Dochodzenie kar umownych przez samorządy

Kary umowne

Zamawiający powinni skorzystać z bardzo skutecznego narzędzia, jakim jest wprowadzenie do przyszłej umowy zapisów dotyczących kar umownych. Chodzi tu o możliwość złagodzenia szkody poprzez zapłatę określonej sumy pieniężnej, wynikającej z kary umownej. Dzięki wprowadzeniu zapisu o karze umownej niewykonanie dostawy w terminie w niej określonym jest niejednokrotnie jedyną możliwością rekompensaty wynikłego opóźnienia.

Zastrzeżona kwota kary umownej obowiązuje zawsze, bez względu na rzeczywistą wartość poniesionej szkody. Dzięki temu wysokości szkody nie trzeba udowadniać w ewentualnym procesie sądowym, co stanowi istotne ułatwienie procesowe dla jednostek samorządowych. Ponadto kara umowna nie będzie zmniejszona, nawet jeżeli szkoda okaże się być nie tak znaczna, jak przewidywano przy konstruowaniu umowy (o ile kara nie jest rażąco wygórowana). Ponadto jednostki samorządowe mają pewność, iż wysokość kary umownej pozostanie zawsze na tym samym poziomie (określonym w umowie), nawet w sytuacji, gdyby jej wysokość przerosła wartość szkody.

Kolejnym zabezpieczeniem zamawiającego stać się może wprowadzenie do umowy zapisu o uprawnieniu do dochodzenia odszkodowania w wysokości przenoszącej wartość zastrzeżonej kary umownej na zasadach ogólnych. Zapis taki uprawniał będzie do dochodzenia przewidzianych kar umownych, a gdyby zamawiający uznał, że w jego ocenie jest to zbyt niska kwota, może wystąpić na drogę sądową z żądaniem zapłaty wyższej kwoty.

Wprowadzenie do umowy z wykonawcą wskazanych powyżej zapisów stanowi bardzo korzystną dla jednostek samorządowych konstrukcję. Ponadto mają one obowiązek złożyć oświadczenie o potrąceniu, wskazując na okres zwłoki w dostawie lub ewentualnie w wydaniu rzeczy, wysokość sumy potrącenia oraz wysokość ostatecznej kwoty, jaka zostanie przekazana na konto bankowe wykonawcy wskazane na fakturze, co będzie bezpośrednim następstwem powyższego zapisu. Warto zaznaczyć, iż w takiej sytuacji obowiązkowe będzie wyłącznie złożenie nierzetelnemu wykonawcy oświadczenia o potrąceniu. Nie ma wymogu akceptacji, czy ustosunkowania się do tego drugiej strony, jeżeli możliwość taką zaakceptowała podpisując umowę.

Jeżeli zatem jednostki samorządowe przystępujące do zawarcia umowy z potencjalnymi wykonawcami chciałyby uzyskać dodatkowe zabezpieczenie, powinny koniecznie umieścić zapisy dotyczące kar umownych.

PRZYKŁADOWY ZAPIS UMOWNY

• zamawiający zastrzega sobie możliwość potrącenia kar umownych z faktury wystawionej przez dostawcę

• zamawiający zastrzega sobie prawo dochodzenia odszkodowania przewyższającego zastrzeżone kary umowne, w przypadku gdy nie pokryją wartości poniesionych szkód

Dariusz JagieŁŁo

gp@infor.pl

• DARIUSZ JAGIEŁŁO

prawnik zajmujący się zamówieniami publicznymi w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Warszawie