REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny - rozdzielenie funkcji

Tomasz Błotnicki
Of Counsel jednej z warszawskich kancelarii prawniczych

REKLAMA

W dniu 31 marca 2010 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o prokuraturze. Rozdziela ona funkcję Ministra Sprawiedliwości od Prokuratora Generalnego.

Funkcje Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości zostały połączone podczas obrad Okrągłego Stołu. Miało to zapewnić kontrolę parlamentu nad prokuraturą, która działała na zasadach z PRL, gdy prokurator generalny podporządkowany był Radzie Państwa. W związku z tym od 1990 roku funkcję tę pełnił z urzędu Minister Sprawiedliwości.

REKLAMA

REKLAMA

Po wejściu w życie znowelizowanego prawa o prokuraturze tj. od 31 marca 2010 roku, Prokurator Generalny będzie powoływany przez Prezydenta RP na sześcioletnią kadencję, bez możliwości wyboru na kolejne 6 lat. Krajowa Rada Sądownictwa i Krajowa Rada Prokuratorów, będą wskazywać 2 kandydatów - prokuratorów lub sędziów z co najmniej 10 - letnim stażem.

Powołany w ten sposób Prokurator Generalny nie może sprawować innych funkcji, oraz zabrania mu się wykonywania prac zarobkowych, poza pracą naukową. Nie może on również należeć do partii politycznej w okresie sprawowania urzędu. Co roku będzie obowiązany do przedstawiania premierowi sprawozdania z działalności prokuratury.

Prezydent będzie mógł odwołać prokuratora generalnego przed końcem jego kadencji w przypadku skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo złożenie nieprawdziwego oświadczenia lustracyjnego. Również Sejm będzie mógł go odwołać w drodze uchwały podejmowanej większością 2/3 głosów na wniosek premiera w razie odrzucenia przedłożonego sprawozdania.

Nowelizacja znosi przede wszystkim istnienie Prokuratury Krajowej którą zastępuje Prokuratura Generalna. Podrzędnymi  będą  prokuratury apelacyjne, okręgowe i rejonowe. Omawiana ustawa zmienia sposób wykonywania nadzoru służbowego. Wprowadzana jest odpowiedzialność prokuratora nadzoru za przebieg sprawy nadzorowanej. Wzmocnieniu ulega również samodzielność prokuratora prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Prokurator nadrzędny nie będzie mógł wydawać poleceń dotyczących treści czynności procesowej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kompetencje Ministra Sprawiedliwości

REKLAMA

Prokuraturę stanowi Prokurator Generalny i podlegli mu prokuratorzy (art. 1 ustawy o prokuraturze). Stanowisko Prokuratora Generalnego jest stanowiskiem najwyższym w hierarchii instancyjnej prokuratury ale równocześnie od strony funkcjonalnej powiązane jest nierozerwalnie z funkcją Ministra Sprawiedliwości (art.1 ust. 2 ustawy o prokuraturze). Ustawa o prokuraturze przyznaje bowiem Ministrowi Sprawiedliwości kompetencje wydawania aktów wykonawczych do ustawy o prokuraturze. I tak, Minister Sprawiedliwości obowiązany jest do tworzenia i znoszenia w drodze rozporządzenia prokuratur apelacyjnych, okręgowych i rejonowych oraz ustalanie ich siedzib i obszarów właściwości; dotyczy to również ośrodków zamiejscowych prokuratur okręgowych lub rejonowych (art.17 ust. 5 i 6 ustawy o prokuraturze). Także w drodze rozporządzenia Minister, ustala regulamin określający tryb wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz określa wewnętrzną organizację powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, zakres działania sekretariatów i innych działów administracji.

Zgodnie z art. 17 ust. 7 ustawy o prokuraturze może zarządzić wspólne prowadzenie spraw z zakresu administracji i gospodarki finansowej sądu powszechnego i powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury przez właściwy sąd powszechny, jeżeli obie jednostki mają siedzibę w tej samej miejscowości. Ponadto Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe zasady i tryb mianowania, zmiany warunków pracy oraz rozwiązywania stosunku pracy aplikanta, jego szczegółowe obowiązki i zasady egzaminu prokuratorskiego (art. 97).

Czytaj także: Prokurator jako podmiot na prawach strony>>

Kompetencje Prokuratora Generalnego

Kompetencje Prokuratora Generalnego, poprzez fakt, że jest on naczelnym organem prokuratury, są bardzo szerokie. Można je podzielić na działania dotyczące wewnętrznego zwierzchnictwa nad poszczególnymi prokuratorami (organizacji prokuratury) i na działania o charakterze procesowym (czyli związane z postępowaniem karnym). Podział ten będzie pokrywał się w znacznej części z klasyfikacją kompetencji Prokuratora Generalnego ze względu na kompetencje dotyczące nadzoru służbowego wewnątrz prokuratury oraz na kompetencje wynikające ze sprawowania nadzoru zewnętrznego w prokuraturze, czyli instancyjnego i procesowego.

