REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kodeks etyki w urzędzie gminy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Legat
Agata Legat

REKLAMA

Pracownicy samorządowi, w przeciwieństwie np. do członków korpusu służby cywilnej nie doczekali się jak dotąd jednolitego kodeksu etyki. Nie ma jednak prawnych przeszkód aby w ramach obowiązującego prawa takie kodeksy przyjmować.

Po co urzędnikowi kodeks?

Wśród funkcji kodeksu etyki wymienia się w pierwszym rzędzie prewencję antykorupcyjną. Generalnie można powiedzieć, że spisanie zasad i reguł postępowania urzędnika jest jednym ze sposobów doskonalenia standardów działania administracji, pomaga kształtować pożądane z punktu widzenia urzędu i interesantów postawy, wzmacnia identyfikację pracownika z urzędem i ułatwia ocenę pracowniczą.

REKLAMA

REKLAMA

Forma wprowadzenia kodeksu nie jest narzucona

Pierwszym krokiem do "skodyfikowania" norm etycznych, które będą obowiązywać w urzędzie jest podjęcie decyzji kto tej kodyfikacji ma dokonać. Możliwe w tym zakresie są dwa rozwiązania.

Kodeks może mieć formę dokumentu wypracowanego w drodze konsultacji przez pracowników urzędu, w którym sami ustalają oni reguły, których zobowiązują się oni wobec siebie i "na zewnątrz" przestrzegać.

Można mu nadać bardziej formalne ramy i wprowadzić w życie jako akt prawa wewnętrznie obowiązującego. W takim wypadku właściwą formą działania będzie jest zarządzenie wójta, burmistrza, prezydenta miasta, a podstawą formalnoprawną wydania takiego zarządzenia- art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

REKLAMA

Zwolennicy pierwszej metody wskazują, że osoby, które same dla siebie ustanowią normy są bardziej skłonne ich przestrzegać. Wprowadzenie kodeksu drogą zarządzenia ma z kolei tę zaletę, że jest zdecydowanie prostsze, a sam kodeks traktowany jako rodzaj polecenia od przełożonego może być spotkać się z większym respektem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

To autor decyduje o treści kodeksu

Prawo nie reguluje i narzuca żadnych wymogów co do tego co kodeks etyki winien zawierać. Niektóre z obowiązujących kodeksów formułują wyłącznie wartości jakie mają być przez ich adresatów respektowane. Inne, bardziej rozbudowane regulują nie tylko obowiązujące w urzędzie zasady, ale również sposoby postępowania, które mają zapewnić ich realizację.

To autor kodeksu decyduje co ma się w nim znaleźć. W praktyce, typowy kodeks etyki urzędniczej zbudowany jest wg następującego schematu:

1) tytuł;

2) preambuła (opcjonalnie);

3) część ogólna obejmująca cel kodeksu oraz przedmiotowy i podmiotowy zakres obowiązywania;

4) część szczegółowa obejmująca zasady wyznaczające obowiązujące w urzędzie standardy wraz z ich objaśnieniem;

5) przepisy przewidujące sankcje za nieprzestrzeganie przepisów kodeksu.

Kogo i wobec kogo Kodeks obowiązuje?

Aby normy kodeksu etyki spełniały cele dla których zostały ustanowione powinny obowiązywać wszystkich urzędników bez względu na zajmowane stanowisko. Co więcej powinny one wiązać urzędnika zarówno w stosunkach wewnętrznych (tj. w kontaktach z przełożonymi, podwładnymi i współpracownikami) jak i "na zewnątrz" (tj. w kontaktach z interesantami).

Często w kodeksach etycznych zamieszcza się jeszcze dalej idące regulacje, obligujące do przestrzegania ich norm również poza wykonywaniem obowiązków służbowych. Z jednej strony, mając na względzie, że każde zachowanie urzędnika, nawet to poza wykonywaniem obowiązków służbowych przekłada się na sposób w jaki postrzegany jest urząd, trzeba uznać słuszność takich zapisów. Z drugiej strony wprowadzając tego typu zapisy do kodeksu etycznego należy zastanowić się jak daleko w sferę życia prywatnego urzędnika wolno przełożonym ingerować.

Czytaj także: Tajemnica służbowa - jak chronić interes instytucji>>

Jak ustalić standardy postępowania?

Standardy postępowania w obowiązujących kodeksach etyki urzędniczej najczęściej ustala poprzez rozwinięcie ogólnych zasad postępowania administracyjnego wyrażonych w k.p.a. oraz w oparciu o zasady wyrażone w Europejskim Kodeksie Dobrej Administracji.

Pewnego rodzaju wzorcem (oczywiście z uwzględnieniem specyfiki pracy pracownika samorządowego) może być tu również obowiązującego członków korpusu służby cywilnej Kodeksu Etyki Służby Cywilnej ustanowionego zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. Tytułem przykładu jako najczęściej formułowane w kodeksach zasady wymienić można zasadę praworządności, uczciwości, rzetelności, jawności, profesjonalizmu, rzetelności, godnego zachowania w miejscu pracy i poza nim, niedyskryminowania oraz uprzejmości i życzliwości.

Czytaj także: Jasne reguły i podział kompetencji>>

Kodeks powinien być skuteczny

Samo wydanie kodeksu etyki nie wystarczy aby osiągnąć cele dla których go ustanowiono. Normy kodeksowe musza być pracownikom do których się odnoszą znane i właściwie przez nich rozumiane. W tym celu warto nie tylko umieścić kodeks w widocznym w urzędzie miejscu, ale również uwzględniać kwestie etyki w prowadzonych dla pracowników urzędu szkoleniach.

