REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Związki międzygminne mają problemy z zadłużeniem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Jezierska

REKLAMA

Nieprawidłowości w zakresie realizacji dochodów i wydatkowania środków publicznych, niezgodne z przepisami gospodarowanie mieniem komunalnym czy brak wywiązywania się gmin z obowiązku terminowego dokonywania wpłat na rzecz związków - to wnioski wynikające z kontroli, której koordynatorem była Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach.

 

Na 247 związków zarejestrowanych w 2005 roku skontrolowanych zostało 55. Każda z 16 istniejących izb obrachunkowych przeprowadziła kontrole w co najmniej trzech wybranych przez siebie związkach międzygminnych. Kontrola została przeprowadzona w II półroczu 2006 r. na zlecenie Krajowej RIO, a koordynatorem ogółnopolskiej kontroli była RIO w Katowicach.

Wydatkowanie

Jak ustalono podczas kontroli RIO, w związkach wystąpiły liczne przypadki zaciągania zobowiązań przez zarząd związku w wysokości wyższej niż wynikało to z upoważnienia do takich czynności. Działanie takie jest niezgodne z przepisami art. 18 ust. 2 pkt 10 w związku z art. 69 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Inny przypadek to zaciąganie zobowiązań w wysokości przekraczającej przyjęty plan finansowy, co narusza przepisy art. 35 ust. 1, art. 36 ust. 1 i art. 138 pkt 3 w związku z art. 189 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. Zaplanowane kwoty wydatków publicznych w poszczególnych podziałkach klasyfikacji budżetowej oraz wskazanie kwoty, do której jest możliwe samodzielne zaciąganie zobowiązań, stanowią dla jednostki sektora finansów publicznych granicę upoważnienia do ich realizacji. Wystąpiły także przypadki realizowania wydatków niezgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.

Nieprawidłowości polegały również na wydatkowaniu środków publicznych na usługi, które nie zostały wykonane, wydatkowaniu środków otrzymanych w ramach dotacji niezgodnie z przeznaczeniem oraz dokonywaniu wydatków nieznajdujących uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa. Inną nieprawidłowością było nieterminowe realizowanie wydatków ze środków publicznych. To skutkowało zapłatą odsetek za zwłokę.

Niejasny transfer mienia

Jak ustaliły regionalne izby obrachunkowe związki międzygminne tworzyły nowe jednostki w formach organizacyjno-prawnych wskazanych w ustawie o finansach publicznych oraz spółki prawa handlowego. Do większości z nich przekazano zadania realizowane przez związki wraz z określonymi składnikami majątkowymi. Utworzenie przez związek międzygminny spółki prawa handlowego czy też zakładu budżetowego budzi szereg wątpliwości natury prawnej. Po analizie przepisów ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o gospodarce komunalnej oraz ustawy o finansach publicznych można dojść do wniosku, że tak zakłady budżetowe, jak i spółki prawa handlowego mogą być tworzone wyłącznie przez jednostki samorządu terytorialnego, działające przez swoje organy. W przypadku tworzenia spółek przez związki decyzje o dalszym gospodarowaniu majątkiem komunalnym podejmują tylko przedstawiciele gmin, a nie całe rady gmin. Utworzenie związku komunalnego staje się wtedy narzędziem transferu mienia komunalnego do spółek prawa handlowego i innych podmiotów. W trakcie kontroli związków międzygminnych stwierdzono również utworzenie związkowego funduszu celowego dla realizacji zadań statutowych związku. Tworzenia nowych, innych niż powołane ustawowo, funduszy celowych nie przewiduje ustawa o finansach publicznych.

JAKIE BŁĘDY POPEŁNIAJĄ ZWIĄZKI MIĘDZYGMINNE

Najczęstsze nieprawidłowości stwierdzone przez kontrole regionalnych izb obrachunkowych to:

n wydatkowanie środków publicznych i zaciąganie zobowiązań z naruszeniem przepisów prawa,

n nieprawidłowa realizacja dochodów budżetowych związków międzygminnych,

n problem zadłużania się związków - szczególnie wysoki poziom zadłużenia, przekraczający 60 proc. zrealizowanych dochodów wystąpił na koniec 2005 roku w 19 związkach,

n wątpliwości co do tworzenia przez związki nowych podmiotów, np. spółek prawa handlowego i transferu mienia komunalnego do tych podmiotów.

Wysokie zadłużenie

Przyczyną zadłużenia był niedostateczny poziom dofinansowania realizacji zadań związku przez tworzące go gminy. Stwierdzone zostało, związki nadmiernie zadłużały się, by móc realizować powierzone zadania. Zdarzały się także liczne przypadki braku wywiązywania się gmin ze statutowych obowiązków w zakresie terminowego dokonywania wpłat na rzecz związków.

Nieprawidłowe zarządzanie

Przy gospodarowaniu przez związki powierzonym mieniem komunalnym stwierdzono błędy polegające na przekroczeniu uprawnień zarządu. Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 w związku z art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, do wyłącznej właściwości zgromadzenia związku należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych związku przekraczających zakres zwykłego zarządu, w tym do podejmowania uchwał w sprawie wyrażania zgody dla zarządu związku do wydzierżawiania lub wynajmu nieruchomości gruntowych na okres dłuższy niż trzy lata oraz określania zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez zarząd.

Przepisy do poprawy

Ustalenie RIO wskazały m.in. na to, że wśród wymaganych elementów statutu związku należy wskazać konieczność określania trybu dochodzenia należności z tytułu składek członkowskich gmin (zmiana art. 67 ustawy o samorządzie gminnym). Doprecyzowania wymagają także przepisy ustawy o finansach publicznych dotyczących możliwości umarzania przez związki należności oraz udzielania innych ulg w spłacie należności związku. Konieczne jest również jednoznaczne określenie możliwości tworzenia przez związki jednostek organizacyjnych oraz spółek prawa handlowego lub wyraźne zakazanie takich praktyk. Gospodarka finansowa związków powinna być odrębnie uregulowana, ponieważ ogólne odesłanie do przepisów art. 73a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym jest niewystarczające. Istotne jest również rozwiązanie problemu zadłużania się związków. Konieczne więc byłoby wprowadzenie innej niż dotychczas konstrukcji wyliczania zadłużenia. Należałoby rozliczać je proporcjonalnie na członków związku.


PRZYKŁADY: ZADŁUŻENIE, DOCHODY I WYDATKI


Zadłużonego związku

Związek Gmin Rypińskich (woj. kujawsko-pomorskie) jest przykładem związku o wysokim wskaźniku zadłużenia, w którym relacja zadłużenia do zrealizowanych dochodów na koniec 2004 roku wynosiła 479,28 proc., natomiast na koniec 2005 roku relacja ta wynosiła 184,63 proc.

Nieprawidłowości w wydatkach i zaciąganiu zobowiązań

Związek Komunalny Biebrza w Suchowoli (woj. podlaskie) uzyskał dotację z EkoFunduszu w wysokości niższej o 22 516 zł od kwoty przyznanej na podstawie zawartej umowy. Było to związane z koniecznością uregulowania karnych odsetek za nieterminowe rozliczenie zadania inwestycyjnego dotyczącego kompleksowego systemu gospodarki odpadami, realizacja selektywnej zbiórki odpadów oraz budowa zakładu recyklingu. Związkowi została przyznana dotacja w wysokości 2 903 081,70 zł, natomiast otrzymana kwota wyniosła 2 880 565,70 zł.



AGNIESZKA JEZIERSKA

agnieszka.jezierska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

n Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.).

n Ustawa z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2001 r. nr 55, poz. 577 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe dotacje na modernizację energetyczną dla instytucji publicznych ze Śląska od czerwca 2025 r.

W województwie śląskim planowany jest nabór na dofinansowanie modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej. Jak można wyczytać z harmonogramu już od 30 czerwca 2025 r. samorządy, szkoły, przychodnie, domy kultury i inne jednostki realizujące cele publiczne będą mogły ubiegać się o wsparcie sięgające nawet 85% kosztów kwalifikowanych. To realna szansa na zmniejszenie zużycia energii, obniżenie rachunków i podniesienie standardu obiektów.

Rządowy program "Moc Małych Społeczności". Do podziału 70 mln zł. Nabór wniosków do 9 czerwca 2025 r.

W piątek, 16 maja 2025 r. rozpoczął się nabór wniosków w ramach „Rządowego Programu wsparcia organizacji pozarządowych Moc Małych Społeczności”. Adresowany jest do NGOsów działających w mniejszych miastach oraz na terenach wiejskich.

Konkurs "Aktywny Senior 2025". Wnioski o dofinansowania można składać do 11 czerwca 2025 r.

12 maja 2025 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło nabór wniosków do zadania Aktywny Senior w ramach programu Aktywność dla Każdego. Wnioski o dofinansowania w ramach konkursu "Aktywny Senior 2025" można składać do 11 czerwca 2025 r.

Duży ruch na Okęciu. Lotnisko od początku roku odprawiło ponad 6,6 mln podróżnych

Lotnisko Chopina jest na granicy przepustowości. Od stycznia do końca kwietnia br. odprawiło już ponad 6,6 mln podróżnych, podczas gdy w tym samym okresie w ubiegłym roku było to prawie 5,9 mln osób. Dokąd latamy najczęściej?

REKLAMA

Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

REKLAMA

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

REKLAMA