Podstawową normą wyznaczająca zakres kompetencji Prokuratora Generalnego jest art. 10 ustawy o prokuraturze, przyznający mu kompetencje kierowania działalnością prokuratury osobiście lub przez zastępców oraz wydawania zarządzeń, wytycznych i poleceń. Wszystkie swoje czynności Prokurator Generalny może zlecić do wykonania podległym prokuratorom (substytucja), z wyjątkiem czynności zastrzeżonych przez ustawę wyłącznie do jego właściwości.

Najbardziej istotną kompetencją Prokuratora Generalnego, jako zwierzchnika prokuratury, jest prawo powoływania wszystkich prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (art. 11 ust. 1 ustawy o prokuraturze) oraz odwoływania w warunkach określonych m.in. przez art. 16 ustawy. Natomiast nie posiada on uprawnienia powoływania swoich zastępców, w tym też Prokuratora Krajowego.

Kolejną kompetencją związaną z organizacją prokuratury jest prawo określenia funkcji w prokuraturach apelacyjnych, okręgowych i rejonowych, na które powołuje prokuratorów i odwołuje z pełnienia tych funkcji prokurator apelacyjny (art. 13 ust. 40). Jest to więc rodzaj delegacji uprawnienia Prokuratora Generalnego na prokuratora apelacyjnego.

Innego nieco rodzaju kompetencją jest zwoływanie posiedzeń Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym (ciała opiniodawczego i ustalającego ogólną liczbę członków sądu dyscyplinarnego) – art. 23 i 24 ustawy o prokuraturze.

Prokurator Generalny jest przełożonym dyscyplinarnym w stosunku do wszystkich prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (art. 69), a ponadto przysługuje mu prawo wniesienia kasacji od orzeczenia sądu dyscyplinarnego wydanego w drugiej instancji, w terminie 3 miesięcy, bezpośrednio do Sądu Najwyższego (art.83 ustawy o prokuraturze). Z uprawnieniem tym wiąże się prawo Prokuratora Generalnego do wstrzymania z urzędu wykonania prawomocnego orzeczenia sądu dyscyplinarnego po upływie terminu wniesienia kasacji przez strony, a przed upływem terminu 3 miesięcy (art.85 ust. 4).

Pozostałe kompetencje Prokuratora Generalnego związane ze sprawami organizacyjnymi prokuratury sprecyzowane przez ustawę o prokuraturze, to: powoływanie komisji do złożenia egzaminu prokuratorskiego przez aplikanta (art. 94 ust. 1) oraz mianowanie i zwalnianie asesorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratur (art.98). Natomiast uprawnieniem z pogranicza kompetencji stricte wewnętrznych i kompetencji o skutkach procesowych jest prawo Prokuratora Generalnego powierzenia asesorowi powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury pełnienia pewnych czynności prokuratorskich na czas określony, nie przekraczający 2 lat ( art. 99 ust. 1 ustawy o prokuraturze).

Kompetencje Prokuratora Generalnego o charakterze ściśle procesowym precyzuje przede wszystkim Kodeks postępowania karnego. 

Czytaj także: Powołano wiceprokuratorów generalnych>>

Budżet Prokuratury Generalnej

Budżet Prokuratury Generalnej i pozostałych jednostek prokuratury będzie ujmowany w odrębnej części budżetowej. Prokurator generalny ustanowi swoją decyzją podległych sobie dysponentów środków budżetowych II stopnia, czyli prokuratorów apelacyjnych. Prokuratorzy apelacyjni ustanowią podległych dysponentów budżetu państwa III stopnia, czyli prokuratorów okręgowych. Prokuratorzy okręgowi będą decydowali o wydatkach nie tylko swoich macierzystych jednostek, ale także podległych im prokuratur rejonowych. 

Źródło: Ustawa o zmianie ustawy prokuraturze oraz niektórych innych ustaw z dnia 9 października 2009 (Dz.U. 2009 r. nr 178, poz. 1375)

Tomasz Błotnicki

Sektor Publiczny

Źródło: Sektor Publiczny

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe uposażenia żołnierzy zawodowych w 2025 roku [Tabela stawek]. Podwyżka z wyrównaniem od 1 stycznia

Minister Obrony Narodowej przygotował projekt rozporządzenia w sprawie stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych. Stawki te mają zostać podwyższone od 5,3% do 7,1% (w zależności od grupy uposażenia) ze skutkiem od 1 stycznia 2025 r. Zatem w 2025 r. (z wyrównaniem od 1 stycznia) nastąpi wzrost uposażenia zasadniczego od 400 zł dla szeregowych, 500 zł dla podoficerów oraz do 1100 zł dla generała - w porównaniu do dotychczasowych stawek. Najniższe uposażenie zasadnicze żołnierza zawodowego wzrośnie o 400 zł - z 6000 zł do 6400 zł.

Dzień Bezpiecznego Internetu. Ilu Polaków dzieli się swoimi danymi do logowania?

Czy Polacy udostępniają swoje dane do logowania? Z badania "Mobilny Portret Polaka" opublikowanego 11 lutego, w Dniu Bezpiecznego Internetu wynika, że 60 proc. badanych deklaruje, iż nie dzieli się z nikim swoimi danymi do logowania. Co piąty respondent przyznał, że padł ofiarą oszustwa w internecie.

Jak obliczyć trzynastkę dla pracownika samorządowego? RIO: nie można wliczać jednorazowych, nieperiodycznych wypłat do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Regionalna Izba Obrachunkowa w piśmie z 28 stycznia 2025 r. wyjaśniła, że do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) wlicza się te składniki wynagrodzenia, które przyjmowane są do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Do tej podstawy nie wlicza się natomiast jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

Z Radomia polecisz tylko w dwóch kierunkach. Jeden wkrótce będzie zawieszony

Jedynie ponad 3 tys. pasażerów. Tylu odprawiło lotnisko w Radomiu w styczniu. To o połowę mniej niż w tym samym miesiącu 2024 roku. Polskie Porty Lotnicze przekazały, że na ten moment dostępne są dwa regularne kierunki lotów.

REKLAMA

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Komisji ds. Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza dotyczące usprawnienia działania organów pomocy społeczne.

Raport o stanie gminy 2025 szybko i bez błędów. Kielce, Wrocław i Jarocin już to zrobiły ... z pomocą AI

Gminom pozostało nieco ponad 100 dni na przygotowanie obowiązkowych sprawozdań, w których co roku raportują kluczowe informacje i rozliczają się z efektów realizowanych projektów. Czy to dużo czasu? Niekoniecznie, biorąc uwagę, że gminom w zależności od ich wielkości i specyficznych potrzeb stworzenie takiego opracowania zajmuje od min. 120, do nawet 2500 godzin, czyli 312 dni (!) i może angażować aż 20 pracowników (Dane szacunkowe: Integrator Danych Miejskich IRMiR). Dlatego przygotowując raport, gmina musi nierzadko sięgać po dodatkowe wsparcie. Opracowanie dokumentu kosztuje sporo wysiłku, czasu i pieniędzy, ale zdarza się, że jego lekturą nie są zainteresowani radni, więc mieszkańcy tym bardziej. Te wszystkie problemy można rozwiązać za pomocą wsparcia sztucznej inteligencji, która wygeneruje sprawozdanie o gminie. Czy to może działać? Przypadki Kielc, Jarocina i Wrocławia pokazują, że tak.

EU Navigate. Program wsparcia dla osób starszych z chorobą nowotworową

Zapraszamy do udziału w projekcie EU NAVIGATE prowadzonym przez Pracownię Badań nad Starzejącym się Społeczeństwem Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum działającą pod kierunkiem pani profesor Katarzyny Szczerbińskiej.

Co z telefonami komórkowymi w szkołach? MEN odpowiada na ważne pytania

„W 2025 r. minister edukacji planuje przeprowadzenie badań dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.” - zapowiedziała wiceministra Katarzyna Lubnauer w odpowiedzi na interpelację poselską.

REKLAMA

W styczniu lekarze zdiagnozowali ok. 300 tys. zachorowań na grypę. W tym sezonie zaszczepiło się niespełna 1,7 mln osób

GIS poinformował, że od początku sezonu epidemicznego 2024/2025 w związku z powikłaniami grypy zmarło prawie tysiąc osób. Ministerstwo Zdrowia podało, że przeciw zaszczepiło się w tym sezonie niespełna 1,7 mln osób. Zapasy szczepionek są, brak tylko chętnych do szczepień.

Usługi sąsiedzkie, teleopieka dla seniorów. Do 7 lutego 2025 r. gminy mogą składać wnioski o dofinansowania

Teleopieka dla seniorów. Gminy mogą składać wnioski o dofinansowania. Kto będzie mógł skorzystać z usług sąsiedzkich, w tym m.in. z dostępu do tzw. „opieki na odległość”? Ile wynosi dofinansowanie w ramach rządowego programu "Korpus Wsparcia Seniorów" na 2025 r.?

REKLAMA