolnictwa odbył rozmowę telefoniczną z ministrem rolnictwa Ukrainy Mykołą Solskim. Powiedział: Cieszę się, że Ukraina zaczęła z nami nareszcie rozmawiać ws. produktów rolnych, a nie z Niemcami czy Unią Europejską ponad naszymi głowami. 

    Sztuczna inteligencja (AI) - pomaga czy zagraża edukacji? Czy AI zabija kreatywność studentów?

    Rozwój sztucznej inteligencji (AI) stanowi przełom mający wpływ na wiele aspektów naszego życia. Jednym z obszarów, który szczególnie odczuwa wpływ nowoczesnej technologii, jest edukacja. Czy AI wspomaga i ulepsza proces edukacyjny, czy też może stanowić zagrożenie dla tradycyjnych metod nauczania? Rola sztucznej inteligencji budzi wiele pytań i dyskusji na temat jej wpływu na metody dydaktyczne, rolę wykładowców a na końcu kreatywność studentów.

    Zasiłek rodzinny od 1 listopada 2023 r. Trochę wstyd, że kwoty 95 zł, 124 zł, 135 zł, 674 zł i 764 zł nie zostały zwaloryzowane na 2024 r.

    1 listopada 2023 r. rozpocznie się nowy okres rozliczania zasiłku rodzinnego. Potrwa do 31 października 2024 r. 

    REKLAMA

    Dwie ścieżki czasowej zmiany miejsca głosowania. Dopisanie do spisu wyborców a zaświadczenie o prawie do głosowania. Czym się różnią? [Wybory 2023]

    Głosujesz poza swoim miejscem zameldowania poprzez dopisanie się do spisu wyborców w interesującej Cię gminie albo pobierając zaświadczenie o prawie do głosowania.

    Jakie owoce i warzywa kojarzą się z latem? Pierwsze miejsce może być tylko jedno

    Jakie owoce i warzywa najczęściej kojarzą się z latem? Wśród respondentów królują truskawki. A co jeszcze jest nieodłącznym symbolem lata? Sprawdzamy u progu jesieni. 

    REKLAMA