Zamówienie dodatkowe w prawie zamówień publicznych

Kiedy można udzielić zamówienia dodatkowego?

Zamawiający stojąc przed dylematem, czy w konkretnym przypadku mogą udzielić zamówienia dodatkowego, sięgają do przepisu art. 67 ust.1 pkt 5 p.z.p. Sposób zredagowania tego przepisu, nie zawsze jednak jednoznacznie przesądza o sposobie w jakim zamówienie to może być udzielone oraz o samej możliwości zastosowania tego dobrodziejstwa ustawodawcy. Czemu „dobrodziejstwa ustawodawcy”? Otóż niewątpliwie jest to instytucja, która w okolicznościach konkretnej sprawy ( o ile oczywiście zaistnieją ku temu przesłanki) znacząco ułatwia Zamawiającemu zlecenie realizacji zamówienia. Jednakże mając na uwadze, że w takim przypadku ustawodawca przewiduje udzielenie zamówienia publicznego w trybie z wolnej ręki, każdorazowo należy mieć na uwadze, że już sam tryb może powodować zjawiska mające negatywny wpływ zarówno na zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, jak również na kwestie prawidłowego wydatkowania środków publicznych. Dlatego dokonując oceny i zasadności udzielenia zamówienia dodatkowego należy przede wszystkim w sposób prawidłowy dokonać wykładni przesłanek jego zastosowania.

Zobacz również: Podniesienie progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych

No właśnie, kiedy udzielenie zamówienia dodatkowego jest w ogóle możliwe? Zgodnie z art. 67 ust.1 pkt 5 p.z.p. zamówienie dodatkowe może być udzielone pod warunkiem łącznego spełnienia następujących warunków:

1) przede wszystkim można go udzielić jedynie dotychczasowemu wykonawcy, a zatem nie jest możliwe zlecenie realizacji zamówienia dodatkowego dowolnie wybranemu podmiotowi;

2) po drugie, zamówienie dodatkowe nie może być objęte zamówieniem uprzednio udzielonym (tzw. zamówieniem podstawowym),

3) wartość zamówień dodatkowych nie może przekraczać łącznie 50 % wartości realizowanego zamówienia

4) wykonanie zamówienia dodatkowego jest niezbędne do prawidłowego wykonania zamówienia podstawowego,

5) nie bez znaczenia jest również to, że wykonanie zamówienia dodatkowego stało konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, jeżeli:

a) z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów, lub

b) wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego.

Przesłanka nr 1 i 2 zdaje się być na tyle klarowna, że nie wymaga głębszego omówienia. Warto jednak zwrócić uwagę, że „zamówienie dodatkowe to zamówienie nie przewidziane w specyfikacji, które nie jest, a w każdym razie nie musi być zamówieniem tego samego rodzaju jak zamówienie podstawowe” (Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej z dnia 22.03.2010 r., bDF1/4900/16/18/10/294).

Wykładnia przesłanek zawartych w pkt 3-5 w mojej ocenie stwarza najwięcej problemów interpretacyjnych, czego dowodem może być choćby bogate orzecznictwo KIO w tym zakresie. Biorąc pod uwagę złożoność omawianego zagadnienia, w kolejnych artykułach podejmę się omówienia tej problematyki…