Definicja „należności” w jednostkach pomocy społecznej

Pojęcie należności nie zostało wprost zdefiniowane ani w ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor), ani w przepisach szczególnych obowiązujących w sektorze finansów publicznych.

W związku z powyższym należności jako składniki aktywów definiujemy, posiłkując się art. 3 pkt 12 uor, jako kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

W jednostkach organizacyjnych budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego w związku z wykonywaniem przez nie zadań ustawowych powstają należności i zobowiązania.

Zapamiętaj!
Należności w jednostkach budżetowych powstają przede wszystkim w wyniku zawartych umów (należności cywilnoprawne) oraz wprost z przepisów ustaw (należności publicznoprawne).

Dokumentem ewidencjonowanym w księgach rachunkowych jednostki przy należnościach cywilnoprawnych są faktury (jeżeli kontrahentem jest podatnik VAT) lub rachunki (jeżeli kontrahent nie jest podatnikiem VAT). 

Zobacz również: Nota korygująca w przypadku zmiany adresu nabywcy

Dokumentem księgowym przy należnościach publicznoprawnych są decyzje wydawane na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego lub przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (decyzje podatkowe).

Dodać należy, że jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych mają ustawowy obowiązek (art. 42 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; dalej: uofp) gromadzić środki publiczne z poszczególnych tytułów, zgodnie z postanowieniami odpowiednich ustaw.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych zobowiązuje kierowników jednostek do:
- prawidłowego i terminowego ustalania należności z tytułu dochodów budżetu państwa,
- pobierania wpłat i terminowego dokonywania zwrotów nadpłat,
- terminowego wysyłania do zobowiązanych wezwań do zapłaty,
- terminowego wysyłania do zobowiązanych upomnień oraz podejmowania w stosunku do nich przedsiębrania czynności zmierzających do wykonywania zobowiązań w drodze egzekucji,
- umarzania należności bądź podejmowania innych działań w zakresie i na zasadach określonych odpowiednimi przepisami,
- rozliczania nadpłat w ten sposób, aby najpierw były zaliczane na poczet innych należności przypadających od tego samego dłużnika, a dopiero w przypadku braku takich należności – zwracane osobie uprawnionej.

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź

Do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej zaliczamy:
- regionalne ośrodki pomocy rodzinie,
- powiatowe centra pomocy rodzinie,
- ośrodki pomocy społecznej,
- domy pomocy społecznej,
- placówki specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego,
- ośrodki wsparcia,
- ośrodki interwencji kryzysowej.

W dalszej części Poradnika wymienione wyżej jednostki zwane są ogólnie „instytucjami pomocy społecznej”. Ponadto niektóre zadania, np. udzielania zasiłków rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego, są wykonywane albo przez gminne ośrodki pomocy społecznej, albo bezpośrednio przez urzędy gmin.

Polecamy serwis: Rachunkowość budżetowa