REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kodeks etyki w urzędzie gminy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Legat
Agata Legat

REKLAMA

Pracownicy samorządowi, w przeciwieństwie np. do członków korpusu służby cywilnej nie doczekali się jak dotąd jednolitego kodeksu etyki. Nie ma jednak prawnych przeszkód aby w ramach obowiązującego prawa takie kodeksy przyjmować.

Po co urzędnikowi kodeks?

Wśród funkcji kodeksu etyki wymienia się w pierwszym rzędzie prewencję antykorupcyjną. Generalnie można powiedzieć, że spisanie zasad i reguł postępowania urzędnika jest jednym ze sposobów doskonalenia standardów działania administracji, pomaga kształtować pożądane z punktu widzenia urzędu i interesantów postawy, wzmacnia identyfikację pracownika z urzędem i ułatwia ocenę pracowniczą.

REKLAMA

Forma wprowadzenia kodeksu nie jest narzucona

Pierwszym krokiem do "skodyfikowania" norm etycznych, które będą obowiązywać w urzędzie jest podjęcie decyzji kto tej kodyfikacji ma dokonać. Możliwe w tym zakresie są dwa rozwiązania.

Kodeks może mieć formę dokumentu wypracowanego w drodze konsultacji przez pracowników urzędu, w którym sami ustalają oni reguły, których zobowiązują się oni wobec siebie i "na zewnątrz" przestrzegać.

REKLAMA

Można mu nadać bardziej formalne ramy i wprowadzić w życie jako akt prawa wewnętrznie obowiązującego. W takim wypadku właściwą formą działania będzie jest zarządzenie wójta, burmistrza, prezydenta miasta, a podstawą formalnoprawną wydania takiego zarządzenia- art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Zwolennicy pierwszej metody wskazują, że osoby, które same dla siebie ustanowią normy są bardziej skłonne ich przestrzegać. Wprowadzenie kodeksu drogą zarządzenia ma z kolei tę zaletę, że jest zdecydowanie prostsze, a sam kodeks traktowany jako rodzaj polecenia od przełożonego może być spotkać się z większym respektem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

To autor decyduje o treści kodeksu

Prawo nie reguluje i narzuca żadnych wymogów co do tego co kodeks etyki winien zawierać. Niektóre z obowiązujących kodeksów formułują wyłącznie wartości jakie mają być przez ich adresatów respektowane. Inne, bardziej rozbudowane regulują nie tylko obowiązujące w urzędzie zasady, ale również sposoby postępowania, które mają zapewnić ich realizację.

To autor kodeksu decyduje co ma się w nim znaleźć. W praktyce, typowy kodeks etyki urzędniczej zbudowany jest wg następującego schematu:

1) tytuł;

2) preambuła (opcjonalnie);

3) część ogólna obejmująca cel kodeksu oraz przedmiotowy i podmiotowy zakres obowiązywania;

4) część szczegółowa obejmująca zasady wyznaczające obowiązujące w urzędzie standardy wraz z ich objaśnieniem;

5) przepisy przewidujące sankcje za nieprzestrzeganie przepisów kodeksu.

Kogo i wobec kogo Kodeks obowiązuje?

REKLAMA

Aby normy kodeksu etyki spełniały cele dla których zostały ustanowione powinny obowiązywać wszystkich urzędników bez względu na zajmowane stanowisko. Co więcej powinny one wiązać urzędnika zarówno w stosunkach wewnętrznych (tj. w kontaktach z przełożonymi, podwładnymi i współpracownikami) jak i "na zewnątrz" (tj. w kontaktach z interesantami).

Często w kodeksach etycznych zamieszcza się jeszcze dalej idące regulacje, obligujące do przestrzegania ich norm również poza wykonywaniem obowiązków służbowych. Z jednej strony, mając na względzie, że każde zachowanie urzędnika, nawet to poza wykonywaniem obowiązków służbowych przekłada się na sposób w jaki postrzegany jest urząd, trzeba uznać słuszność takich zapisów. Z drugiej strony wprowadzając tego typu zapisy do kodeksu etycznego należy zastanowić się jak daleko w sferę życia prywatnego urzędnika wolno przełożonym ingerować.

Czytaj także: Tajemnica służbowa - jak chronić interes instytucji>>

Jak ustalić standardy postępowania?

Standardy postępowania w obowiązujących kodeksach etyki urzędniczej najczęściej ustala poprzez rozwinięcie ogólnych zasad postępowania administracyjnego wyrażonych w k.p.a. oraz w oparciu o zasady wyrażone w Europejskim Kodeksie Dobrej Administracji.

Pewnego rodzaju wzorcem (oczywiście z uwzględnieniem specyfiki pracy pracownika samorządowego) może być tu również obowiązującego członków korpusu służby cywilnej Kodeksu Etyki Służby Cywilnej ustanowionego zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. Tytułem przykładu jako najczęściej formułowane w kodeksach zasady wymienić można zasadę praworządności, uczciwości, rzetelności, jawności, profesjonalizmu, rzetelności, godnego zachowania w miejscu pracy i poza nim, niedyskryminowania oraz uprzejmości i życzliwości.

Czytaj także: Jasne reguły i podział kompetencji>>

Kodeks powinien być skuteczny

Samo wydanie kodeksu etyki nie wystarczy aby osiągnąć cele dla których go ustanowiono. Normy kodeksowe musza być pracownikom do których się odnoszą znane i właściwie przez nich rozumiane. W tym celu warto nie tylko umieścić kodeks w widocznym w urzędzie miejscu, ale również uwzględniać kwestie etyki w prowadzonych dla pracowników urzędu szkoleniach.