Aby zapisy kodeksu nie stały się martwe, należy je dostosowywać do zmieniających się warunków poprzez okresowe konsultacje zarówno z urzędnikami jak i interesantami (np. poprzez prowadzenie w urzędzie ankiet na temat poziomu obsługi). Za nieprzestrzeganie kodeksu etyki pracownikowi może grozić odpowiedzialność dyscyplinarna i porządkowa przewidziana przepisami Kodeksu pracy.

W praktyce często zdarza się, że zgodność postępowania urzędnika z regułami kodeksu etyki znajduje odzwierciedlenie w ocenie kwalifikacyjnej pracownika.

Mając na względzie, że sygnały o ewentualnych naruszeniach norm kodeksu etyki będą trafiały do kierownika urzędu przede wszystkich w prowadzonym na podstawie działu VIII k.p.a. postępowaniu skargowym, należy stworzyć jak najlepsze warunki i procedury składania i rozpatrywania skarg.

W szczególności należy uczulić urzędników na konieczność respektowania wyrażonego w art. 225 § 1 k.p.a. prawa do krytyki, zgodnie z którym nikt nie może być narażony na gorsze traktowanie z tego powodu, że złożył skargę, w której poddał krytyce działanie urzędu lub urzędnika.

Szersze opracowanie tematyki "etycznego samorządu" w nadchodzącym wydaniu Gazety Samorządu i Administracji. Zamów internetową wersję GSiA>>

Agata Legat

prawnik w Kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners, Kancelaria Prawna w Poznaniu

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Akademia Wsparcia: bezpłatne szkolenia dla samorządów o nowych standardach opieki nad dziećmi do lat 3

W ramach ogólnopolskiego programu „Akademia Wsparcia – krajowy system wspierania rozwoju opieki wczesnodziecięcej w Polsce 2024–2026” Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz partnerzy wojewódzcy zapraszają przedstawicieli gmin i powiatów na szkolenia dotyczące nadzoru i kontroli nad instytucjami opieki nad dziećmi do lat 3. Zajęcia odbywają się w całym kraju, a udział jest bezpłatny.

MOPS i SKO muszą wyjaśnić, dlaczego dochód do zasiłku stałego jest za wysoki

Tak wynika z jednego z wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zdaniem sądu nie wystarczy samo podanie przepisów. Beneficjenci pomocy społecznej często nie wiedzą czym różni się dochód rodziny od dochodu własnego i jakie może to mieć praktyczne konsekwencje.

Naczelna Rada Lekarska krytykuje rządowe zmiany w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Naczelna Rada Lekarska sprzeciwia się propozycji rządu, by w ramach pilnej nowelizacji dotyczącej pomocy obywatelom Ukrainy wprowadzić także zmiany w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Samorząd lekarski ocenia, że „uproszczony” tryb uznawania kwalifikacji lekarzy spoza UE stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów i omija właściwą ścieżkę legislacyjną.

Co powinien zawierać plecak ewakuacyjny?

Proponowaną listę najpotrzebniejszych rzeczy można znaleźć w Poradniku Bezpieczeństwa. W publikacji przygotowanej przez MSWiA, MOC i RCB znajdziemy ważne zasady postępowania podczas kryzysu.

REKLAMA

Dochody jednostek samorządu terytorialnego [Projekt ustawy]

W wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Chodzi precyzyjniejsze dopasowanie dochodów osiąganych przez poszczególnych podatników do właściwej JST.

Coraz mniej czasu na plany ewakuacyjne w samorządach

Gminy teoretycznie mają czas na sporządzenie planów ewakuacyjnych do końca 2025 roku. W praktyce jednak trzeba to zrobić wcześniej. Gminne plany stanowią bowiem wkład do planów wojewódzkich. Ustawowy termin dotyczy zaś wszystkich organów ludności i obrony cywilnej.

E-rejestracja do lekarza od 2026 roku. Sejmowa komisja zdrowia przyjęła projekt ustawy

Sejmowa komisja zdrowia przyjęła projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, wprowadzający centralny system e-rejestracji na wizyty w ramach NFZ. Zmiany mają wejść w życie w 2026 roku i początkowo obejmą kardiologię, mammografię oraz cytologię. Nowe przepisy mają usprawnić dostęp do lekarzy i uporządkować kolejki pacjentów.

Lex szarlatan: nowe przepisy mają ukrócić pseudomedycynę i chronić pacjentów onkologicznych

Wzrost popularności pseudomedycyny i alternatywnych metod leczenia raka stał się poważnym zagrożeniem dla pacjentów. Jesienią mają ruszyć prace nad ustawą Lex szarlatan, która da Rzecznikowi Praw Pacjenta nowe narzędzia do walki z nieuczciwymi praktykami i ochrony chorych przed szarlatanami medycznymi.

REKLAMA

Polska przestrzeń powietrzna naruszona przez rosyjskie drony. Uruchomiono procedury obronne

Kilkanaście lecących z Rosji dronów naruszyło nad ranem w środę polską przestrzeń powietrzną. Wojsko podjęło decyzję o ich zestrzeleniu. Armia i służby zostały postawione w stan najwyższej gotowości. Władze apelują o śledzenie komunikatów.

Pakiet antyblackoutowy: nowe prawo ma ochronić Polskę przed blackoutem i cyberzagrożeniami

Ministerstwo Energii wraz z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi (PSE) zaprezentowały właśnie kompleksowy pakiet regulacji prawnych – tzw. pakiet antyblackoutowy – który ma zwiększyć odporność Krajowego Systemu Elektroenergetycznego na awarie, cyberataki oraz zakłócenia. Projekty trafią we wrześniu do wykazu prac Rady Ministrów.

REKLAMA