REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności - postępowanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sebastian Kowalski

REKLAMA

Wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności można złożyć w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez finansowy organ postępowania przygotowawczego - w szczególności urząd skarbowy lub urząd celny.

Negocjacje

Wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego może złożyć w postępowaniu przygotowawczym zanim wniesiony zostanie akt oskarżenia (art.142 §1 k.k.s.). O tym prawie powinien być on pouczony przed pierwszym przesłuchaniem.

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli sprawcą jest osoba w wieku po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, może w jego imieniu zgłosić przedstawiciel ustawowy (w szczególności rodzic). Wniosek może być złożony na piśmie albo ustnie do protokołu, a wraz z jego złożeniem należy łącznie uiścić:

    1)    należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności, chyba że do chwili zgłoszenia wniosku ta wymagalna należność została w całości uiszczona;

    2)    tytułem kary grzywny kwotę odpowiadającą co najmniej jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia, a za wykroczenie skarbowe - kwotę odpowiadającą co najmniej jednej dziesiątej tego wynagrodzenia;

REKLAMA

    3)    co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli za czyn zabroniony, o który toczy się postępowanie, przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów, sprawca składając wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności jest obowiązany wyrazić zgodę na ich przepadek, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów - uiścić ich równowartość pieniężną.

Jeżeli zaś orzeczenie przepadku przedmiotów nie jest obowiązkowe, sprawca może ograniczyć wyrażenie zgody na przepadek, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów - uiścić równowartość pieniężną tylko niektórych przedmiotów zagrożonych przepadkiem albo złożyć wniosek o całkowite zaniechanie orzeczenia przepadku przedmiotów lub uiszczenia ich równowartości pieniężnej.

Złożenie wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności przez sprawcę przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego wiąże organ postępowania przygotowawczego w ten sposób, że nie może on zignorować wniosku, lecz ma obowiązek podjąć stosowną decyzję w związku ze złożeniem wniosku. Gdyby ów wniosek nie odpowiadał wymaganiom formalnym, a brak jest tego rodzaju, że wniosek nie może otrzymać biegu, organ prowadzący postępowanie ma obowiązek wezwać osobę, od której wniosek pochodzi, do usunięcia braku w terminie 7 dni. W razie uzupełnienia braku w terminie, wniosek wywołuje skutki od dnia jego wniesienia. W razie nieuzupełnienia braku w terminie, wniosek uznaje się za bezskuteczny, o czym należy pouczyć przy doręczeniu wezwania (art.143a k.k.s.).

W sytuacji, gdy organ postępowania przygotowawczego przystanie na propozycję sprawcy, wnosi do sądu - zamiast aktu oskarżenia - wniosek o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (art.145 §1 k.k.s.).

Jeżeli jednak w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, a należność ta nie została uiszczona, organ postępowania przygotowawczego uzależnia złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności od wykonania obowiązku uiszczenia w całości wymagalnej należności publicznoprawnej (art.146 §1 k.k.s.).

Ponadto, złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności organ postępowania przygotowawczego może uzależnić:

    1)    od uiszczenia tytułem kary grzywny dodatkowej kwoty, nieprzekraczającej jednak łącznie z kwotą już wpłaconą wysokości połowy sumy odpowiadającej górnej granicy ustawowego zagrożenia za dany czyn zabroniony;

    2)    od wyrażenia zgody na przepadek przedmiotów nieobjętych wnioskiem sprawcy, a w razie niemożności ich złożenia - od uiszczenia równowartości pieniężnej tych przedmiotów;

    3)    od uiszczenia pozostałych kosztów postępowania.

Czas, rodzaj i sposób wykonania negocjowanych ze sprawcą obowiązków, finansowy organ postępowania przygotowawczego określa po wysłuchaniu sprawcy (ewentualnie jego przedstawiciela ustawowego). Jeżeli sprawca i finansowy organ postępowania przygotowawczego dojdą do porozumienia, zaś nadto ten pierwszy wypełni swoje obowiązki, organ wystąpi do sądu z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności.

Wniosek finansowego organu postępowania przygotowawczego powinien zawierać:

    1)    imię i nazwisko sprawcy oraz inne dane określające jego tożsamość;

    2)    dokładne określenie czynu zarzucanego sprawcy ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia, a zwłaszcza wysokości uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej;

    3)    wskazanie przepisów kodeksu, pod które zarzucany czyn podpada;

    4)    dokładne określenie wykonanych przez sprawcę obowiązków;

    5)    wskazanie sądu właściwego do udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności.

Wraz z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności organ postępowania przygotowawczego przesyła sądowi akta postępowania zawiadamiając jednocześnie sprawcę (jego przedstawiciela ustawowego) o złożeniu wniosku.

Gdyby jednak sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego i organ postępowania przygotowawczego nie doszli do porozumienia lub sprawca nie wypełnił swoich  obowiązków ustalonych w czasie negocjacji, organ postępowania wydaje postanowienie o odmowie wniesienia wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Na takie postanowienie przysługuje zażalenie do organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego (art.147 k.k.s.). W razie nieuwzględnienia zażalenia uiszczone już przez sprawcę kwoty zatrzymuje się do zakończenia postępowania jako zabezpieczenie grożących mu kar, środków karnych lub innych środków oraz kosztów postępowania.

Sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego może cofnąć wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności po upływie jednego miesiąca od jego złożenia, aż do dnia wniesienia do sądu przez finansowy organ  postępowania przygotowawczego wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (art.144 §1 k.k.s.).

Sprawca musi się jednak liczyć z tym, że ponowne złożenie wniosku jest niedopuszczalne (art.144 §2 k.k.s.). Cofnięcie wniosku może nastąpić na piśmie lub ustnie do protokołu. Jeżeli wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności zostanie skutecznie cofnięty, to uiszczone przez sprawcę kwoty zatrzymuje się do zakończenia postępowania jako zabezpieczenie grożących mu kar, środków karnych lub innych środków oraz kosztów postępowania.

Posiedzenie sądu

Posiedzenie w przedmiocie udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności powinno być wyznaczone niezwłocznie i równie niezwłocznie sąd powinien o nim rozstrzygnąć (art.148 §1 k.k.s.).

O posiedzeniu zawiadamia się sprawcę przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego oraz jego obrońcę (jeśli został ustanowiony) ewentualnie przedstawiciela ustawowego. Ponadto o posiedzeniu zawiadamia się finansowy organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciela, w szczególności tego, który złożył wniosek.

Jeżeli  prezes sądu (upoważniony sędzia) lub sąd tak zarządzi stawiennictwo przedstawiciela finansowego organu postępowania przygotowawczego jest obowiązkowe. W każdym innym przypadku niestawiennictwo osoby uprawnionej do udziału w posiedzeniu, która została prawidłowo zawiadomiona o posiedzeniu nie tamuje tegoż. Tak też jest najczęściej, że w przedmiocie udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności orzeka sąd na posiedzeniu bez udziału stron.

Jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że wniosek jest zasadny – wydaje wyrok, którym uwzględnia wniosek. Jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku, niezwłocznie zwraca sprawę finansowemu organowi postępowania przygotowawczego. W tym wypadku, tak jak w dwóch wcześniej już wskazanych (postanowienie organu postępowania przygotowawczego o odmowie wniesienia wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, skuteczne cofnięcie wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności) uiszczone przez sprawcę kwoty zatrzymuje się do zakończenia postępowania jako zabezpieczenie grożących mu kar, środków karnych lub innych środków oraz kosztów postępowania.

Wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności jest z urzędu doręczany stronom (a także obrońcy, jeśli został ustanowiony).

Z uwagi na to, że wyrok taki jest wydawany na posiedzeniu – treść wyroku udostępnia się publicznie poprzez złożenie jego odpisu na okres 7 dni w sekretariacie sądu, o czym czyni się wzmiankę w protokole posiedzenia (art.418a k.p.k. w zw. z art.113 §1 k.k.s.). Dla zaskarżenia wyroku o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności konieczne jest złożenie – w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku – wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku (art.422 §1 k.p.k. w zw. z art.113 §1 k.k.s.; por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2008r., II KK 152/08.

Jedynie dla sprawcy przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, który jest pozbawiony wolności, a nie ma obrońcy i nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku termin 7 dni do złożenia  wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku biegnie od daty doręczenia mu wyroku (art.422 §2 k.p.k. w zw. z art.113 §1 k.k.s.).

Otrzymując odpis pisemnego uzasadnienia wyroku o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, podmiot który tego uzasadnienia żądał zostaje pouczony o sposobie i terminie wniesienia apelacji (chyba że jest profesjonalistą).

W razie zaskarżenia wyroku o udzieleniu zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, sąd II instancji orzeka na posiedzeniu jednoosobowo. Możliwości zmiany lub uchylenia takiego wyroku są bardzo ograniczone. Wyrok taki ulega zawsze uchyleniu w wyjątkowych przypadkach, to jest wówczas gdy kiedy zachodzą tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze określone w art.439 k.p.k. (mającym zastosowanie na podstawie art.113 §1 k.k.s.).

W przypadku, gdyby utrzymanie wyroku w mocy było rażąco niesprawiedliwe, podlega ono zmianie na korzyść oskarżonego albo uchyleniu niezależnie od granic zaskarżenia  i podniesionych w apelacji zarzutów (art.440 k.p.k. w zw. z art.113 §1 k.k.s.). Ponadto wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności ulega uchyleniu lub zmianie tylko w przypadku, gdy sąd I instancji orzekł:

1) tytułem kary grzywny kwotę inną niż uiszczona przez sprawcę;

2) przepadek przedmiotów lub uiszczenie ich równowartości pieniężnej w zakresie nieobjętym zgodą sprawcy.

Czytaj także: Odpowiedzialność płatnika za nieterminowe złożenie deklaracji>>

Zaniechanie ukarania sprawcy

Ratio legis instytucji dobrowolnego poddania się odpowiedzialności sprowadza się do przyspieszenia postępowania tam, gdzie sam sprawca chce ponieść odpowiedzialność i rezygnuje z długiego procesu, co - obok uzyskanych od sprawcy kwot grzywny i kosztów - stanowi ewidentną korzyść wymiaru sprawiedliwości i budżetu państwa (T. Grzegorczyk, „Kodeks karny skarbowy. Komentarz.”, Warszawa 2001r., s.472).

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, oprócz uproszczenia postępowania, pozwala również uniknąć sprawcy statusu skazanego. Zgodnie bowiem z art.18 §§2-3 k.k.s. prawomocny wyrok o zezwoleniu na poddanie się odpowiedzialności nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego, a uiszczenie określonej kwoty tytułem kary grzywny za przestępstwo skarbowe w drodze poddania się odpowiedzialności nie stanowi recydywy skarbowej (zob. też: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 stycznia 2008r., P 35/06, OTK-A 1/2008, poz.1).

Wyrok udzielający zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie jest zatem wyrokiem skazującym. Ma to w szczególności istotne znaczenie z punktu widzenia tych przepisów, które uzależniają zatrudnienie lub pełnienie określonej funkcji od niekaralności za przestępstwa skarbowe. Tak np. zgodnie z nowymi regulacjami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pośrednikiem pracy, doradcą zawodowym, specjalistą do spraw rozwoju zawodowego, specjalistą do spraw programów, liderem klubu pracy, doradcą EURES oraz asystentem EURES może zostać osoba nieskazana dotąd prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Popełnienie nawet umyślnego przestępstwa skarbowego przez sprawcę, który w toku prowadzonego przeciwko niemu postępowania uzyskał zezwolenie sądu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności powoduje, że pomimo popełnienia tegoż przestępstwa skarbowego pozostaje on osobę nieskazaną.

mgr Sebastian Kowalski - sędzia Sądu Rejonowego w Wałbrzychu,
doktorant w Katedrze Kryminologii i Prawa Karnego Gospodarczego
Uniwersytetu Wrocławskiego

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Długie kolejki do psychiatry dziecięcego. Ubezpieczenie zdrowia psychicznego może być rozwiązaniem

Ponad połowa rodziców dostrzega pogorszenie kondycji psychicznej swoich dzieci, ale tylko co trzecia rodzina korzysta z pomocy specjalisty. Długi czas oczekiwania na pomoc gwarantowaną z NFZ i wysokie koszty prywatnych wizyt skłoniły Nationale-Nederlanden do wprowadzenia pierwszego w Polsce ubezpieczenia zdrowia psychicznego.

Zmiany w zawodzie pielęgniarki: Polska dostosowuje przepisy do prawa UE

Sejm przyjął nowelizację ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, która zobowiązuje do uznawania kwalifikacji pielęgniarek z Rumunii. Zmiana dostosowuje krajowe przepisy do prawa Unii Europejskiej i ma zakończyć procedurę naruszeniową wszczętą przez Komisję Europejską wobec Polski.

Badanie IP PAN: Im wyższy status społeczny, tym lepsze zdrowie psychiczne. Ekspertki o wykluczeniu psychologicznym w Polsce

Czy pieniądze wpływają na zdrowie psychiczne? Najnowszy raport „Status społeczno-ekonomiczny a psyche” Instytutu Psychologii PAN pokazuje, że im wyższy status społeczny, tym lepsza kondycja psychiczna i większa otwartość na psychologię. Wywiad z – mówią prof. Marta Marchlewska i dr Marta Rogoza.

Zwolnienie lekarskie a adres pobytu: ten błąd może kosztować Cię zasiłek chorobowy!

Na zwolnieniu lekarskim liczy się nie tylko diagnoza, ale też adres, pod którym przebywasz. Jeśli podczas choroby nie zgłosisz faktycznego miejsca pobytu, możesz mieć problem z ZUS-em i utracić prawo do zasiłku. Sprawdź, jakie obowiązki ma chory i o czym pamiętać, by nie narazić się na kłopoty.

REKLAMA

Budżetówka idzie po pieniądze. Straż Graniczna, pracownicy samorządowi i cywilni. Nauczyciele

W budżetówce wciąż problem nadgodziny. O prawie do nich rzadko decydują nowelizacje ustaw z inicjatywy polityków. Częściej wyroki Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego.

Projekt budżetu 2026: rząd planuje wzrost subwencji i dotacji dla samorządów o ponad 6 proc.; najwięcej środków dla gmin

W projekcie budżetu państwa na 2026 r. rząd planuje przekazać jednostkom samorządu terytorialnego ponad 87,7 mld zł w formie subwencji i dotacji. To o 6,7 proc. więcej niż rok wcześniej. Najwięcej środków ma trafić do gmin.

Zasoby ochrony ludności. 16 września 2025 r. weszły w życie nowe przepisy

Rozporządzenie w sprawie sposobu utrzymywania zasobów ochrony ludności przez obowiązane organy ochrony ludności weszło w życie 16 września 2025 r. Określa ono wytyczne dla wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów oraz wojewodów.

NIK: Ograniczony dostęp do opieki paliatywnej. Brakuje lekarzy, a katalog chorób jest zbyt wąski

Najwyższa Izba Kontroli alarmuje: dostęp do opieki paliatywnej i hospicyjnej w Polsce jest ograniczony przez zbyt wąski katalog chorób oraz brak lekarzy specjalistów. Mimo wzrostu finansowania świadczeń, wielu pacjentów wciąż nie może liczyć na pomoc u kresu życia. Ministerstwo Zdrowia zapowiada zmiany w przepisach.

REKLAMA

NSA: Przychodnia musi odbierać telefony od pacjentów. Sam numer nie wystarczy – Rzecznik Praw Pacjenta przypomina o wyroku

Placówki medyczne mają obowiązek zapewnić pacjentom realny kontakt telefoniczny z rejestracją - przypomina Rzecznik Praw Pacjenta. Samo podanie numeru telefonu nie wystarcza. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że utrudniony kontakt z przychodnią może oznaczać naruszenie zbiorowych praw pacjentów. Placówki muszą tak zorganizować pracę, by pacjent mógł dodzwonić się bez zbędnej zwłoki.

60 000 osób bez świadczenia wspierającego przez 70 punktów. Stopień umiarkowany bez szans. Zostaje im 215,84 zł (często)

Nadzieja dla osób niepełnosprawnych (stopień umiarkowany i lekki) na korzystne zmiany w świadczeniu wspierającym? Mają polegać na obniżeniu progu punktów w decyzji wydawanej przez WZON (tzw. poziom potrzeby wsparcia). Obecnie próg jest tak ustawiony, że preferuje co do otrzymania świadczenia wspierającego, osoby niepełnosprawne ze znacznym stopniem niepełnosprawności w stanie ciężkim. Było to 87 punktów w 2024 r. (teraz w 2025 r. jest 78 punktów). W efekcie do marcu 2025 r. świadczenie to otrzymało 120 000 osób, ale 60 000 odeszło z kwitkiem w tym np. osoby niepełnosprawne niewidome, czy sparaliżowane po przerwaniu rdzenia kręgowego (poruszające się na wózku), ale ze sprawnymi rękami. Bo takie osoby umieją sobie zrobić herbatę czy pojechać na zakupy więc są według WZON samodzielne. Są pokrzywdzone przez próg 70 punktów, którego nie przekroczyli. Bo osoba z przerwanym rdzeniem kręgowym albo niewidoma powinny otrzymać świadczenie wspierające. Stąd postulat obniżenie progu do 60 punktów. Na czym polega krzywda osób niepełnosprawnych ze stopniem umiarkowanym i lekkim? Świadczenie wspierające przecież nie jest dla nich (nawet przy obniżeniu limitu punktów do 60)? Krzywda polega na tym, że rząd rozwija świadczenie wspierające ale jednocześnie nie ma świadczeń dla lżejszych rodzajów niepełnosprawności. Np. zasiłek pielęgnacyjny dla stopnia umiarkowanego wynosi 215,84 zł. To 5% wartości świadczenia wspierającego. I nie będzie podwyższany do 2028 r.

REKLAMA