Aby zapisy kodeksu nie stały się martwe, należy je dostosowywać do zmieniających się warunków poprzez okresowe konsultacje zarówno z urzędnikami jak i interesantami (np. poprzez prowadzenie w urzędzie ankiet na temat poziomu obsługi). Za nieprzestrzeganie kodeksu etyki pracownikowi może grozić odpowiedzialność dyscyplinarna i porządkowa przewidziana przepisami Kodeksu pracy.

W praktyce często zdarza się, że zgodność postępowania urzędnika z regułami kodeksu etyki znajduje odzwierciedlenie w ocenie kwalifikacyjnej pracownika.

Mając na względzie, że sygnały o ewentualnych naruszeniach norm kodeksu etyki będą trafiały do kierownika urzędu przede wszystkich w prowadzonym na podstawie działu VIII k.p.a. postępowaniu skargowym, należy stworzyć jak najlepsze warunki i procedury składania i rozpatrywania skarg.

W szczególności należy uczulić urzędników na konieczność respektowania wyrażonego w art. 225 § 1 k.p.a. prawa do krytyki, zgodnie z którym nikt nie może być narażony na gorsze traktowanie z tego powodu, że złożył skargę, w której poddał krytyce działanie urzędu lub urzędnika.

Szersze opracowanie tematyki "etycznego samorządu" w nadchodzącym wydaniu Gazety Samorządu i Administracji. Zamów internetową wersję GSiA>>

Agata Legat

prawnik w Kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners, Kancelaria Prawna w Poznaniu

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od września 2025 r. niższe kryteria dochodowe i kwoty dofinansowania turnusów z PFRON

W II kwartale 2025 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyniosło 8748,63 zł. I właśnie ta kwota ma znaczenie przy obliczaniu aktualnej kwoty dofinansowania turnusów rehabilitacyjnych. Jakie kryteria dochodowe obowiązują we wrześniu, październiku i listopadzie?

Czym jest IOSKU? ZUS udostępnił informacje za 2024 rok

ZUS udostępnił informacje o stanie konta ubezpieczonego za 2024 rok. Dostęp do niej można uzyskać za pośrednictwem platformy usług elektronicznych eZUS. Łącznie przekazał prawie 24 mln informacji.

Na kilkunastu kąpieliskach nad Bałtykiem pojawiły się czerwone flagi

Na kilkunastu kąpieliskach w województwach pomorskim i zachodniopomorskim pojawiły się czerwone flagi. Powodem są m.in. wysokie fale na Bałtyku i silne prądy wsteczne oraz zakwit sinic.

Polska kolej w ofensywie inwestycyjnej dzięki miliardom z KPO

Setki kilometrów modernizowanych torów i sieci trakcyjnej, nowe stacje i przystanki, zaawansowane technologie sterowania ruchem, bezkolizyjne skrzyżowania i lepszy dostęp do kolei w mniejszych miejscowościach. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują największy od dziesięcioleci program inwestycyjny.

REKLAMA

Na wypadek wojny, suszy i pożaru obowiązek posiadania elastycznych zbiorników na wodę. Przepisy o ochronie ludności cywilnej

Będzie nowy obowiązek posiadania elastycznych zbiorników na wodę w każdej gminie. Wprowadzają go przepisy o ochronie ludności cywilnej. Chodzi tu o zabezpieczenie w razie wojny, suszy czy pożarów.

Mikrogranty dla seniorów. Bezzwrotne wsparcie finansowe do 5000 zł

Mikrogranty dla seniorów to program wsparcia dla łodzian w wieku 60+. Starsi mieszkańcy mogą otrzymać nawet do 5tys. z dofinansowania z budżetu miasta. Nabór wniosków trwa od 25 sierpnia do 8 września.

Co najmniej 19 porodówek zniknęło już z mapy Polski

Między styczniem 2024 a końcem lipca 2025 w Polsce zamknięto co najmniej 19 oddziałów położniczych. Jak wynika z sondy portalu Rynek Zdrowia, główną przyczyną ich likwidacji była nierentowność.

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego w praktyce. Czy samorządy i właściciele wywiązują się z obowiązków?

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego to nie tylko idea, ale obowiązująca norma prawna. Mimo to wiele jednostek samorządu terytorialnego i właścicieli zabytków traktuje ją wyłącznie jako formalność. W praktyce często rozmija się to z celem, który jasno określa prawo.

REKLAMA

Nowelizacja ustawy o rehabilitacji 2025 – więcej pieniędzy z UE dla PFRON i osób z niepełnosprawnościami

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji (UD282), który może zmienić zasady finansowania programów PFRON. Dzięki nowym przepisom wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami będzie mogło być współfinansowane z funduszy Unii Europejskiej. To oznacza więcej pieniędzy na aktywizację zawodową i pomoc społeczną, bez dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

Podwyżki dla lekarzy sądowych. Od 1 stycznia 2026 r. stawki za zaświadczenia pójdą w górę

Od 1 stycznia 2026 r. lekarze sądowi dostaną wyższe wynagrodzenie za wydawanie zaświadczeń – wynika z projektu Ministerstwa Sprawiedliwości. Obecnie za jedno zaświadczenie otrzymują 100 zł, co zdaniem resortu zniechęca ich do pełnienia tej funkcji. Podwyżki mają rozwiązać problem braku lekarzy w wielu sądach.

REKLAMA