Uprawnienia kontrolne straży pożarnej

Straż pożarna jest służbą, która nieprzemijająco cieszy się wielkim zaufaniem społecznym. Tradycyjnie straż pożarną kojarzy się z konkretnymi działaniami w stanie zagrożenia spowodowanym pożarem, wypadkiem samochodowym, przedostaniem się do środowiska niebezpiecznych substancji itp. Organy Państwowej Straży Pożarnej są jednak wyposażone w szczególne uprawnienia kontrolne, które służyć mają prewencji w zakresie ochrony przeciwpożarowej włącznie z prawem nakładania mandatów w razie stwierdzenia niektórych naruszeń prawa. Wynika to z faktu nałożenia na Państwową Straż Pożarną zadań z zakresu rozpoznawania zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń oraz nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych (art.1 ust.2 p.1 i 5 u.PSP ).

Organy Państwowej Straży Pożarnej

Podkreślić trzeba, że funkcje kontroli i nadzoru nad przestrzeganiem przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej spoczywają na organach Państwowej Straży Pożarnej, a nie ochotniczych straży pożarnych. Członkowie tychże mają bowiem inny status.

Ochotnicza straż pożarna jest jednostką umundurowaną, wyposażoną w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami, a funkcjonuje w oparciu o przepisy prawa o stowarzyszeniach  (art.19 ust.1 u.ppoż.). Wszelkie sprawy dotyczące ochrony przeciwpożarowej, określone w statucie ochotniczej straży pożarnej i ich związku, wymagają uzgodnienia z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej właściwym ze względu na teren działania lub Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej w przypadku związku ochotniczych straży pożarnych działającego na terenie całego kraju.

Jednostkami organizacyjnymi Państwowej Straży Pożarnej uprawnionymi bezpośrednio do wykonywania zadań z zakresu kontroli i nadzoru nad przestrzeganiem przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej są:

- Komenda Główna,    

- komendy wojewódzkie

- komendy powiatowe (miejskie), w skład których wchodzą jednostki ratowniczo-gaśnicze.

W postępowaniu administracyjnym, a więc związanym m.in., z wydawaniem decyzji (nakazów), w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli ustawa wyraźnie nie stanowi inaczej, organem właściwym jest komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej.

Organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym, a więc rozpatrującymi m.in. odwołania od decyzji i zażalenia na postanowienia, są: