Podstawowe obowiązki pracowników sfery budżetowej wynikające ze stosunku pracy

Pracownicy sfery budżetowej mają zdecydowanie więcej obowiązków powszechnych, czyli wynikających z przepisów pragmatyk zawodowych, niż jest to w przypadku pracowników objętych w tym zakresie jedynie przepisami ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.).

Obowiązki pracowników sfery budżetowej podzielić można na wynikające z:

● przepisów k.p. i innych przepisów powszechnego prawa pracy (aktów wykonawczych do k.p., innych ustaw związanych z wykonywaniem konkretnej pracy czy zawodu, np. w przypadku pracowników księgowości będzie to ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości),

● pragmatyk zawodowych przypisanych dla pracowników urzędów państwowych, służby cywilnej lub pracowników samorządowych.

Regulacje kodeksowe

Podejmując zatrudnienie, pracownik bierze na siebie zobowiązanie wykonywania na rzecz pracodawcy określonego rodzaju pracy, pod kierownictwem, w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę (art. 22 § 1 k.p.).

Stosunek pracy opiera się na podporządkowaniu pracownika pracodawcy w toku pracy. Osoba zatrudniona zobowiązana jest wykonywać polecenia pracodawcy, co zostało wyraźnie podkreślone w art. 100 k.p., tworzącym katalog obowiązków pracowniczych.

Zamów książkę: Savoir-Vivre w administracji >>

Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Oznacza to, że aby pracownik mógł wykonać polecenie pracodawcy, spełniać musi ono trzy warunki:

1) dotyczyć pracy,

2) być zgodne z przepisami prawa,

3) być zgodne z umową o pracę.

PRZYKŁAD

Pracownik starostwa powiatowego zajmujący się w ramach obowiązków służbowych m. in. tłumaczeniami dokumentów otrzymał polecenie przetłumaczenia na język obcy artykułu napisanego przez jego przełożonego w ramach prowadzonej działalności naukowej (przełożony jest pracownikiem naukowym uniwersytetu).

Polecenie to wykracza poza granicę wyznaczoną związkiem z pracą. Pracownik nie musi wykonywać takiego polecenia. Można nawet powiedzieć, że nie może go wykonywać, gdyż łamałoby to zasadę (obowiązek) poświęcania czasu pracy na świadczenie pracy wyłącznie na rzecz pracodawcy.

W okresie zatrudnienia zakres obowiązków pracownika reguluje między innymi art. 100 k.p. Zgodnie z nim pracownik jest zobowiązany w szczególności:

1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,

2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,

3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,

4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,

5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,

6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Nie są to jednak wszystkie obowiązki pracownika wobec pracodawcy. Przepis ten określa tylko podstawowe, najważniejsze i najbardziej powszechne obowiązki, z całą pewnością nie obejmuje ich wszystkich, o czym świadczy użyte w art. 100 § 2 k.p. sformułowanie „w szczególności” (wyrok Sądu Najwyższego z 15 marca 2011 r., sygn. akt I PK 224/10).

Czas pracy

Pracownik zobowiązany jest do świadczenia pracy w czasie wskazanym przez pracodawcę. Chodzi tutaj zarówno o wykonywanie pracy w zwykłych porach wynikających ze stałego rozkładu czasu pracy lub harmonogramach układanych przez pracodawcę, jak też świadczenie pracy na polecenie pracodawcy (przełożonego) poza rozkładem czasu pracy (praca w godzinach nadliczbowych).

Więcej w dwutygodniku Rachunkowość Budżetowa - Zamów prenumeratę >>